INTERNET’e GIRIS Internet Haftasi Nisan 2000

1
INTERNETe GIRISInternet Haftasi Nisan 2000

• Umut Al
• Hacettepe Üniversitesi
• Kütüphanecilik Bölümü
• umutal_at_hacettepe.edu.tr

2
INTERNET NEDIR ?

• Aglarin agi
• Bagimsiz, ayri ayri yönetilen aglar
• Dünyada yaklasik 50 milyon bilgisayar INTERNETe
  bagli
• 300 milyonu askin kullanici
• Internetteki belge sayisi 200 milyon civarinda
• Organizasyonlarin karisimi

3
TÜRKIYEde INTERNET

• Tanisma yili 1993
• Yaklasik 60 bin bilgisayar Internete bagli
• Yaklasik 450 bin kullanici
• 8 bin web sitesi var
• BILGI OTOYOLU

4
BILGI OTOYOLU

• Ulusal Bilgi Altyapisi
• -okullari, evleri, isyerlerini, hastaneleri,
  laboratuvarlari v.b. fiber optik ya da bakir
  kablolarla baglayan aglar
• Bilgi
• -Yasamsaldir
• -Kalkinmanin kan damarlari
• -Ekonomide rekabet edebilmenin olmazsa olmaz
  kosulu

5
NASIL ÇALISIR ?

• Yönetim
• Gevsek merkezi otorite (IETF, ISOCS)
• Kati teknolojiler
• -bilgisayar, fiber optik kablolar v.s.
• Yumusak teknolojiler
• -Protokoller, adresler v.s. (Örn. TCP/IP
  protokolu)

6
YUMUSAK TEKNOLOJIINTERNET PROTOKOLLERI

• TCP/IP iletisim protokolleri su kullanici
  fonksiyonlarini saglar
• -elektronik posta (e-posta ya da e-mail)
• -uzak giris (Telnet)
• -dosya aktarimi (FTP)

7
PROTOKOLLER ADRESLEMEYI BELIRLER

• Dogru kisiyi ya da makineyi tanimlamada
  kullanilir
• Iki tip Internet adresi vardir
• -IP sayisal adres (örn., 128.32.159.12)
• -alan adi (örn., hun.edu.tr)
• Bir adresin bilesenleri
• -ISO kodu ( .tr Türkiye )
• -alan adi ( .edu, .com, .mil, .org, .k12, v.d.)
• -alt alan adi ( hun., bilkent., metu., trt.,
  gibi)

8
INTERNET BAGLANTI TÜRLERI

• Dial-up (Çevirmeli)
• -Telefon hatlari kullanilir, tek PCler ya da
  yerel aglar için uygun baglanti türüdür
• Kiralik hatlar
• -Daha pahali, yüksek veri trafigi için uygundur
• Diger (örn., X25 Protokolü)
• -Paket anahtarlamali ag, fiyat veri trafigine
  göre degisir

9
INTERNET ÜZERINDEKI BILGI KAYNAKLARI

• Kütüphane kataloglari ve bibliyografik veri
  tabanlari
• Elektronik dokümanlar ve dergiler
• Elektronik tartisma listeleri ve haber öbekleri
• Yazilim arsivleri
• Ses ve görüntü arsivleri
• Kullanici bilgileri

10
INTERNET HIZMETLERI VE ARAÇLARI

• Elektronik posta
• Gerçek zamanli uygulamalar (telnet, rlogin, IRC)
• Dosya aktarimi
• Tartisma listeleri ve haber öbekleri
• Gopher
• World-Wide Web

11
E-POSTA

• Kisilerarasi iletisim
• Elektronik tartismalar
• E-posta okuyuculari/yansiticilari
• -Netscape Communicator
• -MS Exchange (Windows 95)
• -Pegasus
• -Pine
• -Eudora
• - ...

12
E-POSTA KULLANIM KURALLARI

• Mesajinizi göndermeden önce bir kez düsünün
• Cevap yazmadan önce iki kez düsünün
• Size gelen bir mesaji baskasina yönlendirmeden
  önce üç kez düsünün
• Baskasina kizarak elestirici/yerici cevap
  yazmadan önce bir gece bekleyin

13
AG GÖRGÜ KURALLARI (NETIQUETTE)

• Istenmeyen reklam amaçli mesajlar
• E-posta filtreleme programlari
• -Win95 Mail Utilities/add-ons
• http//www.windows95.com/apps/mailutils.html
• E-Filtre yazilimi (http//catalog.com/tsw/efilter
  )
• Suratlarin kullanimi (smileys) kullanimi -)
  -), BAGIRMAK v.b.

14
ELEKTRONIK TARTISMALAR

• Bireylerin devamli olarak katkida bulunduklari
  elektronik tarismalari içeren konu temelli
  tartismalar
• Nasil çalisir ?
• -Listeler mesajlar posta kutunuza gelir
• -Bülten tahtalari mesajlarin bulundugu siteyi
  siz ziyaret edersiniz.
• Liste sunuculari (listserv, listproc, majordomo)
• Sikça sorulan sorular (FAQs)

15
ELEKTRONIK TARTISMALAR

• Üye olmak için Liste sunucusuna sub komutunu
  içeren bir mesaj gönderin
• To listproc_at_metu.edu.tr
• Message sub kutup-l Umut Al
• Listeye mesaj göndermek için liste adresine
  mesaj gönderin
• To kutup-l_at_metu.edu.tr
• (ve mesajin geri kalan kismi)

16
TELNET (UZAKTAN GIRIS)

• Uzak sistemlere gerçek zamanli erisim
• - özel hesaplara ya da halka açik sistemlere
• - hiz sorun degil
• - mesafe farketmez
• Kütüphane kataloglari, tam metin veri tabanlari,
  veri dosyalari (istatistikler, astronomi ile
  ilgili veriler vs.)

17
FTP (Internet Dosya Aktarimi)

• Internete bagli bir bilgisayardan digerine
  dosya aktarma islemi
• Degisik ortamlarda dosya aktarilabilir
• Bilinmesi gerekenler Baglanilacak bilgisayarin
  IP adresi, dosyanin yeri ve adi

18
WORLD-WIDE WEB

• Internette bilgi kesif ve erisim için bir
  hipermedya istemci sunucu sistemi
• Kullanimi kolay
• Grafik, ses, görüntü, hareketli görüntü, metin
  erisimi destegi saglar
• Akliniza gelebilecek her konuda web sayfalarina
  erismek olanakli

19
(No Transcript)
20
(No Transcript)
21
(No Transcript)
22
(No Transcript)
23
(No Transcript)
24
(No Transcript)
25
(No Transcript)
26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
(No Transcript)
30
(No Transcript)
31
(No Transcript)
32
(No Transcript)
33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35
WEB DIZINLEME SERVISLERI/ARAMA MOTORLARI

• Alta Vista, Yahoo, Web Crawler, Lycos
• Infoseek, excite, InkTomi, HotBot ...

36
(No Transcript)
37
(No Transcript)
38
(No Transcript)
39
(No Transcript)
40
(No Transcript)
41
(No Transcript)
42
(No Transcript)
43
SÜPER ARAMA MOTORLARIDogpile, MetaCrawler,
SuperSeek, ...
44
(No Transcript)
45
(No Transcript)
46
(No Transcript)
47
TÜRKÇE IÇERIKLI ARAMA MOTORLARI
find.egenet.com.tr www.arama.com www.basla.com www
.indexturkiye.com www.telerehber.com www.turkvista
.com
48
(No Transcript)
49
(No Transcript)
50
(No Transcript)
51
NEREDEN BASLAMALI ?

• Baglanin !
• Tartisma listelerine abone olun
• Konferans ve seminerlere katilin
• Ögrendikleriniz kullanin
• Deneyin ve hata yapin !

52
NASIL GÜNCEL KALINABILIR ?

• Elektronik tartismalara katilin
• Ag dostluklari kurmaya çalisin
• Temel dergi ve bültenleri izleyin
• Internetle ilgili derneklerin etkinliklerine
  katilin (TRUUG, ISOC, CNI, Inet-tr vd.)

53
INTERNETe GIRISInternet Haftasi Nisan 2000

• Umut Al
• Hacettepe Üniversitesi
• Kütüphanecilik Bölümü
• umutal_at_hacettepe.edu.tr