Model Keynesa

1
Model Keynesa

• Makroekonomia
• Wyklad 4-5

2
Zwróc uwage na

• Funkcje konsumpcji, inwestycji, oszczednosci.
• Wielkosci autonomiczne,
• Krancowa sklonnosc do konsumpcji, krancowa
  sklonnosc do oszczednosci,
• Równowaga i nierównowaga w gospodarce,
• Mnoznik i efekt mnoznikowy,
• Akcelerator, efekt akceleratora.
• Paradoks zapobiegliwosci

3
Przeslanki akceptacji ekonomii keynesowskiej
(1929-1933)

• Rynki nie sa zrównowazone, nie ma pelnego
  zatrudnienia (por. poglady klasyków),
• Wielki Kryzys (Great Depression)
• Globalny spadek produkcji (PKB),
• Dlugotrwale bezrobocie,
• inflacja

4
Ekonomia klasyczna a keynesizm

• Rozwijala sie do 1930,
• Przedmiot analizy indywidualna firma i konsument
• Ceny elastyczne (gietkie) (poglady Smitha
  prawo Saya)

• Od okresu Wielkiego kryzysu
• Przedmiot analizy DN, fluktuacje w gospodarkach,
  bezrobocie, inflacja,
• Ceny sztywne (lepkie)

5
Ceny wg Keynesa

• Keynes uwaza, ze place i ceny sa bardzo
  nieelastyczne, szczególnie w kierunku ich
  obnizania. Tak wiec nie sadzil on aby zmiany
  ceny i stóp procentowych mogly naprowadzic
  gospodarke na droge pelnego zatrudnienia.

6
Wydatki i produkcja wg Keynesa

• To wydatki indukuja produkcje (sa motywacja dla
  firm do dostarczania dóbr i uslug)
• Wniosek im mniejsze wydatki, tym mniejsza
  produkcja

7
Zagregowana produkcja i zagregowany dochód (Y)

• Zagregowana produkcja jest to suma dóbr i uslug
  wytworzonych (lub dostarczonych) w gospodarce w
  okreslonym czasie.
• Zagregowany dochód jest to suma dochodów
  uzyskanych przez wszystkie czynniki produkcji w
  okreslonym czasie.

8
Dochód gospodarstw domowych (simply model)

• Caly dochód gospodarstw domowych jest albo wydany
  na konsumpcje albo zaoszczedzony (w gospodarce, w
  której nie ma podatków).

9
Zagregowana produkcja i zagregowany dochód (Y)

• Zagregowana produkcja (dochód) (Y) jest
  polaczonym terminem uzytym dla przypomnienia o
  dokladnej równosci miedzy zagregowana produkcja i
  zagregowanym dochodem.
• Gdy mówimy o produkcji (Y), mamy na mysli
  wartosci realne produkcji a nie nominalne.
  Produkcja oznacza ilosci wytworzone dóbr i uslug,
  a nie odnosi sie do ilosci pieniadza w cyrkulacji.

10
Oszczednosci

• Oszczednosci jest to ta czesc dochodu
  gospodarstw domowych, która one nie konsumuja w
  okreslonym okresie lub/i
• Oszczednosci (S) sa nie skonsumowana czescia
  dochodu do dyspozycji gospodarstw domowych.

• SY-C

11
Wyjasnienie zachowan wydawania dochodów

• Co okresla konsumpcje gospodarstw?
• Dochód gospodarstwa
• Zamoznosc gospodarstwa
• Stopy procentowe
• Oczekiwania gospodarstw odnosnie przyszlosci
• Keynes uwaza, ze konsumpcja gospodarstw jest
  wprost zalezna od ich dochodów.

12
Przykladowe hipotezy dotyczace przyczyn wielkosci
wydatków konsumpcyjnych / oszczedzania

1. Hipoteza dochodu absolutnego (J.M. Keynes),
2. Hipoteza dochodu relatywnego (J.S. Duesenberry),
3. Hipoteza dochodu permanentnego (M. Friedman),
4. Hipoteza cyklu zycia (Albert Ando, Franco
   Modigliani)
5. Efekt majatkowy / efekt bogactwa (A.C. Pigou).

13
Hipoteza dochodu absolutnego (John Maynard
Keynes),

• Y(? ) ? C (? )

• Jednak wydatki gospodarstw domowych (konsumpcja)
  rosna coraz wolniej, tzw. malejaca sklonnosc do
  konsumpcji

14
Hipoteza dochodu relatywnego (wzglednego)(the
relative-income hypothesis) (J.S. Duesenberry),

• Biezaca konsumpcja nie zalezy tylko od biezacego
  dochodu, ale równiez od historii dochodu.
• Istotny wplyw na poziom wydatków konsumpcyjnych
  maja grupy odniesienia (np. znajomi, sasiedzi).

15
Efekt rygla (efekt zapadki)
16

• Efekt rygla /efekt zapadki/ - jezeli dochód
  realny sie zmniejsza, to konsumenci chcac
  zachowac dotychczasowy poziom wydatków (standardu
  zycia) utrzymuja, przez pewien czas, ten sam
  poziom wydatków (w tym struktury spozycia).
  Zjawisko rygla charakteryzuje sie
  sekwencyjnoscia, wystepuje efekt szoku efekt
  oswojenia (por. wyklad z mikroekonomii temat
  Popyt nietypowe zachowania konsumentów, np.
  paradoks Veblena Giffena, efekt zapadki).

17
Hipoteza dochodu permanentnego (Miltona Friedmana)

• Jednostki traktuja róznie dochód staly i dochód
  tymczasowy (extra)
• Jednostki oszczedzaja wiecej (konsumuja mniej),
  jezeli dochody extra rosna (dochody z dodatkowej
  pracy dochody z zaangazowania kapitalu na
  gieldzie, itp.).
• Jedna z teorii przewidujacego konsumenta

18
Hipoteza cyklu zycia (Albert Ando, Franco
Modigliani)

• Jednostki wyrównuja konsumpcje w ciagu calego
  zycia (dlugookresowe plany konsumpcji)
• Oszczednosci rosna i maleja wraz z wiekiem
  (istotne sa wahania dochodu).

Jedna z teorii przewidujacego konsumenta
19
Efekt majatkowy/bogactwa(Arthur Cecil Pigou)

• Wiekszy majatek implikuje wieksze wydatki
  konsumpcyjne

20
Funkcja konsumpcji gospodarstw domowych wg Keynesa

• Relacja miedzy konsumpcja a dochodem jest
  nazywana funkcja konsumpcji.

• Funkcja konsumpcji indywidualnego gospodarstwa
  pokazuje poziom konsumpcji dla kazdego poziomu
  dochodu gospodarstwa.

21
KSK (MPC) a PSK (APC)

• Stosunek przyrostu wydatków konsumpcyjnych do
  przyrostu dochodu nazywamy krancowa sklonnoscia
  do konsumpcji (KSK)

• Przecietna sklonnosc do konsumpcji (PSK) jaka
  czesc dochodu przeznaczona jest na konsumpcje.

22
Funkcja konsumpcji gospodarstw domowych C 100
0.75Y

• Dla dochodu narodowego równego zero, konsumpcja
  wynosi 100 billion (a).
• Dla kazdych 100 billion wzrostu dochodu (DY),
  konsumpcja wzrasta o 75 billion (DC).

23
Funkcja konsumpcji uzyskana z równania C 100
.75Y
DOCHÓD, Y DOCHÓD, Y KONSUMPCJA KONSUMPCJA
0 100
80 160
100 175
200 250
400 400
400 550
800 700
1,000 850
24
Konsumpcja i oszczednosci

• Poniewaz sa tylko dwie mozliwosci zadysponowania
  dochodem konsumpcja lub oszczednosci, czesc
  dodatkowego dochodu, która nie zostala
  skonsumowana jest czescia zaoszczedzona. Czesc
  przyrostu zmiany dochodu która jest
  zaoszczedzona nazywa sie marginalna sklonnoscia
  do oszczedzania (MPS marginal propensity to
  save).

• Poniewaz wiemy jaka wielkosc konsumpcji jest
  rezultatem okreslonego poziomu dochodu, znamy tym
  samym jakie duze beda oszczednosci. Zatem,

25
Przecietna sklonnosc do oszczedzania

• Przecietna sklonnosc do oszczedzania (PSO) jest
  to czesc dochodu przeznaczana przez konsumenta
  na oszczednosci (UWAGA!!! NIE MYL Z KSO).
• PSO wzrasta wraz ze wzrostem dochodu.

26
Funkcja oszczednosci
DOCHÓD, Y DOCHÓD, Y KONSUMPCJA, C KONSUMPCJA, C OSZCZEDNOSCII S OSZCZEDNOSCII S
(ALL IN BILLIONS OF DOLLARS) (ALL IN BILLIONS OF DOLLARS) (ALL IN BILLIONS OF DOLLARS) (ALL IN BILLIONS OF DOLLARS) (ALL IN BILLIONS OF DOLLARS)
0 100 -100
80 160 -80
100 175 -75
200 250 -50
400 400 0
400 550 50
800 700 100
1,000 850 150
27
Funkcja oszczednosci
Gdzie Spl oszczednosci planowane KSO
Krancowa sklonnosc do oszczedzania Yd dochód do
dyspozycji Ca konsumpcja autonomiczna
28
Planowane inwestycje (I)

• Inwestycje trwale inwestycje rzeczowe
• Majatek trwaly (przedsiebiorstwa),
• Mieszkania (gospodarstwa domowe),
• zapasy.
• Jeden komponent inwestycji zapasy jest
  czesciowo determinowany przez decyzje gospodarstw
  odnosnie zakupów, które to nie sa pod pelna
  kontrola firm.

Zmiana zapasów produkcja sprzedaz
29
Planowane inwestycje (I)

• Zalózmy, ze planowane inwestycje sa stale, One
  nie ulegaja zmianie gdy dochody rosna lub maleja.
• Gdy zmienna, tak jak planowane inwestycje, nie
  jest zalezna od stanu gospodarki, wtedy mówimy,
  ze jest to zmienna autonomiczna.

30
Planowane zagregowane wydatki (AE)

• Aby okreslic planowane zagregowane wydatki (AE),
  dodajemy wydatki konsumpcyjne (C) do planowanych
  inwestycji (I) ma kazdym poziomie dochodu.

31
Równowaga produkcji i dochodów

• W makroekonomii równowaga na rynku dóbr jest
  punkt w którym planowane zagregowane wydatki sa
  równe zagregowanej produkcji.

32
Równowaga produkcji i dochodów

• Zagregowana produkcja Yzagregowane planowane
  wydatki AE C Irównowaga Y AE, or Y C
  I

Stany nierównowagi w gospodarce
Y gt C I Zagregowana produkcja gt planowane
zagreegowane wydatkiAktualne inwestycje sa
wieksze niz inwestycje zaplanowane (nieplanowane
zapasy, tj. IplltSpl).
C I gt Yplanowane wydatki gt produkcjainwestycj
e sa mniejsze niz planowane.(dezinwestycje,
jezeli nie ma zapasów przymusowe oszczednosci,
tj. IplgtSpl
33
Dostosowanie zapasów
34
Grafik planowanych wydatków.
Grafik planowanych wydatków i znajdowanie punktu równowagi. Liczby w kol. 2 bazuja na równaniu C 100 .75Y. Grafik planowanych wydatków i znajdowanie punktu równowagi. Liczby w kol. 2 bazuja na równaniu C 100 .75Y. Grafik planowanych wydatków i znajdowanie punktu równowagi. Liczby w kol. 2 bazuja na równaniu C 100 .75Y. Grafik planowanych wydatków i znajdowanie punktu równowagi. Liczby w kol. 2 bazuja na równaniu C 100 .75Y. Grafik planowanych wydatków i znajdowanie punktu równowagi. Liczby w kol. 2 bazuja na równaniu C 100 .75Y. Grafik planowanych wydatków i znajdowanie punktu równowagi. Liczby w kol. 2 bazuja na równaniu C 100 .75Y.
(1) (2) (3) (4) (5) (6)
PRODUKCJA(DOCHÓD) (Y) KONSUMPCJA (C) PLANOWANEINWESTYCJE PLANOWANE WYDATKI (AE)C I NIEPLANOWANA ZMIANA ZAPASÓWY - (C I) RÓWNOWAGA?(Y AE?)
100 175 25 200 - 100 No
200 250 25 275 - 75 No
400 400 25 425 - 25 No
500 475 25 500 0 Yes
600 550 25 575 25 No
800 700 25 725 75 No
1,000 850 25 875 125 No
35
Znajdowanie równowagi algebraicznie
Jest tylko jedna wartosc Y dla której równanie
jest prawdziwe. Mozemy to znalezc przez
przeksztalcenie wyrazen
Podstawiajac (2) oraz (3) do (1) otrzymamy
Y 0,25Y 100 25
Y 100 0,75Y 25
Y 0,75Y 125
0,25Y 125
Y 500
36
Oszczednosci/InwestycjePrzyblizenie do równowagi

• Oszczedzanie jest wyciekiem ze strumienia
  wydatków. Jezeli planowane inwestycje sa
  dokladnie równe oszczednosciom, wtedy planowane
  zagregowane wydatki sa dokladnie równe
  zagregowanej produkcji. W gospodarce jest
  równowaga.

37
S I przyblizenie równowagi

• Zagregowana produkcja bedzie równa planowanym
  zagregowanym wydatkom tylko wtedy gdy
  oszczednosci sa równe planowanym inwestycjom (S
  I).

38
Efekty wywolane zmiana inwestycji

• Efekt popytowy inwestycji polega na tym, ze
  inwestycje powoduja wzrost popytu na dobra
  inwestycyjne i konsumpcyjne z chwila rozpoczecia
  inwestycji.
• Efekt podazowy inwestycji polega na tym, ze
  inwestycje przyczyniaja sie do powiekszenia
  mozliwosci kreowania podazy dóbr poprzez
  rozbudowe zdolnosci wytwórczych gospodarki.
• Efekt mnoznika

39

• Zasade mnoznika po raz pierwszy sformulowali
  Kahn i Keynes. Istotnym zalozeniem przy
  rozpatrywaniu zasady mnoznika jest wystepowanie w
  gospodarce stanu niepelnego wykorzystania
  czynników wytwórczych, a wiec istnienia
• bezrobocia,
• rezerw aparatu wytwórczego.
• W celu uruchomienia rezerw musi pojawic sie
  pewien impuls, o charakterze autonomicznym, np.
  inwestycje, wydatki rzadowe, eksport netto.

40
Mnoznik inwestycyjny

• Mnoznik Mnoznik inwestycyjny mi jest to
  wspólczynnik okreslajacy o ile wzrosnie dochód
  (Y) (poziom produkcji) w stanie równowagi, w
  wyniku zrealizowania nowych inwestycji (I). A
  wiec mi jest liczba, która jest równa stosunkowi
  zapewniajacej utrzymanie krótkookresowej
  równowagi zmiany wielkosci produkcji ?Y, do
  bedacej jej przyczyna poczatkowej zmiany wydatków
  ?I, czyli wydatków o charakterze autonomicznym.

41
Mnoznik ogólnie
?A wydatki autonomiczne, do których zalicza sie
Ca, I, G, X
42
Mnoznik

• Wartosc mnoznika zalezy od nachylenia linii
  planowanych zagregowanych wydatków.

• Krancowa sklonnosc do oszczedzania zapisujemy
  jako

• Poniewaz DS musi byc równe DI aby równowaga
  zostala przywrócona, mozemy podstawic DI za DS i
  rozwiazac

zatem,
, lub
43
Mnoznik

• Po wzroscie planowych inwestycji punkt równowagi
  przesuwa sie w prawo. ? I 25 powoduje wzrost
  produkcji o 100.

44
Mnoznik

Dodatkowy dochód(dolary
Marginalna sklonnosc do konsumpcji
Dodatkowa konsumpcja(dolary)
Runda 1
1,000,000
750,000
750,000
562,500
Runda 2
562,500
421,875
Runda 3
421,875
316,406
Runda 4
316,406
237,305
Runda 5
949,219
711,914
pozostale
Total
4,000,000
3,000,000
Dodatkowy dochód jest albo wydawany albo
oszczedzany

• Marginalna sklonnosc do konsumpcji 75 3/4).

• Tutaj 1,000,000 jest wydawane, otrzymywane jako
  zaplata, oszczedzane i wydawane, etc.

Ostatecznie, 4 miliony zostaly wydane w
gospodarce.
45
Mnoznik

• W dzisiejszej rzeczywistosci gospodarki
  amerykanskiej wartosc mnoznika wynosi 1,4. Tak
  wiec, wzrost autonomicznych wydatków o 10 mld
  powoduje wzrost PKB w wysokosci 14 mld.
• 10 mld sa to wydatki pierwotne
• 4 mld - sa to wydatki wtórne.

46
Wnioski wynikajace z analizy mnoznika (cz.1)

• Efekt mnoznikowy nie wystepuje, jezeli caly
  dochód zostaje zaoszczedzony,
• Poniewaz tylko czesc dochodu jest przeznaczona na
  konsumpcje (KSK), efekt mnoznikowy bedzie
  stopniowo malal (kolejne wyrazy ciagu
  geometrycznego sa malejace)
• ?
• Jednorazowy wydatek inwestycyjny spowoduje tylko
  okresowe zwiekszenie DN, nastepne przyrosty
  (impulsy) sa coraz mniejsze. Jesli dochód ma
  ciagle wzrastac, to stale nalezy zwiekszac
  wydatki autonomiczne (np. Inwestycyjne)

47
Wnioski wynikajace z analizy mnoznika (cz.2)

• Efekty dzialania mnoznika (wzrost dochody, wzrost
  zatrudnienia) sa obserwowane po pewnym czasie,
• Obliczanie mnoznika ma sens ? KSKconst i
  czynniki wytwórcze nie sa w pelni wykorzystane
  (tj. produkcja nie jest równa produkcji
  potencjalnej).

48
Paradoks zapobiegliwosci

• Gdy gospodarstwa sa skoncentrowane na przyszlosci
  i planuja oszczedzac wiecej, wówczas
  korespondujaca obnizka konsumpcji prowadzi do
  obnizki wydatków i dochodów.

• W swoim usilowaniu zwiekszenia oszczednosci,
  gospodarstwa spowodowaly kontrakcje w produkcji i
  zatem w dochodach. Tak wiec konsumuja mniej, ale
  nie moga wiecej zaoszczedzic.

49
Równowaga w gospodarce zamknietej z panstwem (cz.
1)

• AEplCplIplGpl
• Pojecia pomocnicze
• NT podatki netto
• NT T-B
• tNT/Y stopa podatkowa netto ? NT tY

50
Równowaga w gospodarce zamknietej z panstwem (cz.
2)

• Cpl KSK (1-t)YCa

51
Co to jest mnoznik zrównowazonego budzetu?

• Co wiesz o Trygve Haavelmo?
•  

52
Efekt Haavelma efekt zrównowazonego
(zbilansowanego) budzetu

• Zalozenie wielkosc podatków nie zalezy od DN
• Mnoznik zrównowazonego budzetu 1,
• Dochód, a tym samym produkcja wzrastaja o
  przyrost wydatków rzadowych

53
Przyklad KSK0,8 t0,2 ?G50 mln zl

• ?Y m ?G
• m 5
• ?Y 250 mln zl ? DN gdyby nie bylo podatków
• Jednak spoleczenstwo zaplacilo 50 mln zl
  podatków, a wiec 50 mln zl z dochodu zostalo
  przekazane panstwu. Gdyby spoleczenstwo
  dysponowalo tymi 50 mln zl, to 80 wydaloby na
  konsumpcje, a 20 na oszczednosci
• Spoleczenstwo ograniczylo konsumpcje o 0,850mln
  zl 40 mln zl, zgodnie ze wzorem ?C KSK ?T
• I co dalej????
• Nastapi zmniejszenie dochodu narodowego
• ?Y m ?C 540 mln zl 200 mln zl.
• W rzeczywistosci DN wzrósl o 50 mln zl
• ?Y ?T ?G

54
Dane KSK0,8 t0,2 KSI0,1 ?I50 mln zl
Model gospodarki Wzór na mnoznik Wartosc Mnoznika ?Y mln zl
Zamknieta bez panstwa m1/(1-KSK) 5 250
Zamknieta z panstwem m1/1-KSK(1-t) ok. 2,78 139
Otwarta m1/1-KSK(1-t) KSI ok. 2,17 109
55
Ingerencja rzadu

• Popieranie inwestycji prywatnych
• Polityka taniego pieniadza
• Polityka podatkowa
• Popieranie konsumpcji
• Wieksze podatki dla tych czlonków spoleczenstwa,
  którzy maja wieksza sklonnosc do oszczedzania
  bogaci
• Podatek spadkowy
• Interwencjonizm socjalny zasilki
• Zwiekszanie wydatków nieprodukcyjnych
• Podejmowanie inwestycji panstwowych drogi
• Popieranie eksportu

56
Co sie dzieje, gdy zasoby w gospodarce sa
wykorzystane?

• Przestaje wystepowac efekt mnoznikowy,
• ?C ? inwestycje indukowane (Iin)
• ?
• ?Y
• ? (Efekt mnoznikowy)
• ?C

?
57
Inwestycje indukowane (pobudzone wzbudzone)

• Iinb?C
• Gdzie
• b wspólczynnik kapitalowy, akceleracji
• ?Ct1 KSK ?Yt
• ?C ?Ct1 - ?Ct

58
Jak dziala model mnoznika-akceleratora? KSK0,5
b2
Okres ?Ia ?C ?Iin ?Y?Ia ?C ?Iin
0 100 0 0 100
1 0 50 100 150
2 0 75 50 125
3 0 62,5 -25 37,5
4 0 18,75 -87,5 -68,75
5 0 -34,37 -106,25 -140,62
59
Okres ?Ia ?C ?Iin ?Y?Ia ?C ?Iin
6 0 -75,31 -81,88 -157,19
7 0 -78,6 -6,57 -85,17
8 0 -42,58 72,04 29,46
9 0 14,73 114,62 129,35