Diger protozoal enfeksiyonlar

1
Diger protozoal enfeksiyonlar
Microspora
Ciliophora
Myxozoa
2
Ciliophora
Microspora
Myxozoa
3
Encephalitozoon cuniculi

• Dünya'da yaygindir.
• Fare, rat, hamster, kobay, tavsan, karnivorlar,
  maymun, insanlarda.
• Peritondaki makrofajlar basta olmak üzere beyin,
  böbrek, karaciger, ve dalakta yerlesir.
• Sporlari 2.5 x 1.5 mikron, elipsoidal veya
  ovalimsidir.

4
Yasam çemberi

• Enfeksiyon sindirim kanaliyla sporlarin
  alinmasiyla olur.
• Parazitler ilk önce peritonda makrofajlar içinde
  çogalir ve sporlar olusur. Tekrarlanan sporogoni
  sonucu makrofajin sitoplazmasi sporlarla dolar .
• Kronik devrede parazit beyin, böbrekler ve diger
  organlarda da bulunur.
• Sporlar idrarla disari çikar.
• Sporlarin agiz yoluyla alinmasindan baska bazen
  intrauterin bulasma da olabilmektedir.
• Ayrica laboratuar hayvanlarinda enfekte beyin ve
  diger organlardan veya periton sivisindan
  hazirlanan inokulumlarin degisik yollardan
  parenteral verilmesiyle de enfeksiyon
  gerçeklesmektedir.

5
Patolojik ve klinik belirtiler

• Laboratuvar hayvanlari ve kemiriciler
• Genellikle latent seyirlidir. Kortizon
  uygulamalari ve immun yetmezlik durumlari
  enfeksiyon siddetini arttirir.
• Klinik tablo özellikle genç tavsanlarda gözlenir.
• Hayvanlarda kondüsyon kaybi, bacaklarda
  koordinasyon bozuklugu, felç, kronik nefritis ve
  neonatal ölümler görülebilir.
• Baslica lezyonlar beyinde görülür. Fokal
  nekrozlar olusur. Perivasküler lenfosit
  infiltrasyonu vardir. Böbreklerde de bu lezyonlar
  gözlenir.
• Karnivorlar
• Enfeksiyondan en fazla etkilenen karnivorlardir.
  Sinirsel bozukluklar bacaklarda koordinasyon
  bozuklugu, apati, epileptik davranislar,
  saldirganlik, körlük, bazen kuduz gibi
  belirtiler.
• Patolojik olarak nonsuppuratif nefritis,
  ensefalitis.

6
Teshis

• Canli hayvanlarda degisik serolojik testler
  kullanilmaktadir.
• Histopatolojide ilgili organlarda parazitleri
  görerek yapilir. Beyindeki parazitler Toxoplasma
• ile karisabilir. Boyamalar ile ayrimi yapilir.
• Sporlari gram () dir. Ön ucunda Periodic
  Asid-Schiff reaksiyonu ile pozitif sonuç veren
  bir granül
• bulunur. Diger protozonlarda bu gözlenmez.

Gomorin trichrom boyasi Encephalitozoon
cuniculi Makrofaj içinde, granüllü yapilar
7
Tedavi-Kontrol

• Oxytetracyclin
• Dexamethason
• Albendazole
• Fenbendazole
• Pyrimethamine
• Tam etkili tedavisi olmadigi için hasta
  hayvanlarin sürüden elimine edilmesi
  önerilebilir.
• Hayvanlarin bulundugu ortamlari dezenfekte amaci
  ile formaldehit 1, etil alkol 70 ve lysol 2
  kullanilir.

8
Balantidium coli

• Konaklari Domuz, insan, maymun, ratlarda.
• Balantidiosis
• Dünyada yaygindir.
• Kalin barsaklara yerlesir.
• Makro ve mikronukleuslari vardir.
• Trofozoitleri 40-70 mikron,oval, etrafi
  ciliumlarla kapli,
• Kistleri 50-55 mikrondur.

Trofozoit
Cyst
9
Yasam Çemberi

• Bulasma kistlerin agiz yolu ile alinmasiyla olur.
  Trofozoitler ile bulasma nadirdir. Ishalli
  diskilar ile trofozoitler atilir. Dis ortama
  dayaniksizdir.
• Bagirsaklarda ekkistasyon olur ve serbest kalir.
  Kalin bagirsaklarda bagirsak içerigi ve florasi,
  konak hücreleri ile beslenir. Konagin nisastadan
  zengin gidalar yemesi parazitin büyümesini
  artirir.
• Bagirsakta ikiye bölünerek ve eseyli çogalmasini
  yapar. Diskiyla anüse yaklasan parazitler
  kistlenir disari atilir.
• Kistler domuz diskisi içinde haftalarca canli
  kalir. Ancak kurakliga dayaniksizdir.

10
(No Transcript)
11
(No Transcript)
12
Patogenez ve klinik belirtiler

• Trofozoitler kalin barsaklara özelliklede sekuma
  yerlesir ve diskidaki karbonhidratlarla beslenir.
• Bagirsaklarda hyaluronidaz enzimi salgilamak
  süratiyle bagirsaklarin mukoza ve submukozasina (
  genellikle baska nedenlerle tahrip olmus
  bölgelerden) girerek ülserlere neden olur.
  Lezyonlar genislemeye ve diger organlara
  yayilmaya meyilli degildir.
• Bagirsakta olusan ülserler agiz kisimlari dar
  tabani genistir. Bazen bagirsak delinebilir ve
  parazitler karacigere de gidebilir.
• Klinik olarak ishal, kanli ishal, kanli-mukuslu
  diyare, karin agrisi, mide bulantisi-kusma, kilo
  kaybi ve halsizlik.

13
Balantidiosis, sekum ve kolonda patogenez,
ülserler
14
Teshis

• Klinik belirtiler
• Bagirsak içerigi ve diski incelemesi.
• Trofozoit (ishalli vakalarda) ve kistler
  görülerek kesin tani konur.
• Diskinin nativ muayenesi, folasyon yöntemi ile
  inceleme.
• Lugol solüsyonu kullanilirsa kistler daha iyi
  görülür.

15
Tedavi-Kontrol

• Tedavi
• Domuzlarda
• Metronidazole, Terramisin kullanilabilir.
• Insanlarda tedavi gereklidir. Bunun için
• Oxytetracycline, Chlortetracycline, Carbarsone.
• Kontrol
• Zoonotik parazitdir. Domuzlardan insanlara
  geçen önemli zoonoz hastaliklarindan biridir.
• Bunun için temiz su kullanilmasi, hijyen
  kurallarin uyulmasi,özellikle domuz mezbaha ve
  çiftliklerinde dikkatli olunmali.

16
Rickettsiales Takimi

• Bu gruptaki türler prokaryotik canlilardir.
• Ancak sistematikde Monera aleminde yer alirlar.
• Anaplasma
• Haemobartonella
• Aegyptionella
• Eperythrozoon
• Ehrlichia
• Ayrica Bartonella, Grahamella cinsleri yer alir.

17
Takim Rickettsiales

• Aile Rickettsiaceae
• Cins Ehrlichia
• Aile Bartonellaceae
• Cins Bartoneila
• Cins Grahamella
• Aile Anaplasmataceae
• Cins Anaplasma
• Cins Aegyptianella
• Cins Haemobartonella
• Cins Eperythrozoon

18
Anaplasma cinsi-Anaplasmosis

• Sigirlarda
• Anaplasma marginale (patojen-yaygin ve önemli
  tür).
• A. centrale
• Koyunlarda
• A. ovis
• Ülkemizde görülmektedir. Dünyada yaygindir.
• Ixodid keneler ve sokucu sinekler vektörlük
  yapar.
• Eritrositler içine yerlesirler.

19
AnaplasmosisVektörleri ve bulasmasi

• Baslica bulasma Boophilus spp. (Transovarial) ve
  diger bazi keneler,
• Sokucu kan emici sinekler (Tabanidae, Stomoxys
  spp.) (mekanik vektör),
• Arasira intrauterin, enfekte aletlerle, pespese
  ve sterilizasyona dikkat edilmeden yapilan
  operasyonlarla.
• Hastalik (A.marginale enfeksiyonlari) sigirlarda
  önemlidir.

20
Morfoloji

• Eritrositlerin içinde küçük (0.2-0.5 mikron),
  düzensiz, küresel cisimcikler seklinde
  sitoplazmasiz parazitlerdir.
• Giemsa ile boyandiginda koyu kirmizi veya
  kirmizi-mor renkte kromatin tanecikleri gibi
  görünür.
• Anaplasma marginalede 80-90'i eritrositlerin
  kenarina dogru, A. centralede ise tam tersi
  merkezi olarak yerlesir.

21
morfoloji

• Elektron mikroskopta birden fazla (genellikle 4-8
  arasi) küçük cisimcikten olustugu görülür.
• Bunlara baslangiç cisimcikleri (initial
  cisimcikler) denir.
• Baslangiç cismi eritrosite girdikten sonra ikiye
  bölünerek çogalir ve birden fazla cisimcikten
  olusan daha büyük yapilar olusur.

22
Yasam Çemberi

• Parazit konaga girdikten sonra eritrosit
  duvarinin invaginasyonu ile içeri girer.
  Eritrosit duvarindan vakuol olusur. Parazit bu
  vakuol içinde çogalarak birden fazla baslangiç
  cisimcigi olusur.
• Parazit, eritrosit membraninda fazla tahribat
  yapmadan, proteinaz benzeri bir enzimi kullanarak
  serbest kalir.
• Vektör kenenin kan emmesi ile parazitler keneye
  geçer. Boophilus cinsi keneler transovarial
  olarak bulastirir. Kan emici sinekler ise mekanik
  vektörlük yaparlar.
• Koyunlarda ise Rhipicephalus bursa ve R. evertsi
  vektörüdür.

23
Tabanus spp.
Vektör Ixodid keneler
Dermacentor spp.
24
Epizootiyoloji

• Babesiosis ve theileriosis epizootiyolojisine
  benzer,
• Bulasma mera keneleri ile oldugu için kene
  aktivasyonu ve yayginligi önemlidir.
• Tabanus sp. ve Stomoxys spp. gibi sokucu sinekler
  tasiyicilik yaptigi için bunlarin yayilisini
  etkileyen faktörler önemlidir.
• Operasyonlar, asepsi antisepsi kurallari,
• Latent enfekte sigir, koyun ve geyik gibi yabani
  tasiyicilar enfeksiyonun kaynagini olustururlar.
• Hastalik 2 yas üstü hayvanlarda promlem olur.
• Kültür irklarinda ve endemik araziye disardan
  giren hayvanlarda siddetli seyreder.
• Konkomitant bagisiklik (premünisyon) vardir.

25
Klinik belirtiler

• Hastalik perakut, akut, subakut ve kronik
  seyirlidir.
• Latent enfeksiyonlar baska bir hastaligin stresi
  ile kirilarak klinik enfeksiyon nüksedebilir.
• Inkubasyon süresi 15-36 gün sürer.
• Deprasyon, istahsizlik, halsizlik,
  dehidrasyon,konstipasyon, siddetli anemi
  (hemolitik anemi), yüksek ates, ikter, süt
  veriminin durmasi, gebelerde abort, asiri
  salivasyon,solunumun çok hizlanmasi, sinirsel
  belirtiler görülür.
• Endemik araziye giren saf irk veya süt verimi
  yüksek hayvanlarda, tedavi edilmezse ölüm orani
  80'e kadar çikabilir.
• Ölüm nedeni genellikle anemiye bagli hipoksidir.
• Hastaligi atlatanlar parazitin tasiyicisi olarak
  kalirlar.

26
Nekropsi bulgulari

• Anemi,
• Mukoz membranlarda ikter olabilir,
• Dalak büyümüstür,
• Safra kesesi doludur,
• Epikardiyum ve perikardiyumda petesiler,
• Karacigerde sari veya kahverenkli beneklenmeler.

27
Anaplasmosis-Bagisiklik-1

• Hem humoral ve hem de hücresel tiptedir.
• Humoral bagisiklikta antikorlar iki tiptedir.
  Bunlar spesifik antikorlar ve spesifik olmayan
  autohemagglutinin 'ler ve obsonin'lerdir.
• Spesifik olmayan immun yanit spesifik immun
  yanitin çalismasini bozar ve parazitin tamamen
  yok olmasini engeller. Böylece parazit düsük
  sayilarda canliligini sürdürür ve konagin immun
  yaniti ile parazit arasinda bir denge kurulur
  (premünisyon, konkomitant bagisiklik).
• Parazitin konaga girmesinden sonra hücresel immun
  yanit klinik tablonun ortaya çikmasiyla ayni
  zamanda olusur.
• Eger hayvan bir kere tedavi edilir ve hastaligin
  akut devresini atlatirsa kuvvetli bir immun yanit
  gelisir. Bu yanit hayvani bundan sonra klinik
  enfeksiyonlardan korur.

28
Anaplasmosis-bagisiklik-2

• Antikorlar tek basina koruma saglamamaktadir.
  Korunma hem humoral ve hem de hücresel
  bagisiklikla saglanir. Hücresel bagisiklik esas
  rolü oynar.
• Daha önce immun hale gelen (asili veya hastaligi
  atlatmis) hayvanda etken duyarli lenfositlerle
  karsilasirsa, lenfositler derhal fagositik
  makrofajlari uyararak enfekte eritrositlerin yok
  edilmesini saglar. Burada antikorlarin opsonize
  edici etkisi enfekte eritrositlerin fagosite
  edilerek dolasimdan uzaklastirmasini
  kolaylastirir.
• Anaplasma marginale ile A. centrale arasinda
  çapraz bagisiklik olusur. A.centrale
  A.marginalenin alt türüdür. Asilamada bundan
  yararlanilir.

29
Teshis

• Klinik belirtiler önemlidir. Hemoglobinüri
  görülmez.
• Kesin tani Giemsa yöntemiyle boyanmis kan
  frotisinde parazitleri görerek yapilir.
  Parazitler ates baslamadan önce eritrositlerde
  çok az sayilarda bulunurlar. Atesin yükselmesiyle
  birlikte parazitemi orani yükselir (50 lere).
• Parazitlerin eritrositer formlari (merkezi veya
  kenarda olmasi) tanida dikkate alinmalidir.
• Serolojik testler epidemiyolojik arastirmalarda
  kullanilabilir.

30
Tedavi

• Etiyolojik tedavi
• Tetrasiklinlerden Oxytetracycline (5-10 mg/kg iv
  veya im), Chlortetracycline (1.5 mg/kg po),
• Imidocarb dipropionate (1.2-2.4 mg/kg sc).
• Destek tedavi
• Hipoksiyi engellemek için 4-6 litre kan nakli
  yapilir. Bu uygulama hayvan güçlü görünene kadar
  48 saatte bir tekrarlanir.
• Dehidre hayvanlara serum fizyolojik ve izotonik
  glikoz solüsyonlari verilir.
• Hayvanlar gölgelikli, serin yerlere alinir ve
  önünde sürekli olarak içme suyu bulundurulur.

31
Anaplazmoziz-Korunma ve kontrol

• 1-Asilama
• Anaplasma centrale (Syn. Anaplasma marginale
  centrale) ile asilama Bu parazit az patojendir.
  Çapraz bagisiklik nedeniyle Anaplasma marginale
  enfeksiyonu hafif seyretmektedir.
• Önce Anaplasma centrale ile asilama, sonra
  bagisikligi kuvvetlendirmek için Anaplasma
  marginale inokulasyonu,
• Düsük dozda Anaplasma marginale vererek asilama,
• Önce Anaplasma marginale ile asilama sonra klinik
  tabloyu ilaçla kontrol etme,
• Eritrosit stromasi içeren ölü A. marginale asisi
• Yukaridaki asilamalarin hepsi olumlu sonuçlar
  vermektedir. Ancak canli asilar hayvanlari
  tasiyici yapmaktadir. Ölü asida ise olusan
  antikorlar kolostrumla buzagiya geçtiginde
  isoerythrolysis'e yol açmaktadir.
• Inaktive edilmis asilar üzerinde çalismalar
  yapilmaktadir.
• 2-Vektör kene ve sokucu sineklerle mücadele
  yapilir.

32
Aegyptianella cinsi

• Kanatlilarda
• Aegyptianella pullorum,
• Aegyptianella moshkovskii
• Parazitler eritrositlerin içine yerlesir.
• Ayrica kablumbaga ve yilanlarda da görülen türler
  vardir.

33
Aegyptianella pullorum

• Güney ve Kuzey Afrika' da,m Güney-Dogu Asya'da,
  Hindistan'da, Güney-Dogu Avrupa' da, Rusya' da
  görülmektedir.
• Konaklari tavuk, kaz, ördek, bindi, deneysel
  olarak güvercin, kanarya, bildircin.
• Konaktaki gelismesi sirasiyla baslangiç (initial)
  cisimleri, gelisme formlari ve marjinal
  cisimlerden olusur.

34
Aegyptianella pullorum

• Vektörü Argas persicus'tur. Kene kan emdikten 25
  veya daha sonraki günlerde tükürük bezinde
  0.3-0.5 mikron çapinda cisimcikler olusur. Bunlar
  omurgali konak için enfektif formlardir.

35
Aegyptianella pullorum

• Parazitler eritrositlerden baska, lenfosit,
  nötrofil, eozinofil, monosit ve Kuffer
  hücrelerinde yerlesirler. Ayrica kan plasmasinda
  serbest olarak da bulunabilir.
• Sekli, Giemsa yöntemiyle boyanmis frotilerde
  visne çürügü renginde oval veya yuvarlak
  cisimcikler olarak görülürler. Genellikle 0.3-1
  mikron büyüklükte oval veya küresel cisimler,
  bazen 4 mikrona ulasan küresel cisimler olarak
  gözlenir. Büyük yuvarlak cisimlerin içinde
  sayilari 26'ya varan, çaplari 0.3-0.5 mikron olan
  cisimcikler tasidigi gözlenmistir.

36
Aegyptianella pullorumKlinik belirtiler

• Genç hayvanlar çok etkilenir.
• Parazitemi yasla birlikte azalir. Bir günlük
  civcivlerin enfeksiyonunda parazitemi 60'a
  çikabilirken bir yasindaki hayvanda 1 ler
  düzeyindedir.
• Enfeksiyon siddeti parazitemiye bagli olarak
  degisir.
• Öldürücü enfeksiyonlar 4 haftaliga kadar olan
  hayvanlarda görülür.
• Ayrica yerli hayvanlar disardan gelenlerden daha
  az etkilenir.
• Klinik olarak ates, istahsizlik, anemi, sarilik,
  halsizlik, zayiflama ve yesilimsi ishal görülür.
• Inkübasyon süresi 2 haftadir.

37
Aegyptianella pullorumPatolojik bulgular

• Nekropside anemi, dalagin büyümesi, böbreklerde
  dejenerasyon görülür.
• Immun yanit olusmasinda en önemli organ dalaktir.
  Dalagi çikarilan hayvanlarda lezyonlar daha ileri
  düzeyde gelisir.
• Enfeksiyon sik sik ayni keneyle bulastirilan
  Borrelia anserina enfeksiyonu ile birlikte
  görülür.

38
Aegyptianella pullorumTani-Tedavi-Kontrol

• Tani
• Klinik bulgulara ve Giemsa yöntemiyle boyanmis
  kan frotilerinde parazitlerin görülmesiyle konur.
• Tedavi
• Oxytetracycline veya Chlortetracycline (25-50
  mg/kg parenteral tek doz veya 15-30 mg/kg, po)
  etkilidir. Ayrica Dithiosemicarbazone (en düsük
  50 mg/kg dozda) etkili bulunmustur.
• Kontrol
• Argasid kene mücadelesi yapilmali.

39
Haemobartonella cinsi

• Eritrositlerin içine girmezler, eritrositlerin
  yüzeyinde olusan derin çöküntülere yerlesirler.
• Isik mikroskobunda iki ucu yuvarlak çomaklar,
  kokkuslar (coccus) veya nadiren halka halinde
  görülürler. Kokkuslar tek tek veya kümeler
  halinde veya zincirler halinde dizili olarak
  bulunurlar.
• Giemsa yöntemiyle boyanmis frotilerde kirmizi
  veya kirmizi-mor renkte gözükürler. Büyüklügü
  0.7-3 X 0.1-0.5 mikron,

40
Haemobartonella cinsi

• Bulasma
• Genellikle artropodlar vektörlük yapar.
• Ayrica enfekte kanin inokulasyonu ile de
  bulasabilir.
• Haemobartonella felis ve H. canis türleri
  patojendir. Diger türler belirli sartlarda (dalak
  çikarma gibi) patojen olmaktadir.
• Haemobartonella enfeksiyonlarinda immun yanitin
  olusmasinda en önemli organ dalaktir.
• Kedi, köpek, fare, rat, kobay, gerbil, degisik
  küçük kemiriciler, sigir, maymun, yarasa,
  kurbaga, kaplumbaga gibi çok çesitli hayvanlarda
  görülmektedir.
• Bunlardan kedilerde oldukça önemlidir.

41
Haemobartonella felis

• Kedilerde görülür.
• Isik mikroskobunda büyüklügü kokkuslar 0.1-0.8
  mikron, halka formlari 0.8-2 mikron çapinda,
  çomaklar 0.9-1.5 mikron uzunlukta ve 0.2-0.5
  mikron kalinliktadir.
• Bulasma enfekte kanin oral yolla verilmesiyle
  olmaktadir. Bu yüzden dogal bulasmanin kedilerin
  kavgalari sirasinda birbirlerini kanatmalari
  sonra bu kani yalamalari yoluyla oldugu
  düsünülmektedir. Vektör artropodlarin bulasmadaki
  rolü tartismalidir??.

42
Haemobartonellosis felis

• Kedilerin ilerleyici enfeksiyöz anemisi olarak
  adlandirilir.
• Enfeksiyon akut, subakut veya kronik
  seyredebilir.
• Akut formda dalgali ates, ilerleyen hemolitik
  anemi görülür.
• Bazen ölüm görülebilir.
• Kronik olaylarda klinik tablo ara sira nükseder.
• Iyilesen hayvanlar tasiyici kalir.
• Hastaliktan en fazla yavru kediler etkilenir.

43
Haemobartonella felisenfeksiyonlari

• Tani
• Klinik tablo süphesi sonucu, kan frotisinde
  etkenleri görmekte yapilir.
• Tedavi
• Chloramphenicol (im),
• Oxytetracycline (po),
• Tetracycline-HCI (po)den birisi 10-20 gün,
  günlük doz 100 mg/kg olup, bu günlük doz 3 veya
  4'e bölünerek kullanilir.
• Thioacertarsamide (iv) 1 mg / 10 kg, 3 gün sonra
  tekrarlanir.
• Bu ilaçlar klinik durumda düzelme saglar,
  paraziti yok etmez.

44
Haemobartonella canis

• Köpeklerde görülür. Isik mikroskobunda
• büyüklügü kokkuslar 0.25-1 mikron, halka formlari
  1-3 mikron arasi çapta, çomaklar 3 mikron
  uzunlugu geçmez. Kokkus formlari yaygin olarak,
  halka formlari nadiren görülür.
• RhipicephaIus sanguinesus vektörüdür.

45
Haemobartonellosis canis

• Apatojendir. Arasira klinik belirtilere yol açar.
• Klinik olarak anemi, zayiflama, istahsizlik
  görülür. En fazla yavru köpekler etkilenir.
• Klinik tablo ve kan frotisinde parazitleri
  görmekle tani konulur.
• Tedavide etkili bir ilaç?? Ancak genis spektrumlu
  antibiyotikler kullanilabilir.

46
Haemobartonella muris

• Ratlarda görülür.
• Vektörleri
• PoIypIax spinuIosa (rat bit)
• XenopsyIIa cheopis (rat piresi)
• Normal olarak hayvanlarda herhangi bir klinik
  belirtiye yol açmaz. Ancak dalak çikarilmasi veya
  immun sisteme zarar verilmesi durumunda patojen
  olur.
• Klinik belirtiler olarak istahsizlik, kilo kaybi,
  hafif ates, solunum güçlügü, siddetli anemi,
  löykositozis, bazen hemoglobinüri görülür.
• Mortalite orani 30-80 arsinda degisir.

47
Eperythrozoon cinsi

• Bu cinstekiler eritrositlerin yüzeyine
  yapisirlar, fakat içine girmezler. Parazitler
  ayni zamanda kan plazmasinda da bulunur.
  Eritrosite gevsek olarak baglanmistir. Bu yüzden
  antikoagulantli olarak alinan kan biraz
  çalkalanirsa bunlar eritrosit yüzeyinden
  ayrilirlar ve plazmaya geçerler.
• Kan frotilerinde çogunlukla halka veya kokkus
  biçiminde, seyrek olarak çomak seklinde
  görülürler.
• Giemsa yöntemiyle boyanmis kan frotilerinde
  parazitler soluk kirmizi, kirmizi-mor renklerde,
  0.5-3 mikron.

48
Eperythrozoon
49
Eperythrozoon cinsi

• Haemobartonella türleri ile karistirilabilir.
• Haemobartonella türlerinde çomak formlari
  yaygindir.
• Eperythrozoon türleri Haemobartonella türleri
  gibi eritrosit yüzeyinde çöküntüler olusturarak
  içine girmezler. Bu yüzden eritrositle iliskisi
  zayiftir ve kan plazmasinda da siklikla
  görülürler.
• Parazitin bulasmasi bir çok türde artropod
  vektörlerle olur. Ayrica enfekte kanin
  inokulasyonu ile de bulasabilir.
• Çok sayida tür vardir. Ancak domuzlarda bulunan
  Eperythrozoon suis türü patojendir.
• Türler
• E. suis, E. parvum, E. ovis, E. Wenyoni, E.
  coccoides.

50
Eperythrozoon suis Eperythrozoon parvum

• Her ikisi de domuzlarda bulunur.
• E.suis büyük olup, halka formlari 2-3 mikron
  çapta,
• E.parvum daha küçük olup, genellikle 0.5-0.8
  mikron çapindadir.
• Vektörleri ve bulasmasi
• Haematopinus suis (domuz biti) ve
• parenteral inokulasyonlarla olmaktadir.

51
Domuzlarda eperytrozoonosisKlinik-patolojik
bulgular

• Klinik olarak
• Eperythrozoon suis enfeksiyonunda yüksek ates,
  anemi, istahsizlik, sarilik.
• Hastalik genç domuzlarda özellikle süt emen
  yavrularda çok siddetli seyreder. Yavru
  domuzlarin bir çogu ölür.
• Nekropside
• anemi, sarilik, karacigerin kahverengine dönmesi,
  safra kesesi dolu, dalak büyümüs ve hiperplastik,
  kemik iligi hiperplastiktir.

52
EperytrozoonosisTani-tedavi

• Tani
• klinik tabloya ve Giemsa ile boyanmis kan
  frotilerinde parazitleri görerek yapilir.
• Tedavi
• Oxytetracycline 50-100 mg/kg, günlük doz üçe
  bölünerek oral yolla verilir. Ayni ilaç 4 mg/kg
  günlük dozda kas içi veya intravenöz verilirse
  etkili olur.

53
Eperythrozoon ovisEperythrozoon wenyoni

• Eperythrozoon ovis koyunlarda, E. wenyoni
  sigirlarda görülür.
• Tabanidae ailesindeki sineklerle bulastirilir.
• Her iki tür de Dünya'da yaygindir.
• Genellikle belirgin bir klinik tabloya yol açmaz.
  
• Seyrek olarak görülen klinik tablodaki
  belirtiler, düzenli veya düzensiz ates, anemi,
  ikter.

54
Eperythrozoon coccoides

• Laboratuvar farelerinde görülür.
• Polyplax serrata (fare biti) vektörlük yapar.
  Paranteral veya oral inokulasyonlarla da
  bulasabilir.
• Klinik olarak siddetli anemi, parazit fare
  hepatit virusu ile birlikte oldugunda öldürücü
  hepatit sekillenmektedir.
• Bu durum E.coccoides'in konagin interferon
  üretimini baskilamasindan ileri geldigi
  sanilmaktadir.
• E. coccoides enfeksiyonu ayrica farelerde yapilan
  hematolojik ve immunolojik çalismalarda sonuçlari
  etkilemektedir.

55
Ehrlichiae cinsi

• Konaklari memelilerdir.
• Dolasim kanindaki löykositlere yerlesir.
• Löykositler içinde sitoplazmik inkluzyonlar
  olarak görülürler.
• Konaktan konaga geçis Ixodid kenelerle olur.
• Konakta mononükleer löykositlerin (Ehrlichia
  canis, E.bovis, E.ovina) ve granülositlerin
  (Ehrlichia phagocytophilia, E.ondiri, E.equi)
  sitoplazmalarinda bulunurlar.
• Parazitemi, E. phagocytophilia, E.ovina ve E.
  equi enfeksiyonlarinda atesin yüksek oldugu
  dönemlerde oldukça yüksektir.

56
Ehrlichia, morfoloji
57
Ehrlichiae cinsi

• Parazit, Giemsa veya May-Grünwald Giemsa
  yöntemiyle boyanmis kan frotilerinde kirmizi,
  leylak rengi veya koyu mavi renklerde görülür.
• Isik mikroskobunda asagidaki üç degisik formda
  görülür.
• 1- Küçük elementer cisimcik 0.2-0.6 mikron,
• 2- Initial cisimcik (Baslangiç cisimcigi)
  Elementer cisimcikten daha büyüktür. Çapi bütün
  türlerde 0.4-2 mikron arasindadir.
• 3- Morula (Elementer cisimcikler kütlesi) En
  büyük formdur. Çapi bütün türlerde 3 -6 mikron
  arasindadir. Isik mikroskobunda granüllü bir yapi
  gösterir.

58
Ehrlichia canis

• Köpekte ve yabani karnivorlarda görülür.
• Dünyada yaygindir.
• Konakta öncelikle yerlestigi yer dolasim
  kanindaki mononükleer löykositlerin
  sitoplazmasidir.
• Bulasma Rhipicephalus sanguineus'un vektörlügü
  ile olur.
• Yaptigi hastaliga köpek (canine) ehrlichiosis'i
  veya Tropikal köpek ( canine) pancytopenia' si
  denir.

59
Ehrlichiosis canis

• Enfeksiyon pancytopenia, özellikle de
  thrombocytopenia ile karakterizedir.
• Ölüm nedenleri
• 1- Trombosit yetersizligi nedeniyle kontrol
  edilemeyen kanama,
• 2-Löykosit yetersizligi nedeniyle sekunder
  enfeksiyonlar,
• Enfeksiyon küçük yavrularda öldürücü seyreder.
• Inkubasyon süresi 10-14 gün sürer. Inkubasyon
  süresi boyunca dolasim kanindaki kan hücrelerinin
  (eritrosit, löykosit, trombosit) sayisi ilk
  klinik belirtiler çikana kadar giderek azalir ve
  ates çiktigi zaman en düsük düzeye iner.

60
Ehrlichia canis Köpekte ve yabani karnivorlarda
görülür. canine monocytic ehrlichiosis
hastaligini yapar Veya Tropical
caninepancytopenia da denir. Dünyada ve
Türkiyede yaygindir. Konakta mononükleer
lökositlerin sitoplazmasina yerlesir
Rhipicephalus sanguineus tarafindan
bulastirilir Transstadial nakil
Ehrlichia canis in an agranulocyte, monosit
vektör
61
Ehrlichia canis enfeksiyonlari

• Enfeksiyon klinik olarak üç devrede görülür.
  Bunlar
• 1-Ates devresi Bu devrede 2 gün ile 3 hafta
  arasinda sürer. Intermitent yüksek ates,
  istahsizlik, kilo kaybi, lenf yumrularinin
  büyümesi, bazen korneada opaklik (beyazlanma),
  konjuktivitis, pnöymoni, bacaklarda ve skrotumda
  ödem, kusma.
• 2-Subklinik devre Bu devrede köpek klinik olarak
  iyilesmis gözükür. Ancak kan hücrelerinin sayisi
  özellikle trombosit sayisi hala baskilanmis bir
  sekilde azdir.
• 3-Son devre Pancytopenia, seroza ve mukozalarda
  yaygin kanamalar gelisir ve genellikle sekunder
  enfeksiyonlara yenik düser.

62
Ehrlichia canis enfeksiyonlari

• Tani
• Klinik belirtiler,
• Giemsa ile boyanmis kan frotilerinde özellikle
  mononükleer löykositler içinde parazitleri
  görmekle yapilir. Ancak parazit sayisi atesin
  yüksek oldugu zaman bile kanda çok azdir.
• Ayrica degisik serolojik teknikler de kullanilir.
• Tedavi
• Tetracycline bilesikleri kullanilir.
• Kontrol ve korunma
• Kene mücadelesi esas alinir.

63
Ehrlichia bovis

• Sigirlarda görülür.
• Kuzey ve Orta Afrika'da, Orta-Dogu'da,
• Dolasim kaninda mononükleer löykositlerin
  sitoplazmasina yerlesir.
• Bulasma Amblyomma, Rhipicephalus ve Hyalomma
  cinslerindeki kenelerle olur.
• Enfeksiyon akut, subakut veya kronik seyirli
  olur.
• Klinik olarak istahsizlik, ates, koordinasyon
  bozuklugu, lenf yumrularinda büyüme görülür.
• Enfeksiyon yerli sigirlarda hafif fakat enfekte
  bölgeye disardan giren ithal hayvanlarda siddetli
  seyreder.

64
Ehrlichia bovis enfeksiyonlari

• Giemsa yöntemiyle boyanmis kan frotilerinde
  lenfeosit ve monositlerin sitoplazmasi içinde
  parazitler aranir. Ancak atesin yüksek oldugu
  zaman bile parazit sayisi oldukça azdir.
• Tropik Afrika'da görülen ve benzeri bir
  enfeksiyona neden olan Cowdria ruminatium ayirt
  etmek gerekir. Cowdria ruminatium esas olarak
  özellikle beyindeki endotelial hücrelere
  yerlesir.
• Tedavide Oxytetracycline (5 mg/kg im, dört gün
  süreyle), Streptomycine-Penicillin (3 g 3
  milyon ünite, im, her gün) kullanilir.
• Kontrol ve korunmada kene mücadelesi önemlidir.

65
Ehrlichia ovina

• Parazit Kuzey ve Orta Afrika'da koyunlarda
  dolasim kaninda mononükleer hücrelerde görülür.
• Bulasma Tropik Afrika'da Rhipicephalus evertsi,
  diger yerlerde Rhipicephalus bursa vektörlügü ile
  olur.
• Yüksek parazitemi olmasina ragmen hafif siddette
  bir enfeksiyona neden olur.
• Klinik belirtiler, tani, tedavi, kontrol ve
  korunma sigirlardaki E. bovis enfeksiyonundakine
  benzer.

66
Ehrlichia phagocytophilia

• Avrupada görülür. Parazit sigir, koyun, keçi ve
  yabani ruminantlarin dolasim kanindaki nötrofil
  ve eozinofillerin sitoplazmasina yerlesir.
• Bulasma lxodes ricinus adli kenenin vektörlügü
  ile olur (Transstadial nakil).
• Klinik belirtiler
• inkübasyon süresi 4-11 gün,
• yüksek ates, gebe koyun ve sigirlarda abort,
• giderek artan kilo kaybi,
• immun sistem baskilandigi için sekunder
  enfeksiyonlar daha çok görülür.
• nekropside dalak ve lenf yumrularinda hipertrofi
  görülebilir.

67
Ehrlichia phagocytophilia

• Tani
• Giemsa yönteImiyle boyanmis kan frotilerinde
  nötrofil ve eozinofillerin sitoplazmasi içinde
  parazitler aranir.
• Tedavide
• Oxytetracycline-LA (5 mg/kg, im) ,
• Kontrol ve korunmada
• kene mücadelesi yapilmalidir.

68
Ehrlichia phagocytophilia nötrofillerde
Hepatozoon canis, monosit ve nötrofillerde
gametositler
69
Ehrlichia (Cytoecetes) ondiri

• Dogu Afrikada yüksek otlaklardaki sigirlarda
  görülür.
• Granülositlerin sitoplazmasina yerlesir.
• Haemaphysalis cinsi kenelerle bulasir.
• Klinik belirtiler
• inkübasyon süresi 1-2 hafta, yüksek ates, agiz,
  burun, vulva, göz, sindirim kanali, idrar kesesi,
  perikardium, endokardium mukoza ve serozalarinda
  petesiyel ekzantemler görülür.
• Ölüm sindirim kanalindaki yaygin kanamalar ve
  akciger ödeminden olur.
• Tani boyanmis kan frotilerinin mikroskobik
  incelenmesi ile olur. Frotilerde parazitlere
  ender olarak rastlanir.
• Tedavi, kontrol ve korunma E. bovis
  enfeksiyonundaki gibidir.

70
Ehrlichia equi

• Atlar konagidir.
• Amerika Birlesik Devletleri'nde (Kalifornia),
• Nötrofillerin arasira da eozinofillerin
  sitoplazmasinda görülmektedir.
• Klinik olarak ates, depresyon, ataksi,
  bacaklarda ödem, petesiel kanamalar ve ikterus
  görülür.
• Tani kan frotilerinde parazitlerin görülmesiyle
  yapilir. Ayrica serolojik olarak lFA testi de
  uygulanmaktadir.
• Tedavide Tetracycline (7 mg/kg, iv, günlük dozda
  8 gün süreyle) oldukça etkilidir.
• Hastaliktan iyilesenler 2 yil bagisik kalir ve
  tasiyici olmazlar.

71
Pneumocystis carinii

• Insan, memeli ve kanatli hayvanlarda,
• Dünya'da yaygin,
• Akcigerlerde alveollere yerlesirler.
• Sistematikteki yeri???
• Apicomplexa filumunda yer almasi güçlü
  ihtimaldir.
• Mantarlar içinde degerlendirilen görüslerde
  vardir.

72
Pneumocystis carinii-morfoloji

• Küçük trofozoitler (Küçük formlar, Baslangiç
  cisimleri) küçük, nisbeten yuvarlak veya oval ve
  ince duvarli cisimciklerdir. 1.2-2 mikron, bir
  arada yiginlar halinde bulunurlar.
• Büyük trofozoitler (Amoeboid formlar) oldukça
  düzensiz (amoboid) yapilardir.1.2-5 mikron,
• Prekistik formlar oval yapili, dis yüzü düz, dis
  duvari kalindir.
• Kistik formlar Içinde 8' e kadar intrakistik
  cisim (spor) bulunan bir kabuk gibi ve kist
  duvari oldukça kalindir.
• Intrakistik cisimler ana kist hücrenin içinde
  bulunurlar.

73
Pneumocystosis
74
Pneumocystis cariniiYasam çemberi

• Konaktan konaga hava yoluyla bulastigi
  sanilmaktadir. Intrauterin bulasma da
  olabilmektedir.
• Yasami sirasinda enfekte alveollerde görülen
  devreler sunlardir
• 1-Trofozoitler veya gelisme formlari
• a-Küçük trofozoitler (Küçük formlar, baslangiç
  cisimleri)
• b-Büyük trofozoitler (Amoeboid formlar)
• 2- Prekistik formlar
• 3- Kistik formlar
• 4- Intrakistik cisimler
• 5- Trofozoitler

75
Pneumocystis cariniiPatogenez

• Latent enfeksiyonlar çok yaygindir.
• Firsatçi bir parazittir. Klinik enfeksiyonlar
  immun sistemi iyi gelismemis, bozulmus,
  baskilanmis kisilerde görülür. Prematüre
  bebekler, bebekler, çok yaslilar, immün depresif
  hastaliga yakalananlar, immun depresif ilaç
  alanlar.
• Hayvanlarda da uzun süreli agir kortizon
  uygulamalariyla latent enfeksiyon klinik
  enfeksiyona dönüsmektedir.
• Hastaligin patogenezi parazitlerin yiginlar
  halinde köpüklü bir materyalle alveol duvarina
  yapismasi, alveolleri doldurmasi sonucu gaz alis
  verisini engellemesine iliskilidir.

76
Pneumocystis cariniiklinik belirtiler

• Çogunlukla solunum sistemine yogunlasmistir,
• Öksürük, solunum sayisinin artmasi,
• Tasikardi, solunum güçlügü,
• Arasira gögüs ve karin agrisi,
• Ates hafif yükselir,
• Akcigerlerin röntgeninde infiltrasyon nedeniyle
  yogunluk olusmasi. Insanlarda yogunluk nedeniyle
  kelebek kanadi görüntüsü ortaya çikar.
• Çogu hastada hafif eozinofilili löykositozis,
• Tedavi edilmeyenlerde 20-60 arasi ölüm.

77
Pneumocystis cariniipatolojik bulgular

• Patolojik lezyonlar sadece akcigerlerde görülür.
• Makroskobik olarak akcigerler
• Büyümüstür.
• Sert bir lastik yogunlugundadir.
• Gögüs kafesi açildiginda sönmezler.
• Kesit yüzleri kurudur.
• Kesit yüzlerinde gri, kahverengi ve pembe renkli
  koyu alanlar görülür.
• Yer yer nekroz odaklari olabilir.
• Yaygin mediastinal amfizem ve arasira spontan
  pnöymotoraks olabilir.

78
Pneumocystis cariniipatolojik bulgular

• Mikroskobik olarak akcigerlerde görülen
  degisiklikler
• a-Histopatolojide predominant olarak plasma
  hücreleri, histiositler ve lenfositler olmak
  üzere yiginlar halinde mononükleer hücre
  infiltrasyonu vardir.
• b-Histopatolojide HE boyamasinda köpüklü, ince
  granüllü eozinofilik eksudat alveol bosluklarini
  doldurur.
• Pneumocystiosis immun yetmezlik hastaliklari,
  viral ve bakteriyel pneumoniler, tümörler, AIDS,
  toxoplasmosis gibi hastaliklarla beraber seyreder.

79
Pneumocystis cariniiTani

• Hastanin anemnez bilgileri ve hayat hikayesi,
  immun sistem yetmezligi yada bozuklugunun bulunup
  bulunmamasi,
• Solunum sistemi ile ilgili klinik belirtiler,
• Röntgende akcigerlerde yogunluk görülmesi,
• Histopatolojide parazitler GMS ( Gomori methamine
  silver) boyasi ile boyanir ve 2-6 mikron çapinda
  etkenler görülür,
• Akcigerlerden hazirlanan sürme frotilerde etken
  aranir,
• Akcigerlerden baski (tuse) frotileirnde köpüklü
  materyal içinde kistler aranir,
• Akciger aspirasyon sivisinda parazitler aranir,
• Serolojik testler.

80
Pneumocystis cariniiTedavi

• Etiyolojik tedavi
• Antifolat bilesikleri
• sulfadiazine, pyrimethamine.
• Diamidine bilesikleri
• stilbamidine, hydroxystilbamidine, pentamidine.
• Kombine kullanilanlar
• Pyrimethaminesulfadiazine
• Pyrimethaminesulfadiazinestilbamidine
• Pyrimethaminesulfadiazinepentamidine
• Destek tedavi
• Oksijen verilir ve dinlendirilir,
• Sekunder veya birlikte seyrettigi diger
  hastaliklara karsi ilaç kullanilir.