SU,

1
SU, ÇÖZELTILER, ASIT VE BAZLAR II

• Doç.Dr. Mustafa ALTINISIKADÜTF Biyokimya AD
• 2006

2
Çözelti konsantrasyonlari
Bir çözeltinin konsantrasyonu, çözeltinin belirli
bir volümü içinde çözünmüs olan madde (substrat)
miktaridir.
3
-Yüzde ( ) -Molarite (M) -Molalite
(m) -Normalite (N) çözelti konsantrasyonlarini
anlatmak için kullanilan ifadelerdir.
4
Yüzde () konsantrasyonlar
5
Çözeltinin konsantrasyonu 8w/w deyince, 8 g
çözünenin 100 g çözeltide bulundugu anlasilir.
6
Çözeltinin konsantrasyonu 70v/v deyince, 70 mL
çözünenin 100 mL çözeltide bulundugu anlasilir.
Hem çözücünün hem çözünenin sivi oldugu çözelti
konsantrasyonunu ifade etmek için kullanilir.
7
15lik 500 mL etanol çözeltisi hazirlamak
için 0,15x50075 mL etanol 500 mLlik balon
jojede total volüm 500 mL olacak sekilde distile
su ile karistirilir.
H2SO4 gibi asitlerin çözünmeleri sirasinda açiga
çikan fazla miktarda isi balonun asiri isinma ile
çatlamasina neden olabilir. Bu durumda sogutmak
amaciyla balonun disi, akan çesme suyu altinda
tutulmali, fakat bu sirada balonun içine çesme
suyu kaçmamasina dikkat etmelidir. Ayrica asit
üzerine su eklenmemelidir. Asit
sulandirmalarinda daima su üzerine asit
eklemelidir.
8
w/v, genellikle g/dL (g/100mL)ye karsilik
gelir. Çözeltinin konsantrasyonu 8w/v deyince, 8
g çözünenin 100 mL çözeltide bulundugu
anlasilir. 8 8g/100mL 8g/dL80g/L
8000mg/100mL8000mg/dL80000mg/L
9
20lik 250 mL üre çözeltisi hazirlamak
için -0,20x25050 g üre 250 mLlik balon jojeye
konur. -önce bu miktar üre çözünecek kadar
distile su eklenerek bilekten seri hareketlerle
çalkalanarak çözünme saglanir. -sonra total hacim
distile su ile 250 mLye tamamlanir.
KOH ve NaOH gibi bazlarin çözünmeleri sirasinda
açiga çikan fazla miktarda isi balonun asiri
isinma ile çatlamasina neden olabilir. Bu durumda
sogutmak amaciyla balonun disi, akan çesme suyu
altinda tutulmali fakat bu sirada balonun içine
çesme suyu kaçmamasina dikkat etmelidir.
10
Molarite (M)
Molarite, 1 L çözeltideki mol sayisidir. Molariten
in ölçüm birimi mol/litre ve sembolü Mdir. 1 M
çözelti deyince çözeltinin 1 litresinde 1 mol
çözünen bulundugu anlasilir. 1 M1 mol/L1000
mM1000000 ?M 1 mM1 mmol/L 0,001 M 1?M1
µmol/L 0,001 mM
11
1 mol glukoz180 g glukoz. 180 g glukoz1 mol
glukoz 1 mol NaCl58,5 g NaNaCl 58,5 g NaCl1 mol
NaCl 1mol CaCl2111 g CaCl2 111 g CaCl21 mol
CaCl2
12
500 mL 4 Mlik NaOH (molekül agirligi 40)
çözeltisi için 0,5x4x4080 gram NaOH gerekir.
25 g CuSO45H2O 16 g CuSO4 0,1 mol CuSO4
13
Dansitesi 1,19 olan 38lik konsantre HClden
(HClnin molekül agirligi 36,46) 500 mL 2Mlik
HCl çözeltisinin, hazirlamak için
gerekir
14
Molalite (m)
Agirlik/agirlik ölçümüdür.
1 molal çözelti deyince 1000 g çözücüde 1 mol
çözünen çözündügü anlasilir. 1 molal1000
mmolal 1 mmolal0,001 molal
15
Molalite, sicaklik degisimine bagimli degildir.
Konsantrasyon birimi olarak molariteye oranla
daha duyarlidir. Buna ragmen klinik
laboratuvarlarda kullanimi yaygin
degildir. Klinik laboratuvarlarda kullanilan
çözeltiler sulu çözeltiler olduklarindan molalite
ile molarite arasinda pek büyük fark yoktur.
16
Normalite (N)
Normalite, 1 L çözeltideki ekivalan agirlik
sayisidir. Normalitenin ölçüm birimi Eq/litre ve
sembolü Ndir. 1 N çözelti deyince çözeltinin 1
litresinde 1 Eq (1000 mEq) çözünen bulundugu
anlasilir. 1 N1 Eq/L1000 mEq/L1000000 ?Eq/L 1
mN0,001 N1000 ?N1 mEq/L
17
(No Transcript)
18
3,23xmmol mmol 3,2/3 1,0666.. 1,0666.. mM
19
500 mL 2,5 Nlik NaOH (molekül agirligi 40)
çözeltisi hazirlamak için
gerekir
20
Dansitesi 1,19 olan 38lik konsantre HClden
(HClnin molekül agirligi 36,46) 250 mL 0,1Nlik
HCl çözeltisini hazirlamak için
gerekir
21
Konsantrasyon birimlerinin birbirine çevrilmesi
22
Çözeltilerin seyreltilmesi
Konsantre bir çözeltiden dilüe bir çözelti
hazirlanmasina seyreltme (dilusyon) denir.
23
Biyokimyada yapilan seyreltmeler, toplam
çözeltinin bütün özelliklerini içerecek sekilde
hazirlanir. 1100luk seyreltme yapilirken
konsantre çözeltiden 1 birim alinarak toplam
hacim olan 100 birime tamamlanir.
24
25 µL serum ile 25 µL tuz çözeltisi
karistirilirsa, serum 2550 1/2 oraninda
seyreltilmis olur.
25
Sabit konsantrasyondan bir alt düsük
konsantrasyona ulasmak için seri seyreltmeler
yapilir.
26
(No Transcript)
27
Çözeltilerde C molarite veya normalite olarak
ifade edildigi zaman
28
(No Transcript)
29
Hidratli maddeler
Bir kimyasal molekül üretildiginde, tuz
moleküllerine bagli, degisen miktarlarda su
molekülleri (hidrat suyu) içerir. CuSO4 molekül
agirligi 160 CuSO4?H2O molekül agirligi
178 CuSO4?5H2O molekül agirligi 250
30
Hidratli maddelerdeki su molekülleri, çözelti
hesaplamalarinda dikkate alinir. Örnegin 250 mL
10luk CuSO4 çözeltisini hidrasyon suyu olmayan
bakir sülfattan (CuSO4, molekül agirligi 160)
degil de 1 molekül hidrasyon suyu olan bakir
sülfattan (CuSO4?H2O, molekül agirligi 178) ile
hazirlayacaksak tartacagimiz CuSO4?H2O miktari