Dabrowa G

1
Dabrowa Górnicza- Nasze miasto -

• EDUKACJA REGIONALNA

2
(No Transcript)
3

• Polozona na poludniu Polski, Dabrowa Górnicza
  jest najbardziej rozleglym pod wzgledem
  powierzchni (liczy 188 km2) miastem województwa
  slaskiego to dziewiate pod wzgledem wielkosci
  miasto w Polsce.
• FLAGA DABROWY GÓRNICZEJ HERB DABROWY GÓRNICZEJ

4
Polozenie Dabrowy Górniczej
5
W Dabrowie mieszka obecnie okolo 125 tys.
ludzi. Dabrowa Górnicza obejmuje tereny od
Czarnej Przemszy do srodkowej czesci Pustyni
Bledowskiej.Dzielnice miasta

• ANTONIÓW, BLEDÓW, BUGAJ, CENTRUM, DZIEWIATY,
  GOLONÓG, KORZENIEC, KUZNICZKA NOWA, LAZY
  BLEDOWSKIE, LEKA, LEKNICE, LOSIEN, MARIANKI,
  MYDLICE, OKRADZIONÓW, PIEKLO, RATANICE, REDEN,
  SIKORKA, STRZEMIESZYCE MALE, STRZEMIESZYCE
  WIELKIE, TRZEBIESLAWICE, TRZYDZIESTY, TUCZNAWA,
  UJEJSCE, ZABKOWICE,
• w latach 1977 1984 SLAWKÓW

6
HISTORIA MIASTA

• Pierwsza wzmianka o Dabrowie pojawila sie w 1726,
  
• a pochodzi z ksiag parafialnych 
• kosciola Swietej Trójcy w Bedzinie,
• w których pod data 25 lipca 1726 odnotowana
  zostala jako matka chrzestna niejaka Anna Lisowa
• mieszkanka Dabrowy.

7
Mapa Dabrowskiego Zaglebia Weglowego z 1918 roku
8

• Pierwsze wzmianki o osadach z terenu Dabrowy
  Górniczej pochodza juz z XII w. O dzielnicach
  naszego miasta wspomina nawet Jan Dlugosz w
  swoich ksiegach z XV wieku.

9

• Wedlug spisu ludnosci diecezji krakowskiej z 1787
  osada liczyla 184 mieszkanców. W 1795, w wyniku
  III rozbioru Polski, Dabrowa przylaczona zostala
  do Prus.

10

• ul. Sobieskiego w 1928 r.

• W 1799 powstala pierwsza znana mapa tych okolic,
  z której wynika, ze zalazkiem osady byla wies
  "Stara Dabrowa".

11

• Na terenie Dabrowy odkryto pod koniec XVIII w.
  jeden z najgrubszych na swiecie poklad weglowy,
  nazwany pózniej "redenskim" .

• Kopalnia Reden

12

• Juz w 1796 z inicjatywy wladz pruskich rozpoczeto
  budowe pierwszej odkrywkowej kopalni wegla
  kamiennego, która od nazwiska dyrektora górnictwa
  w rzadzie pruskim hr. Fryderyka Wilhelma
  Redena otrzymala nazwe "Reden".

• FRYDERYK WILHELM REDEN

13
Na przelomie XIX i XX wieku Dabrowa byla
najwiekszym skupiskiem inteligencji technicznej w
Zaglebiu jej kuznia byla Szkola Górnicza
Sztygarka. Historia tej szkoly to piekne karty w
dziejach polskiego górnictwa i walk
rewolucyjnych. Sztygarka wydawala tez wazne
czasopismo naukowe Przeglad Górniczo-Hutniczy
Szkola Górnicza im. Stanislawa Staszica.

• . 

14
W 1916 roku podniesiono wies Dabrowe do rangi
miasta. Jego pierwszym prezydentem zostal dr
Adam Piwowar.
15
SKAD SIE WZIELA NAZWA DABROWA GÓRNICZA?  

• Legenda glosi

16

• Bylo to w czasach, gdy wies Dabrowa wchodzila w
  sklad majatku Koniecpolskich. Zmienili oni nazwe
  wsi na Koniecpolskie. Zyl sobie tutaj poczciwy
  drwal. Pewnego dnia zarzadca majatku, czlowiek
  twardy jak kamien, zaproponowal mu wyrab debowego
  lasu za licha zaplate. Pieniadze mial drwal
  otrzymac po zakonczeniu pracy.
• - A co mam jesc? - zapytal z zalem drwal.
• O wszystkim doskonale wiedzial wywiad piekielny,
  rozdrazniony ponadto, ulubionym powiedzonkiem
  zarzadcy Niech cie diabli wezma".
• Ludzie w siole byli uczciwi i pracowici, wiec jak
  tu takich brac do ognia piekielnego?
• Wydelegowany przez pieklo czart wkrecil sie" na
  parobka do drwala i namówil go do podjecia
  oferowanej roboty. Przez noc uporal sie diabel z
  wyrebem i zglosil sie do zarzadcy po zaplate. Ale
  zarzadca wyplacil naleznosc w róznej walucie -
  mieszajac talary z czerwiencami i zlotymi, by
  nieco zaoszczedzic" - bo przeciez glupcy sie nie
  spostrzega.
• Czarci parobek odebral zaplate i oddal drwalowi.
  Wieczorem, gdy zarzadca wylegiwal sie na kanapie,
  przyszedl do niego czart ponownie i mówi
• - Ja za przeproszeniem, wedle tej zaplaty -
  zaczal - Jakesmy obliczyli, wielmozny Pan omylil
  sie" na jakies 10 talarów.
• - Dwa razy liczylem - oburzyl sie zarzadca -
  Niech mnie diabli wezma, jeslim was skrzywdzil o
  grosz ! - wrzasnal.
• Na te slowa czekalo cale pieklo latami. Diabel w
  oka mgnieniu skoczyl, dusze chciwca porwal prosto
  do Lucyfera. Kiedy sie zas o wszystkim dowiedzial
  pan Koniecpolski, wies za marne grosze rzadowi
  sprzedal. Szybko przywrócono dawna nazwe -
  Dabrowa.
• Wkrótce odkryto tu wegiel i na miano Górniczej"
  osada zapracowala. I tak powstala Dabrowa
  Górnicza - z czasem stajac sie duzym miastem.

17
ARCHITEKTURA

• Przeglad najwazniejszych zabytków Dabrowy
  Górniczej

18
Bazylika Najswietszej Maryi Panny Anielskiej

• Swiatynia wybudowana zostala w latach 1898-1912
  wedlug projektu Józefa Stefana Pomian-Pomianowskie
  go w stylu neogotyckim (gotyk nadwislanski), jako
  dobudowa do kosciola sw. Aleksandra powstalego w
  latach 1875-1877. Jej budowniczym i pierwszym
  proboszczem byl ks. pralat Grzegorz Augustynik.
  Poswiecil ja 19 wrzesnia 1912 r. biskup kielecki
  Augustyn Losinski. Od 1996 r. dabrowska bazylika
  jest wpisana w rejestr zabytków.

19
Palac Kultury Zaglebia

• Palac Kultury Zaglebia w Dabrowie Górniczej,
  zostal wybudowany w latach 1951-1958, wedlug
  projektu Zbigniewa Rzepeckiego. Otwarcie zostalo
  dokonane 11 stycznia 1958 r. Zostal nazwany Dom
  Kultury Zaglebia, a nastepnie zostal
  przemianowany na Palac Kultury Zaglebia. Uplyw
  czasu nie zmienil funkcji PKZ-tu jaka jest
  oferowanie mieszkancom Dabrowy Górniczej i okolic
  wiele zróznicowanych form obcowania z kultura i
  sztuka. PKZ realizuje projekty z zakresu
  Edukacji kulturalnej, upowszechniania i ochrony
  kultury w tym równiez ludowej Szkola
  tradycji, Spotkania z zywym slowem,
  Wychowanie przez sztuke, Umysl otwarty.

20
Kosciól pod wezwaniem Narodzenia Najswietszej
Marii Panny i sw. Antoniego

• Barokowy kosciól w Dabrowie Górniczej - Golonogu
  (Diecezja sosnowiecka, Dekanat dabrowski - sw.
  Antoniego z Padwy), zbudowany na wzgórzu
  wapiennym o wysokosci 335 m n.p.m. (Góra sw.
  Antoniego). Kosciól ten zostal ufundowany w 1675
  przez biskupa krakowskiego Andrzeja Trzebickiego
  i konsekrowany przez niego w 1678.

21
Mlyn wodny w Dabrowie Górniczej

• Budynek powstal w XVIII wieku nad Czarna
  Przemsza. W okresie przedwojennym wlascicielem
  mlynu byl czlowiek o nazwisku Skotarski. Kolejnym
  wlascicielem byl Jan Golabek. Mlyn znalazl sie w
  jego posiadaniu po II wojnie swiatowej i do dzis
  nalezy do tej rodziny. Mlyn byl uzywany do polowy
  lat 60 XX wieku.

22
Do waznych obiektów historycznych nalezy równiez
zaliczyc

• Dworce kolejowe w Golonogu, Zabkowicach i
  Strzemieszycach Wielkich,
• "Freja" dom bylego wlasciciela mlyna w
  Okradzionowie,
• "Hubertus" zajazd
• i lokal gastronomiczny,

23
Kosciól sw. Barbary wzniesiony przez
ewangelików, od 1945 przejety przez katolików

• Zbudowany zostal przez ewangelików w 1882 r.
• W 1945 r. wszedl w posiadanie katolików i do 1957
  r. sluzyl jako kosciól rektorski pobliskiej
  Szkoly Górniczej "Sztygarka".

24
Bazylika Najswietszego Serca Pana Jezusa

• kosciól parafialny w Strzemieszycach Wielkich
• W latach 2002 2008 sanktuarium, od 2008
  bazylika mniejsza.

25

• Kosciól Zeslania Ducha Swietego (dzielnica
  Zabkowice)
• Kaplica pod wezwaniem Sw. Katarzyny,
• Kopalnia cwiczebna Rozpoczecie budowy w 1927
  roku, pierwszy etap ukonczono w 1929 r.,

26
Synagoga

• Znajdowala sie w Dabrowie Górniczej na rogu ulic
  Okrzei i Sienkiewicza.
• Zostala zbudowana w latach 1912-1916 z fundacji
  lokalnych zamoznych Zydów, którymi byli Berek
  Fuks, Alter Futerko, Mordka Lejba Miodownik, Kopl
  Krzanowski, Mordka Hilel Ferens, Icek Majer
  Luksburg, Herszek Rajchman oraz Mojzesz Mitelman.
• Podczas II wojny swiatowej hitlerowcy
  zdewastowali synagoge. Po zakonczeniu wojny
  synagoge chciala przejac protestancka spolecznosc
  chrzescijanska, z przeznaczeniem na zbór. Ze
  wzgledu na protesty spolecznosci zydowskiej
  budynek nie zostal im przekazany. Wkrótce wladze
  miejskie zezwolily na przebudowanie synagogi na
  warsztat samochodowy. W latach 70. XX wieku
  budynek zostal rozebrany.

27
Palacyk Dezona w Parku Sródmiejskim

• Zostal wybudowany przez dyrektora Towarzystwa
  Francusko-Wloskiego w Dabrowie Górniczej dla
  swojej zony. W czasie wojny siedziba Gestapo.
  Palacyk przetrwal okresy wojenne. Przez dluzszy
  czas znajdowal sie w nim komisariat milicji, a
  pózniej policji.
• W roku 2007 palacyk zostal nad niszczony przez
  pozar. Obecnie jest przygotowany do odnowienia.

28
Przyroda naszego miasta
29
Pojezierze Dabrowskie

• Pogorie
• zespól zbiorników wodnych w Dabrowie Górniczej,
  bedacych zalanymi wyrobiskami piasku
  podsadzkowego wydobywanego niegdys dla
  okolicznych kopaln wegla.
• Dzis czesc z nich z racji wyjatkowych walorów
  przyrodniczych uzyskala status obszarów
  chronionego krajobrazu.

30
Pogoria I

• Pogoria I, pow. 75 ha, powstala w 1943 r. Niegdys
  bylo to glówne miejsce letniego wypoczynku
  mieszkanców Zaglebia Dabrowskiego i Górnego
  Slaska. Jezioro bylo dawniej szkola dla zeglarzy
  i kajakarzy wychowalo sie tu sporo dobrych
  zeglarzy starszego pokolenia. Trenowal tutaj
  równiez na swoich slizgaczach wielokrotny mistrz
  swiata Waldemar Marszalek.
• W poludniowej czesci jeziora wsród trzcinowisk
  gniazduja rzadkie gatunki ptaków wodnych, na
  wschodnim brzegu znajduje sie uzytek ekologiczny
  Mlaki nad Pogoria I, chroniacy rzadkie gatunki
  roslin rosnace na mlakach niskoturzycowych.

31
Pogoria II

• Pogoria II, pow. ok. 25 ha, obszar wyrobiska
  popiaskowego przed zalaniem zostal czesciowo
  zasypany zyzna ziemia z nadkladu, przywozonego z
  odkrywkowej kopalni wegla Brzozowica. Dzieki temu
  jezioro jest otoczone wyjatkowo bujna
  roslinnoscia, ale jest i plytkie maksymalne
  glebokosci nie przekraczaja 2,5 m. Przy
  najbardziej dzikim wschodnim brzegu rosnie piekny
  leg wierzbowy z dominujaca wierzba krucha,
  blizniaczo podobny do naturalnych lasów
  zalewowych dolin rzecznych. Tuz obok przestrzen
  plytkiej zatoki zajmuje obumarly "zatopiony las",
  wskazujacy na nizszy przed laty poziom wód
  jeziora, od lat jest to miejsce gniazdowania
  kolonii mew smieszek, kaczek i perkozów, miejsce
  czesto odwiedzane takze przez czaple. Tafla wody
  w duzej mierze jest porosnieta chronionymi
  grazelami zóltymi i rzadszymi grzybieniami
  bialymi, brzegi zas porastaja szuwary dochodzacej
  do 4 metrów wysokosci trzciny, palki, trzcinnika,
  jezoglówki, przeplatane pieknie kwitnacym
  kosaccem zóltym. We wschodniej czesci akwenu
  znajduje sie niewielka wyspa. Od 2002 roku
  jezioro wraz z otoczeniem stanowi uzytek
  ekologiczny "Pogoria II" o powierzchni 40 ha. Na
  zbiorniku od lat obowiazuje zakaz kapieli i
  plywania srodkami plywajacymi, jest natomiast
  dozwolone wedkowanie.

32
Pogoria III

• Pogoria III, pow. 205 ha (2 km²), do niedawna
  najwiekszy z zalanych zbiorników, jednakze ze
  skromnym zapleczem rekreacyjnym. Stanowi
  rezerwowe ujecie wody dla Huty Katowice. Jest to
  prawdziwa oaza windsurfingowców calego regionu,
  od lat sluzy równiez zeglarzom. Jezioro posiada
  bardzo czysta wode, filtrowana przede wszystkim
  przez bardzo liczne malze racicznice zmienne.
  Przejrzystosci wód sprzyja tez fakt polozenia
  wsród przepuszczalnych piasków polodowcowych oraz
  braku powazniejszych zródel zanieczyszczen.

33
Pogoria IV

• Pogoria IV, pow ok. 560 ha dl. ok. 8 km, szer.
  ok. 3 km, pojemnosc ok. 52 mln. m³, lustro wody
  polozone jest na wysokosci 264,00 m n.p.m.
  oficjalnie nazywana Zbiornikiem Kuznica
  Warezynska, najmlodszy i najwiekszy akwen
  Pojezierza Dabrowskiego o silnie wydluzonym z
  poludnia na pólnoc ksztalcie ciagnie sie od
  jazu pietrzacego wode od okolicy Pogorii III az
  po odlegle o 5 km Wojkowice Koscielne. Jezioro
  zajmuje najnizsza czesc wyrobiska popiaskowego, w
  najszerszym miejscu jego szerokosc dochodzi do
  3000 metrów. Akwen zwezony w srodkowej czesci do
  zaledwie kilkuset metrów znajduja sie tu liczne
  wysepki, z których najwieksza o powierzchni kilku
  hektarów jest oddzielona od zachodniego brzegu
  jedynie waskim kanalem.

34
Parki miejskie

• Park Hallera
• lezy na bylych terenach kopalni Reden, posiada
  liczne gatunki drzew kasztanowiec, lipa, modrzew
  europejski, rokitnik oraz mozna spotkac tam wiele
  ptaków sroka, sikora bogatka, kos, szpak,
  grzywacz, kawka zima gawrony

• Park Zielona
• Znajdziemy tu brzozy, deby oraz ptaki
• rudziki, zieby, sikorki, bogatki, drozdy

35
Najwazniejsze osrodki kultury
36
Miejska Biblioteka Publiczna

• powstala w 1906 r.

37
Muzeum Miejskie Sztygarka

• Muzeum znajduje sie w Dabrowie Górniczej na
  terenie bylej siedziby Zarzadu Górniczego przy
  ul. Legionów Polskich 69. Historia muzeum siega
  1912 roku, kiedy to zalozono Muzeum Geologiczne
  im. Zygmunta Glogera. Pierwsze eksponaty zbierali
  uczniowie szkoly górniczej. W czasie I wojny
  swiatowej eksponaty zostaly rozkradzione i
  rozproszone. Po wojnie w budynku szkoly ponownie
  zorganizowano Muzeum Geologiczne. Przez wiele lat
  muzeum bylo placówka muzealno-dydaktyczna szkoly.
  Dopiero w 1997 roku otwarto muzeum miejskie o
  nazwie Sztygarka.

38
Ponadto

• Palac Kultury Zaglebia
• Stowarzyszenie Miejska Orkiestra Deta
• Dom Kultury w Zabkowicach
• Mlodziezowy Osrodek Pracy Twórczej
• Kino Kadr
• Centrum Filmowe Helios (5 sal, 846 miejsc, 3D
• Szkola muzyczna im. Michala Spisaka
• Zespól Szkól Plastycznych im. Tadeusza Kantora

39
Wazne postaci Dabrowy Górniczej

• Pierwszy wójt
• Józef Kasprzyk
• 1910-30.09.1916
• Pierwszy burmistrz
• Edward Kosinski
• 30.09.1916-11.11.1917
• Pierwszy prezydent
• Adam Marceli Piwowar
• 11.11.1917-17.05.1923

40

• Urzad Miejski w Dabrowie Górniczej

• Od
• 27 listopada 2006 r. prezydentem Dabrowy
  Górniczej jest Zbigniew Podraza

41
Znane osoby zwiazane z Dabrowa Górnicza

• Stanislaw Staszic odkryl zloza wegla kamiennego
  w Dabrowie Górniczej i otworzyl Szkole Górnicza
  Sztygarke
• Wladyslaw Broniewski po pobycie w miescie w
  roku 1930 uwiecznil Dabrowe w wierszu Zaglebie
  Dabrowskie.
• Juliusz Kaden-Bandrowski wielokrotnie przebywal
  w Dabrowie i poswiecil jej Czarne skrzydla.
• Krzysztof Kieslowski w latach 40. i 50. XX
  wieku mieszkal w dzielnicy Strzemieszyce.
• Maria Konopnicka czesto goscila, tu mieszkala
  jej córka. Utwory poswiecone Dabrowie Dym (o
  Hucie Bankowej), Hanysek (o dzieciach Dabrowy),
  Ofiara pracy, Jaselka
• Aleksandra Pilsudska przyjaciólka i potem druga
  zona Józefa Pilsudskiego. Mieszkala przy ulicy
  Klubowej (obecnie 3 Maja).
• Józef Pilsudski wielokrotnie goscil w Dabrowie
  i opisywal ja w swoich artykulach.
• Dariusz Rekosz - pisarz, wieloletni mieszkaniec
  Dabrowy Górniczej, laureat nagrody Prezydenta
  Miasta (za upowszechnianie kultury).
• Gabriela Zapolska sztuka W Dabrowie Górniczej.
• Stefan Zeromski odwiedzal Dabrowe i wywarlo to
  wielki wplyw na jego twórczosc Ludzie bezdomni,
  Popioly, Róza.

42
Edukacja

• W miescie funkcjonuja nastepujace szkoly wyzsze
• Wyzsza Szkola Biznesu
• Politechnika Slaska,
• Wydzial Chemiczny

43
Wyzsza Szkola Planowania Strategicznego w
Dabrowie Górniczej
44
Zapraszamy do Dabrowy Górniczej!

• Naszego pieknego miasta

45

• Opracowala
• Aleksandra Mikulska