Platform slimme netten VREG

1
Platform slimme netten VREG

• Gemeenschappelijk werkgroep Netbeheer en
  Decentrale Productie Marktwerking en
  Consumenten
• 8 november 2010

2
Agenda

• Verenigen van EU doelstellingen
• Stapsgewijze aanpak
• Randvoorwaarden
• Vraag Aanbod
• End-to-end
• Toegepaste methodologie
• Functionaliteiten voor slimme meters vertrekkende
  van de gewenste toepassingen
• Rol leverancier in smart grid
• Besluit
• Discussiedocument VREG Rollen in smart metering

3
1. Verenigen van drie EU-doelstellingen
4
1. Verenigen van drie EU-doelstellingenVrije
marktwerking

• Correctere facturatie
• Afrekeningen op werkelijke meterstanden (geen
  schattingen)
• Keuze klant voorschot of maandelijkse
  afrekening?
• Klant bepaalt facturatie-ritme en datum
• Vlotte Verhuizing
• Op basis van meterstanden op de effectieve
  verhuisdatum
• Automatische uitlezing op afstand (geen manuele
  meteropname meer)
• Vlottere dienstverlening zonder complexe
  verhuisformulieren
• Geen discussies meer tussen eigenaar, oude en
  nieuwe bewoner en leveranciers
• Snelle uit- en inschakeling van de levering in
  geval van leegstand

5
1. Verenigen van drie EU-doelstellingenVrije
marktwerking

• Vlotte afhandeling van een leverancierswissel
• Geen discussie over meterstanden
• Omdat er geen meterkaartjes meer zijn kan het
  proces sneller verlopen
• Aanbod van innovatieve producten
• Producten op maat van de klant (bvb uithuis
  werkende mensen)
• Commercieel aanbod van prepayment-mogelijkheid
• Betere budgetcontrole
• Flexibele en eenvoudige pre-payment (zonder
  kaart niet langer gebonden aan een oplaadpunt )
• Door opvolging van verbruik kan de klant geholpen
  worden zijn budget te beheren (bvb per sms,
  email,...)
• Flexibele vermogensbegrenzing
• Fraudebestrijding

6
1. Verenigen van drie EU-doelstellingen
Vrije marktwerking
Energie- levering
Security of supply
Duurzame Ontwikkeling
7
1. Verenigen van drie EU-doelstellingenVrije
marktwerking en duurzame ontwikkeling

• Op maat gemaakte prijsschemas
• Consumptie aanmoedigen bij overaanbod van
  groenestroom productie (wind en zon)
• Consumptie ontmoedigen bij een tekort aan
  elektriciteit
• Aanbod van flexibele timeframes
• Zonder conflicten tussen energielevering en
  distributie
• Ondersteuning voor nieuwe ontwikkelingen
• Elektrische wagens

8
1. Verenigen van drie EU-doelstellingenDuurzame
ontwikkeling

• Energie Monitoring
• Informatie naar de klant toe over zijn verbruik
  (wat)
• Vorm van de informatie (hoeveel, niveau van
  detail, wanneer)
• Welk informatiekanaal (website, display, )
• Energie-efficiëntiemaatregelen
• Financiering van investeringen in
  energie-efficiënte maatregelen (energy
  performance contract)
• Peak shaving peak management (zie volgende
  slide)

9
1. Verenigen van drie EU-doelstellingenDuurzame
ontwikkeling
Peak Shaving Peak Management
peak management
W
W
decentral production
capacity
peak shaving
kWh
kWh
t
t
10
1. Verenigen van drie EU-doelstellingen
Vrije marktwerking
Energie- levering
Security of supply
Duurzame Ontwikkeling
11
1. Verenigen van drie EU-doelstellingen duurzame
ontwikkeling en security of supply

• Locale productie
• Duurzame valorisatie van de locale productie
• Belang van de voorspelbaarheid
• Demand Side Management
• Valorisatie van de flexibiliteit van de klant
  (domotica, warmtepomp, EV, )
• Optimaal gebruik van groene stroomproductie (wind
  en zon) en locale productie.

12
2. Stapsgewijze aanpak
Energie Service Demand Response Microgrid
management Energy management (Plug-in)
elektrische voertuigen

• Energie
• Controle
• Instellen energie-
• efficiëntie
• Verschuiven
• verbruik
• prijssignalen
• flexibele timeframes
• Real-time invloed

• Energie
• Inzicht
• Creëren
• energie
• gevoeligheid
• Verschuiven
• verbruik
• prijssignalen
• vaste timeframes

Energie Bewustzijn Klant informeren over
energiegebruik Smart Meters ter ondersteuning
van huidige marktprocessen
2020?
2016?
2014?
Start uitrol
13
3. Randvoorwaarden

• Randvoorwaarde 1 Injectie en afname moeten
  gelijk zijn
• vraag aanbod
• Boete in hoofde van de evenwichtsverantwoordelijke
  op kwartierbasis
• Elektriciteit kan slechts in zeer beperkte mate
  worden opgeslagen
• Randvoorwaarde 2 De processen dienen end-to-end
  te worden bekeken

14
Vraag aanbod met meerdere leveranciers/evenwich
tsverantwoordelijken
Leveranciers/evenwichtsverantwoordelijken
Switches
Volumes
Centraal Clearing House
Toegangs- register
Meet- waarden-
TNB/DNB
Matching
EAN1
EAN8
EAN2
EAN7
EAN3

• EAN1 Electrabel
• EAN2 Nuon
• EAN3 Luminus
• EAN4 Essent

EAN4
EAN6
EAN5
meetgegevens
Jaarlijks opgenomen afnemers
Continu opgenomen afnemers
15
Vraag aanbod Statistische allocatie
Alle afnemers beschouwd als één grote verbruiker
gelijk aan de infeed.
16
Vraag aanbod Een klant met een PV installatie
Gealloceerde 15min volumes niet gelijk aan
werkelijke afname ? grote residues.
17
Vraag aanbod en een warmtepomp
Sterke impact seizoen en weer. SLPs zijn niet
meer representatief.
18
Vraag aanbod en Demand Side Management (DSM)
Een statistische benadering wordt
onmogelijk. Forecasting wordt zeer moeilijk.
19
Vraag aanbod

• Bruto productie en bruto consumptie meten
  weten
• Bruto productie meting is nodig voor
• De toekenning van GSC en WKC
• Verkoop van de geproduceerde energie
• Balancing (van de productie portefeuille)
• Bruto consumptie meting is nodig voor
• Het meten van de gerealiseerde energie
  besparingen
• De minimum levering van groene stroom (quota)
• Een transparente facturatie
• De SODV
• Forecasting en balancing van de klanten
  portefeuille (voorspelbaarheid)
• Netto uitwisseling met het net is nodig voor
• Combineerbaarheid van de opslag
• De toekenning van garanties van oorsprong

20
Vraag aanbod

• Conclusie randvoorwaarde 1 injectieafname
• Vandaag is de vraag voorspelbaar waardoor een
  statistische benadering mogelijk is
• MAAR naar de toekomst toe, komt die
  voorspelbaarheid in gedrang door
• de toenemende decentrale productie
• het feit dat anders wordt omgegaan met energie
  (bvb warmtepompen, WKK,...)
• de nieuwe ontwikkelingen (bvb elektrische wagens,
  ...)
• waardoor elke afnemer een geïndividualiseerd
  afnameprofiel zal hebben
• Daarnaast zullen we meer en meer geconfronteerd
  worden met een niet moduleerbaar en
  intermitterend aanbod van energie (wind- en
  zonne-energie), waarop de afname dient afgestemd
  te worden
• gt Nieuwe tools zijn noodzakelijk voor de
  evenwichtsverantwoordelijke zodat hij in staat is
  om de injectie en de afname op elkaar af te
  stemmen

21
End-to-end Volledige waardeketting
Gegevens beschikbaar vandaag Metering,
Allocatie, EAV, EMV, SLP,
Statistische gegevens
Bij de overstap naar Smart Metering dient deze
volledige ketting ondersteund te worden De
granulariteit van de gegevens over de volledige
ketting dient gelijk te zijn
22
End-to-endCustomised Pricing
Leverancier
Aankoop energie factuur obv allocatie Nominatie/s
ettlement/sourcing basis allocatie (15)
Verkoop energie factuur obv meteropnames
Eerste mogelijke stap n.a.v. invoering smart
meters gtdag indelen in vaste timeframes van
toepassing voor de volledige markt Leverancier
het aanbod van een product met een specifieke
prijs/timeframe Klant keuze voor de formule die
het best aansluit bij zijn verbruikspatroon
23
End-to-end Dynamic Pricing
Leverancier
Aankoop energie factuur obv allocatie Nominatie/s
ettlement/sourcing basis allocatie (15)
Verkoop energie factuur obv meteropnames
Verdere mogelijke stappen n.a.v. invoering smart
meters gt Leverancier bepaalt zelf zijn
timeframes en kan deze dynamisch
aanpassen Leverancier het aanbod van een
product met een specifieke prijs/timeframe het
aanschakelen van interne circuits wanneer prijs
daalt onder een bepaald niveau Klant keuze voor
een formule die het best aansluit bij zijn
verbruikspatroon reken houdend met afschakelbare
toestellen
24
End-to-endFlexibiliteit nodig voor de timeframes
50 Sell PV Energy
40 Stop washing machine
0 EV charging
consumption
Night Tariff
production
Night Tariff
25
End-to-end

• Conclusie randvoorwaarde 2 end-to-end
• Het is noodzakelijk dat de processen end-to-end
  worden bekeken met aandacht voor alle schakels in
  de de waardeketting
• De granulariteit (timeframes)van de gegevens
  dient dezelfde te zijn
• op niveau van de aankoop van energie (allocatie)
• als op niveau van de facturatie (metering)

26
4. Toegepaste methodologie

• Facturatie
• Energie monitoring
• Demand side management
• Locale productie
• Customized pricing
• Verhuizing
• Wanbetaling

Doelstelling
Toepassing

• Zie verder

Datamodel

• Zie verder

System vereisten
27
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Facturatie en energie monitoring
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Facturatie Facturatieverbruik op maandbasis Ingeval de bedragen worden gecommuniceerd op maandbasis dient dit gespreid te worden over een maand zodanig dat de leverancier zijn facturatie kan spreiden. Ook ingeval van switch/verhuis dienen volumes en bedragen gecommuniceerd te worden tot en met het switch-ogenblik. Het al of niet spreiden van maandgegevens moet een keuzemogelijkheid zijn voor de leverancier. Ad hoc meteropname
Energie Monitoring Lokale poort/display Per seconde zicht op het ogenblikkelijk vermogen en het gecumuleerd verbruik per timeframe Een lokale poort op de smart meter om de gegevens uit te wisselen met een externe module (ter ondersteuning van lokale applicaties)
28
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Demand side management en locale productie
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Demand side management Dynamische timeframes gestuurd door de leverancier - 15'/1h waarden op ogenblikkelijke basis - gevalideerde waarden op dagbasis - gevalideerde gridfeebedragen op dagbasis - Allocatiebereking o.b.v. 15'/1h waarden - 15' / 1h waarden - Bilaterale communicatie en interactiviteit tussen de meter ( aansturen interne circuits - domotica) en de leverancier
Locale productie Portfolio beheer De leverancier moet ad hoc op de hoogte zijn van -alle locale productie (dus ook PV) op de aansluitpunten - de geinstalleerde capaciteit Meting productie en consumptie afzonderlijk
Locale productie Forecasting Dagelijks een geaggregeerde waarde per kwartier voor de portfolio (van de voorgaande dag) 15' /1h waarden
Locale productie Allocatie, reconciliatie en onbalans setllement - Een allocatie en reconcilliatie gebaseerd op reële waarden i.p.v. schattingen. - Het settlement proces met Elia moet gebaseerd zijn op reële gegevens i.p.v. schattingen- Timing voor ontvangst van de gegevens hangt af van de timings van de allocatie en reconcilliatie processen (nu maandelijks, op termijn dagelijks) 15' /1h waarden
29
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Customised Pricing
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Customized pricing vaste timeframes    
  ofwel bepaald op niveau van de markt Facturatie - gevalideerde verbruiken per timeframe op dag- of maandbasis - gevalideerde gridfee per timeframe op dag- of maandbasis Settlement Allocatie dient te gebeuren op basis van de timeframes op marktniveau. De set van timeframes kan afhankelijk zijn van dag, week, maand, seizoen. 15' /1h waarden of geagreggeerde waarden o.b.v. de markttimeframes
  ofwel bepaald door de leverancier Facturatie mogelijkheid 1 idem voorgaande op basis van keuze tussen vooraf vastgelegde timeframes (leverancier zal gewenste timeframes communiceren aan de DNB via een update van de masterdata) - Facturatie mogelijkheid 2 Leverancier doet zelf de nodige aggregaties, in dit scenario dient hij te beschikken over 15'/1h waarden en gevalideerde dagwaarden gevalideerde gridfeebedragen op dagbasis. De set van timeframes kan afhankelijk zijn van dag, week, maand, seizoen. Settlement Allocatie obv 15'/1h waarden 15' /1h waarden
30
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Verhuizing (1)
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Verhuizing Klant meldt verhuis aan leverancier (billing partij)    
Verhuizing Contact met de klant over zijn oud adres (of ontvangst verhuisformulier) Identificatie ToegangspuntIdentificatie MeterVerhuisdatum (verhuismelding op voorhand, op moment zelf, in het verleden)Meterstand op verhuisdatumFacturatie AdresAndere contactgegevens klant ad hoc, online toegang tot meterstand en historiek meterstanden
Verhuizing contact met de klant over nieuw adres (of ontvangst verhuisformulier) Identificatie ToegangspuntIdentificatie MeterVerhuisdatum (verhuismelding op voorhand, op moment zelf, in het verleden)Meterstand op verhuisdatumFacturatie AdresAndere contactgegevens klant ad hoc, online toegang tot meterstand en historiek meterstanden
Verhuizing Overdracht van levering (optioneel) Identificatie ToegangspuntIdentificatie MeterVerhuisdatum (verhuismelding op voorhand, op moment zelf, in het verleden)Meterstand op verhuisdatumFacturatie Adressen oude en nieuwe klantAndere contactgegevens klanten ad hoc, online toegang tot meterstand en historiek meterstanden
31
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Verhuizing (2)
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Verhuizing Stopzetting levering op oud adres De klant desactiveert zelf via de leverancier tijdens het klantencontact Praktisch? via code, SMS, telefoon, Internet, - Online op afstand uitschakelbare aansluiting- Directe verificatie en registratie van de stopzetting van de levering in het toegangsregister
Verhuizing Start levering op nieuw adres De klant activeert zelf via de leverancier tijdens klantencontact Praktisch? via code, SMS, telefoon, Internet, - Online op afstand inschakelbare aansluiting- Directe verificatie en registratie van de start van de levering in het toegangsregister
32
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Wanbetaling (1)
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Wanbetaling - residentieel Activeren en desactiveren prepayment Update masterdata bij activatie en desactivatie (ad hoc) - Prepaid functie beschikbaar- Prepaid functie van op afstand kunnen aan- en uitschakelen- Display op meter om aan te geven wanneer de prepaid functie is geactiveerd
Wanbetaling - residentieel Opladen van de prepaid register Ontvangst van de gegevens van oplading en betaling (ad hoc) Situatie 1 gemiddeld tarief -Signaal naar de meter met het opgeladen bedrag en het aantal KWH -Display toont het resterend aantal KWHSituatie 2 commercieel tarief- Signaal naar de meter met het opgeladen bedrag, tarief en het aantal KWH Display toont resterend aantal KWH en het resterend bedrag
33
5. Functionaliteiten voor slimme meters
vertrekkende van de gewenste toepassingen
Wanbetaling (2)
Toepassing Detail Nodige data (door leverancier) Functionaliteiten Smart Metering systeem
Wanbetaling - residentieel Noodkrediet - Melding indien limiet noodkrediet werd bereikt- Update masterdata op moment meter wordt begrensd (ad hoc) - Sein en melding op de display wanneer de limiet van het noodkrediet werd bereikt- Automatisch begrenzen van het vermogen wanneer het noodkrediet op is- Display toont aan dat meter begrensd is- Bidirectionele communicatie naar de leverancier
Wanbetaling - residentieel Facturatie 15' /1h waarden of geagreggeerde dagwaarden o.b.v .de markttimeframes 15' /1h waarden of geagreggeerde dagwaarden o.b.v. de markttimeframes
Wanbetaling - niet-residentieel     Aan- en afschakelen van de meter van op afstand (ad hoc)
34
5. Rol van de leverancier

• De leverancier is zowel betrokken bij smart grid
  als smart supply
• De leverancier zorgt ervoor dat er afname is van
  de energie opgewekt via de intermitterende
  energiebronnen (wind, zon,...)
• Een Smart grid heeft een impact op de uitvoering
  van de rol van de evenwichtsverantwoordelijke en
  omgekeerd
• De leverancier zorgt voor het benutten van een
  smart grid (door het ondersteunen van een
  verbeterde marktwerking, facturatie, producten,
  verhuis, ...).
• gtDe rol van de evenwichtsverantwoordelijke/lever
  ancier inzake het beheer van het intelligent
  netwerk is even groot als de deze van de
  netbeheerder zelf!

35
5. Rol van de leverancierin de omkering van de
waardeketen?
Leveranciers/ Evenwichts Verantwoordelijke X
Leveranciers/ Evenwichts Verantwoordelijke Y
TNB/DNB
?
?
36
6. Besluit

• Smart metering en smart grids zijn een tool om de
  doelstellingen te realiseren.
• De leverancier/evenwichtsverantwoordelijke speelt
  een cruciale rol in het succes van smart grids
• gt geen smart grids zonder smart supply!
• Een end-to-end benadering is noodzakelijk.
• Segmentering en stapsgewijze aanpak alsook een
  lange termijn visie is aangewezen.
• Een transitieperiode dient te worden voorzien.
• Respect voor rollen en verantwoordelijkheden.

37
6. Discussiedocument VREG Rollen in de markt

• Alle data via de dataverzamelplaats dienen ter
  ondersteuning van de marktprocessen (facturatie
  en balancing proces). Gevalideerd of niet nader
  te bepalen (vb gas on line leveranciers
  beschikken vandaag al over de ongevalideerde
  gegevens)
• De gereguleerde dataverzamelplaats enkel
  toegankelijk voor de marktpartijen van de sector
  en de overheid
• Alle informatieve data (via P1) toegankelijk
  voor alle commerciële partijen binnen hun
  contractuele afspraken met de betrokken klant
• Vragen over het model
• Quid de mogelijkheid van een prive-dataverzamelpla
  ats?
• Centraal toegangsregister geaggregeerd over
  DNBs wat wordt bedoeld?
• Waarom wordt er een onderscheid gemaakt tussen
  gevalideerde en niet-gevalideerde meetgegevens?
  Wat houdt de validatie in in het kader van een
  smart metering context?
• Zou de tekening kunnen worden vereenvoudigd naar
  het model in Nederland?

38
7. Discussiedocument VREG Suggestie tot
vereenvoudigde voorstelling Rollen in de markt