SERDAR SAFAK

1
SERDAR SAFAK

• ZAFER ILKÖGRETIM OKULU
• SIVIL SAVUNMA KLÜBÜ ÖGRETMENI

2
YANGIN
3
YANGINLARA KARSI TEDBIRLI OLUNUZ
4
YANMA

• Maddenin, isi ve oksijenle birlesmesi sonucu
  olusan kimyasal bir olaydir. Yanma olayinin
  olusabilmesi için yandaki sekilde görüldügü gibi
  yanici madde, isi ve oksijenin bir arada
  bulunmasi gerekir. Bu olaya Yangin Üçgeni adi
  verilir.

5
YANMANIN ÇESITLERI

• 1-YAVAS YANMA YAVAS YANMA SU DURUMLARDA MEYDANA
  GELIR.
• a. YANICI MADDENIN BÜNYESI ITIBARIYLE, YANICI
  BUHAR VEYA GAZ MEYDANA GETIRMEDIGI HALDE.
• b. YETERLI ISININ OLMAMASI HALINDE,
• c. YETERLI OKSIJEN OLMAMASI HALINDE,
• 2-HIZLI YANMA YANMANIN BÜTÜN BELIRTILERI ILE
  OLUSTUGU BIR OLAYDIR. BELIRTILERI ALEV, ISI,
  ISIK, KORLASMADIR.
• 3-PARLAMA-PATLAMA SEKLINDE YANMA PARLAMA
  KOLAYCA ATES ALAN MADDELERDE GÖRÜLEN OLAYDIR.
• PATLAMA, BIR ANDA PARLAYARAK YANAN MADDE ÇESITLI
  GAZLAR HALINE GELMEKTE VE SON DERECE BÜYÜK BIR
  HACIM GENISLEMESINE UGRAYARAK ETRAFINI ZORLAMAKTA
  VE PATLAMALAR OLUSTURMAKTADIR.
• 4-KENDI KENDINE YANMA YAVAS YANMANIN ZAMANLA
  HIZLI YANMAYA DÖNÜSMESIDIR.

6
YANGIN

• Yararlanmak amaci ile yakilan ates disinda olusan
  ve denetlenemeyen yanma olayina YANGIN denir.

7
YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI

• Yanginin türü yanmakta olan maddeye göre degisir.
  Bu nedenle yanginlari dört sinifta
  toplayabiliriz.
• A sinifi YanginlarKati madde (tahta, kagit,
  pamuk vs.) yanginlaridir. Sogutma ve yanici
  maddenin uzaklastirilmasi ile söndürülür ve
  kontrol edilir.
• B Sinifi Yanginlar Yanabilen sivilar (Benzin,
  benzol, yaglar, yagli boyalar, katran vs.) bu
  sinifa girer. Sogutma (sis halinde su), bogma
  (karbondioksit, köpük, kuru kimyevi toz) ile
  petrol türevleri, alkol, yagli boya, tiner
  yanginlari söndürülebilir.

8
YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI

• C Sinifi Yanginlar Türü yanici gaz maddeler
  (Metan, propan, LPG, asetilen, havagazi vb.)
  yanginidir. Kuru kimyevi toz, halon 1301, halon
  1211 kullanarak söndürme gerçeklesir. Elektrikli
  makine ve hassas cihazlarin yanginlarini da bu
  sinifa dahil edebiliriz.
• D Sinifi Yanginlar Yanabilen hafif metal
  yanginlari (Sodyum, potasyum, titanyum, magnezyum
  gibi.) bu sinifa girer. Kuru kimyevi tozlar bu
  yanginlari söndürmede kullanilir.

9
YANGININ NEDENLERI

• Korunma önlemlerinin alinmamasi En önemli
  nedendir. Yangin, elektrik kontagi, isitma
  sistemleri, LPG tüpleri, parlayici-patlayici
  maddelerin yeterince korunmaya alinmamasindan
  dogmaktadir. Elektrik enerjisi aksaminin teknik
  kosullara göre yapilmasi, LPG tüplerinin dogru
  kullanilmasi, bacalarin temizlenmesi ve
  parlayici-patlayici maddeler için gerekli önlemin
  alinmasi halinde yangin afetinde büyük ölçüde
  azalma olacaktir.

10
YANGIN NEDENLERI

• Bilgisizlik Yangina karsi önlemlerin nasil
  alinacagini bilmek gerekir. Elektrikli aletlerin
  dogru kullanimini bilmemek, soba ve kalorifer
  sistemlerini yanlis yerlestirmek, tavan arasina
  ve çatiya kolay tutusabilecek esyalar koymak
  yangini davet eder. Yanginin olusumunu önlemek ve
  yangini söndürmek için, yangin olayini ögrenelim.

11
YANGIN NEDENLERI

• Ihmal Yangin konusunda bilgili olmak yetmez.
  Söndürülmeden atilan bir kibrit veya sigara
  izmariti, kapatmayi unuttugumuz LPG tüpü, atesi
  söndürülmemis ocak, fisi prizde unutulan her ütü
  ihmalinden büyük yanginlar çikabilir. Bu nedenle,
  yangina karsi daha dikkatli ve titiz olmamiz
  gerekir.

12
YANGIN NEDENLERI

• Kazalar Istem disi olaylarin bazilarindan yangin
  çikabilir. Yangin konusunda yeterli düzeyde
  bilgilenmek, bu tür olaylarda nasil hareket
  edecegimize yardimci olur.
• Siçrama Kontrol altindaki bir atesin, ihmal veya
  bilgisizlik sonucu yayilarak veyahut
  parlayip-patlayarak siçramasi her zaman
  mümkündür.

13
YANGIN NEDENLERI

• Sabotaj Bazi insanlar, çesitli amaç ve kazanç
  ugruna kasitli olarak yangin çikarirlar.Bu tür
  olaylara karsi gerekli önlem alinmalidir.
• Doga olaylari Rüzgarli havalarda kuru dallarin
  birbirine sürtmesi, yildirim düsmesi ve benzeri
  doga olaylari sonucu yanginlar çikabilir.

14
SÖNDÜRME PRENSIPLERI

• Sogutarak söndürme
• A. Su ile sogutarak söndürme Sogutarak söndürme
  prensipleri içerisinde en çok kullanilandir.
  Suyun fiziksel-kimyasal özelligi, yanici maddeyi
  bogar ve yanici maddeden isi alarak yanginin
  sönmesini saglar.
• B. Yanici maddeyi dagitma Yanan maddelerin
  dagitilmasiyla yangin nedeni olan yüksek isi
  bölünür, bölünen isi düser ve yangin yavas yavas
  söner. Akaryakit yanginlarinda bu tip söndürme
  uygulanmaz.

15
SÖNDÜRME PRENSIPLERI

• Havayi kesme
• A.Örtme Kati maddeler veya kimyasal bilesikler
  kullanarak yanan madde ile oksijenin kesilmesi
  olayidir.
• Akaryakit yanginlarinda, örtü olusturan
  kimyasal bilesikler kullanilmaktadir.
• . B. Bogma Yanginin oksijenle ilgisinin
  kesilmesi veya azaltilmasi olayidir.
• Yanici maddenin ortadan kaldirilmasi
• Yanmakta olan maddelerin ortadan kaldirilmasi
  halinde, yanma üçgeni olusamaz.Bu nedenle de
  yangin sönmüs olur.

16
YANGIN SÖNDÜRME TÜPLERININ ÇESITLERI

• Yangin söndürme tüplerinin
• sulu (CO2 tazyikli, hava basinçli, soda asitli),
• hava kesici (köpüklü, karbondioksitli),
  karbondioksitli,
• kimyasal reaksiyonlu (halojen karbürlü, kuru
  kimyasal tozlu, BCF)
• çesitleri vardir.

17
HER YANGIN SINIFI IÇIN UYGUN OLAN YANGIN SÖNDÜRME
CIHAZINI KULLANINIZ
18
YANCIN SÖNDÜRME ARAÇLARI

• 1- SOGUTUCU ARAÇLAR
• a. SU KOVALARI VE VARILLER,
• b. POMPALI KOVA,
• c. SULU ARAÇLAR,
• - CO2 TAHRIKLI,
• - HAVA BASINÇLI,
• - SODA ASITLI,
• 2- HAVAYI KESICI ARAÇLAR
• a. KUM VE TOPRAK,
• b. KURU KIMYEVÎ TOZLU ARAÇLAR,
• c. KARBONDIOKSITLI ARAÇLAR,
• d. KÖPÜKLÜ ARAÇLAR,

19
KIMYASAL REAKSIYON SONUCU YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARI

• HALOJEN KARBÜRLÜ SÖNDÜRME ARAÇLARI
• CB (KLOROBROMOMETAL)
• CTC (KARBONTETRA KLORÜR)
• MB (METILBROMÜR)
• BTM (BROMTRIFLOROMETAN)
• BCF (BROMOKLORODIFLOROMETAN)
• 2- ÇOK AMAÇLI SÖNDÜRÜCÜ ARAÇLAR
• - MONOAMONYUMFOSFAT

20
YANCIN SÖNDÜRME ARAÇLARININ BAKIM VE KONTROLÜ

• GENEL OLARAK YANGIN SÖNDÜRME CIHAZLARININ CINSINE
  GÖRE BAKIM VE KONTROLLERI DEGISIKLIK
  ARZETMEKTEDIR. BUNUNLA BIRLIKTE HEPSINDE AYLIK,
  ALTI AYLIK, BIR YILLIK, BES YILLIK, ON YILLIK
  BAKIM VE KONTROL YAPILIR.
• AYLIK KONTROL
• - GENEL DURUMU,
• - EMNIYET SUBABI,
• - HORTUM, LANS VE TETIGI , KONTROL EDILIR.
• 6 AYLIK KONTROL
• AYLIK KONTROLE ILAVETEN CIHAZ VE
  KARBONDIOKSIT TÜPÜ TARTILIR.
• 1 YILLIK KONTROL
• - 6 AYLIK KONTROLE ILAVETEN CIHAZIN KAPAGI
  AÇILARAK
• IÇINDEKI MADDENIN NITELIGINI KAYBEDIP
  KAYBETMEDIGI KONTROL EDILIR.
• 5 VEYA 10 YILLIK KONTROL
• - CIHAZ TAMAMEN BOSALTILARAK TÜPÜN NITELIGINI
  KAYBEDIP
• KAYBETMEDIGI SU BASINÇ TESTI ILE KONTROL
  EDILIR.

21
YANGINLARIN ÇIKMASININ EN BÜYÜK NEDENLERINDEN
BIRI DE ELEKTRIK KONTAGIDIR.BU SEBEPLE TESISAT
SIK SIK KONTROL EDILMELIDIR
22
YANGIN SÖNDÜRME CIHAZININ KULLANIMI

• 1. CIHAZI YERINDEN ALINIZ.
• 2. TASIMA KOLUNDAN TUTARAK YANGIN MAHALLINE
  GETIRINIZ.
• 3. RÜZGARI ARKANIZA ALINIZ.
• 4. VALF EMNIYET PIMINI VEYA MÜHÜRÜNÜ ÇIKARINIZ.
• 5. LANSI YERINDEN ÇIKARIP YANGINA YÖNELTINIZ.
• 6. VANAYI AÇINIZ (SOLA ÇEVIREREK)
• 7. TETIGE BASINIZ.
• 8. ÇIKAN GAZ VEYA KURU KIMYEVI TOZUN DIS ÇEVREDEN
  IÇE DOGRU GITMESINI SAGLAYINIZ.
• 9. YANGIN SÖNDÜKTEN SONRA BIR MÜDDET DAHA CO2
  GAZINI YÜZEYE BOSALTINIZ VEYA KURU KIMYEVI TOZU
  TAMAMEN BOSALTINIZ.
• 10. VANAYI SAGA DÖNDÜREREK KAPATINIZ.

23
HATIRLAYIN

• DUMAN ATESTEN DAHA ÖLDÜRÜCÜDÜR,
• GÜVENLI BIR ÇIKISA, SÜRÜNEREK GIT!
• EGER GIYSILERINIZ TUTUSURSA,
• DUR, YAT, YUVARLAN !

24
HATIRLAYIN

• Yangina Yakalanirsaniz, Duman Atesten Daha
  Öldürücüdür!
• Hemen yere olabildigince yakin bir pozisyon alin.
• Yüzünüzü islak bir havlu ile örtün.
• Güvenli bir çikis noktasina dogru sürünerek
  ilerleyin.
• Elinizin tersiyle kapinin isisini kontrol edin.
• Sicak olan bir kapiyi açmayin.
• Eger bir yerde kapali kalirsaniz, kapiyi kapatin
  ve kapinin altini islak bezlerle tikayin.
• Eger sizinle çikis arasindaki yangin küçükse,
  hizla çikisa dogru kosun.
• Eger Üzerinizdeki Giysiniz Tutusursa
• 1- Yardim istemek için bagirin ve sakin kosmayin!
  
• DUR, YAT ve YUVARLAN hareketini uygulayin.
• DUR Kosarsaniz havadaki oksijen alevlerin
  artmasina neden olacaktir. Eger ayakta durursaniz
  alevler hizla hayati organlariniza yükselecektir.
• YAT Yere yatin. Yüzünüzü ellerinizle kapatin.
• YUVARLAN Atesi söndürmek için yerde yuvarlanin.
• 2- Üzerindeki giysileri yanan baska biri
  kosuyorsa, durdurun, yatirin ve yuvarlayin.

25
YANGIN ÇIKTIGINDA VEYA YANGINI ILK GÖRDÜGÜNÜZDE

• 1- TELASLANMAYINIZ
• 2- BULUNDUGUNUZ YERDE YANGIN IHBAR DÜGMESI VAR
  ISE ONA BASINIZ.
• 3- ITFAIYE TESKILATINA TELEFON EDINIZ.
• 4- YANGIN YERINI ADRESINI EN KISA VE DOGRU
  SEKILDE BILDIRINIZ.
• 5- MÜMKÜN ISE YANGININ CINSINI BILDIRINIZ.
• 6-YANGINI ÇEVRENIZDEKILERE DUYURUNUZ.
• 7-ITFAIYE GELINCEYE KADAR YANGINI SÖNDÜRMEK IÇIN
  ELDE MEVCUT VASITA VE IMKANLARDAN FAYDALANMAYA
  ÇALISINIZ.
• 8-YANGININ YAYILMASINI ÖNLEMEK IÇIN KAPI VE
  PENCERELERI KAPATINIZ.
• 9-BUNLARI YAPARKEN KENDINIZI VE BASKALARINI
  TEHLIKEYE ATMAYINIZ.
• 10-GÖREVLILERDEN BASKASININ YANGIN SAHASINA
  GIRMESINE MANI OLUNUZ.

26
SUNUMUZ BITMISTIR

• TESEKKÜR EDERIZ.
• SERDAR SAFAK