PowerPoint-Pr

1
Positieve preventie Hiv-preventiestrategieën
voor de doelgroep van de gekende hiv-positieve
mensen.
2
Positieve preventie Hiv-preventiestrategieën
voor de doelgroep van de gekende hiv-positieve
mensen. Achtergrond Lange tijd onbespreekbaar
Artikel New England Journal of Medicine,
1996 Vertaling In uw bundel Op de
website Sindsdien is de discussie rijper
geworden.
3
Tijdens het seminarie gaan we in op volgende
vragen 1. Is positieve preventie een nieuw
concept? 2. Kan harm reduction een nieuwe
preventieve strategie zijn? Bijvoorbeeld
negotiated safety en sero-sorting. 3. Wat
primeert? Volksgezondheidsbelang of seksuele
rechten van het individu? 4. Hoe kunnen we
evolueren naar een sociaal klimaat dat positieve
preventie bevordert? Aandacht voor disclosure,
stigma en discriminatie, juridische kwesties.
4
Sprekers Dr Christiana Nöstlinger Instituut voor
Tropische Geneeskunde M Koen Block Sensoa Mv.
Ruth Borms Sensoa
5
Positieve Preventie - Preventieve strategieën
voor mensen met HIV
Koen Block, Ruth Borms, Christiana
Nöstlinger Avondseminarie 9 maart, 2006
Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
6
09/03/2006
Avondseminarie

1. Het concept Positieve Preventie
Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
7
09/03/2006
Avondseminarie
HIV-positieve vrouw, 48 jaar en moeder Het is
en beetje zoeken Vroeger heb ik het te snel
vertelt, en dan kreeg ik het deksel op mijn
neus! Maar dat besef je in het begin ook
niet, wat de HIV diagnose voor gevolgen heeft
je hele leven lang met condoom, je hele
leven! (Focusgroep onderzoek EUROSUPPORT V)

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
8
09/03/2006
Avondseminarie
Waarom positieve preventie?

• Mensen met HIV hebben recht op levenskwaliteit
  (seksuele gezondheid) en nood aan steun.
• Preventie, behandeling, zorg en support aan
  elkaar gelinkt.
• Bij elke nieuwe besmetting is één HIV persoon
  betrokken.
• De impact is groter als HIV personen hun gedrag
  veranderen (ipv HIV- personen).
• Preventiestrategieën zijn effectiever wanneer ze
  door HIV personen gedragen worden.

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
9
09/03/2006
Avondseminarie
Definities en principes

• Primaire preventie Activiteiten en interventies
  om nieuwe infecties te voorkomen (richt zich
  zowel tot HIV- als HIV mensen).
• Secundaire preventie Activiteiten en
  interventies om het welbevinden van mensen met
  HIV te verbeteren en het verloop van de ziekte te
  vertragen.
• Positieve preventie Omvat elementen van beide
  niveaus en moet een levenslange strategie zijn.

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
10
09/03/2006
Avondseminarie
Factoren die een invloed hebben op positieve
preventie

• Preventiemoeheid
• Drugsgebruik (alcohol, xtc, viagra)
• Verlangen naar meer intimiteit
• Kennis over HIV transmissie
• Kennis over gezondheidsrisicos
• Ongelijkheden in gender/seksualiteit
• Economische noden
• HIV-behandelingsoptimisme

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
11
09/03/2006
Avondseminarie
Basisprincipes

• Effectieve preventie moet gebaseerd zijn op
• ? Evidentie
• Welke preventiestrategieën zijn successvol?
• Participatie van HIV
• Om succesvolle strategieën
• in hun eigen context en setting toe te passen.

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
12
09/03/2006
Avondseminarie
Basisprincipes

• Health promotion principes
• Creatie van enabling environments leidt tot
• empowerment!
• Toegang tot dienstverlening (services)
• Niet alleen op vlak van HIV, ook
• mental health, sexual counseling, family
  planning,
• drug treatment services

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
13
09/03/2006
Avondseminarie
Guiding principles

Internationale organisaties zoals UNAIDS /
HIV/AIDS Alliance / IPPF / GNP) hebben guiding
principles voor het ontwikkelen van programmas
opgesteld Ingrediënten Mensenrechten, stigma
en discriminatie, participatief, gender- en
cultureel sensitief, Nuttigheid van een
globaal document? ? Aanpak op maat?
Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
14
09/03/2006
Avondseminarie

2. Kan harm reduction een nieuwe preventieve
strategie zijn?
Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
15
09/03/2006
Avondseminarie
Definiëring van harm reduction

• Geen universele definitie Filosofie?
  Richtlijnen? Framework?
• Vaak gebruikte term in drug gebruikers
  doelgroep.
• Vb Drug gebruikers methadonverstrekking en
  spuitenruil voor injecterende druggebruikers.
• Relatief nieuw in HIV-veld.
• Afhankelijk van de doelgroep andere invulling?
• Beter Harm-reduction approach (HRA)?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
16
09/03/2006
Avondseminarie

• Harm-reduction approach (HRA)
• Op te vatten als een combinatie van principe en
  interventies/strategieën.
• Het principe men gaat er van uit dat het
  probleem een realiteit is (voor een subgroep) en
  dat dit niet geheel kan voorkomen worden. De
  focus is gericht op de schade van het probleem te
  beperken.
• De interventies/strategieën de middelen die
  aangewend worden om de schade zoveel mogelijk te
  beperken
• ?Term harm reduction blijft discussie op zich
• ?Gebruiken als werktitel

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
17
09/03/2006
Avondseminarie
Harm reduction approach en HIV

• Principe
• Er zullen steeds mensen besmet worden met HIV,
  maar HRA streeft er naar om het aantal nieuwe
  besmettingen zo klein mogelijk te houden.
• Strategieën
• Serosorting / Negotiated safety / Strategic
  positioning / Terugtrekken / Viral Load /
  Berekend condoomgebruik /

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
18
09/03/2006
Avondseminarie

• - Serosorting
• De HIV serostatus gebruiken als criteria om je
  sekspartners te kiezen. Onbeschermde seks met
  partners met dezelfde hiv status.
• ? Voorwaarde disclosure
• ? Gemakkelijker voor HIV doordat zij zeker
  zijn van hun status in tegenstelling tot HIV-
• - Negotiated safety bij HIV- koppels
• Er worden afspraken gemaakt om het risico te
  verkleinen
• Vb seronegatief koppel onderhandelt om condoom
  achterwege te laten binnen de relatie / buiten
  de relatie steeds veilig te vrijen of monogaam
  te zijn.
• ? Probleem afspraken worden verbroken

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
19
09/03/2006
Avondseminarie

• - Strategic positioning
• Bij anale penetratie neemt de HIV partner steeds
  de receptieve rol op en de HIV partner steeds de
  actieve rol (1/33 kans vs 1/166).
• - Terugtrekken
• Ejaculatie buiten het lichaam
• - Rol van virale lading
• Afhankelijk van je virale lading al dan niet
  veilig vrijen? condoom gebruiken wanneer men
  detecteerbare VL heeft.
• Berekend condoom gebruik

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
20
09/03/2006
Avondseminarie
Risicos van harm reduction approach

• Gevaar op superinfecties
• Co-infectie met SOAs LGV, Syphilis, Hepatitis
  B/C
• ? paradox van serosorting ernstige
  gezondheidsrisicos
• Afspraken worden verbroken (negotiated safety),
  vertrouwen, laatste test,
• Onduidelijke informatie over HRA Is er een
  effect en wat is het effect? Slaagkans?
  Individueel vs maatschappelijk?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
21
09/03/2006
Avondseminarie

• probabiliteitsboodschappen zijn moeilijk
  hanteerbare begrippen
• ? hoe gaan mensen om met risicos?
• Individueel erg verschillend
• Mensen simplificeren complexe info, hierdoor
  ontstaan onjuiste theorieën / strategieën /
  ideeën (mythes)
• Probleem voor hulpverlener welke info
  communiceer je?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
22
09/03/2006
Avondseminarie
Harm reduction approach en preventie

• Blijft de norm veilig vrijen en seksuele
  gezondheid?
• Heeft een diverse samenleving nood aan diverse
  preventieboodschappen?
• gtHRA als antwoord op deze nood als boodschap op
  maat
• Gradueel bekijken veilig---------onveilig
• gtVgl roken

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
23
09/03/2006
Avondseminarie

• Preventie
• Algemene principe veilig vrij gedrag
• Voorkomen van HIV infectie
• Algemene bevolking en positieve personen
• O.a. publieke preventie campagnes

HRA - Preventie op maat? - De schade
beperken zo weinig mogelijk mensen besmetten -
Subgroep van positieve personen (kennis/praktijk
is impliciet aanwezig) - Geen campagnes naar
algemeen publiek

• HRA als onderdeel van preventie
• Belang van disclosure

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
24
09/03/2006
Avondseminarie
Aantal discussievragen

• Paradox van HRA het werkt maar niet voor
  iedereen.
• Ondermijnt dit de algemene preventieboodschap?
• Is er een verschil tussen publieke en privé
  setting?
• Heeft HRA een plaats binnen individuele
  counseling?
• Welke info geven we als de info onduidelijk is?
• Voor welke doelgroep?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
25
09/03/2006
Avondseminarie

3. Maatschappelijk belang ten opzichte van
individueel belang
Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
26
09/03/2006
Avondseminarie

• Discussiepunt
• Positieve preventie is preventie voor en door
  mensen met HIV
• ? mag geen concept zijn dat geschaakt wordt
  door algemene preventiewerkers om weer ten
  dienste te staan van volksgezondheid en
  gemeenschap.

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
27
09/03/2006
Avondseminarie

• Preventie
• Positieve preventie vanuit maatschappelijk belang
  
• Waarom beschermen?
• Bij elke nieuwe besmetting is minstens 1 HIV
  persoon betrokken ? dus focus op HIV
• Als mensen met HIV zichzelf beter beschermen en
  hun partners, hoeft de maatschappij zich minder
  te beschermen (reden van penalisering?)
  overdragen van verantwoordelijkheid
• Preventie vanuit individueel belang
• Voor eigen gezondheid
• Omwille van eigen normen / waarden
• Er is een link tussen preventie, treatment, care
  en support

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
28
09/03/2006
Avondseminarie
Artificieel onderscheid, vermits - Individu
steeds deel uitmaakt van maatschappelijke leven -
Belang van individu (zichzelf beschermen) ook
past binnen maatschappelijk belang (HIV niet
verder overdragen)

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
29
09/03/2006
Avondseminarie
Conflict tussen individueel belang vs
maatschappelijk - Primeert gezondheid van de
bevolking cq gezondheid partner(s) of gezondheid
/ vertrouwen patiënt? - Is verantwoordelijkheid
van HIV groter dan die van (onwetende)
partner(s)? - Indien ja, hoe kan
verantwoordelijkheid afgedwongen worden?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
30
09/03/2006
Avondseminarie

• Rol van de intermediair
• Focus op patiënt vanuit beroepsgeheim
• Focus op omgeving vanuit noodtoestand
• ? Discussie omtrent beroepsgeheim en
  meldingsplicht omwille van noodtoestand
• Recente advies van Orde mbt behandeling van
  moeder / kind bij MTCT (2005)
• Advies van Orde van 2002

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
31
09/03/2006
Avondseminarie
4. Hoe kunnen we evolueren naar een positiever
sociaal klimaat?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
32
09/03/2006
Avondseminarie

• Probleem om veilig te vrijen
• Mensen met HIV hebben problemen met veilig
  vrijen omwille van
• Sociaal / maatschappelijk klimaat
• Stigma / discriminatie,
• Penalisering
• Disclosure
• Andere factoren (persoonlijkheidsfactoren,
  gebruik van drugs, alcohol, gebrek aan kennis of
  onduidelijkheid over bepaalde boodschappen, )

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
33
09/03/2006
Avondseminarie

• Sociaal / maatschappelijk klimaat
• Blijvend klimaat van onverdraagzaamheid, stigma,
  discriminatie
• - Vb 69 van de bevolking heeft één of meerdere
  discriminatoire statements ten opzichte van
  seropositieve personen
• - In Vlaams Gewest heeft een hoger percentage
  (74) discriminatoire houdingen tegenover
  seropositieve personen dan in het Brussels (63)
  en het Waals Gewest (64).

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
34
09/03/2006
Avondseminarie
Sociaal / maatschappelijk klimaat (2)
- Tendens van overdragen verantwoordelijkheid
naar HIV - Gebruik van rechtspraak om HIV te
dwingen veilig te vrijen - Onzichtbaarheid van
HIV binnen maatschappij - Aidsmoeheid -

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
35
09/03/2006
Avondseminarie

• Penalisering van HIV
• Tendens van penalisering van mensen met HIV
• Partner als slachtoffer van hiv-positieven
• HIV als enige verantwoordelijke
• Bestraffing als druk om maatschappij te
  beschermen
• Risicos
• - Negatief effect op preventie / testing
• - Minder openheid en eerlijkheid binnen
  counseling
• - Nog sterkere stigmatisering en problematisering
  van HIV / mensen met HIV

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
36
09/03/2006
Avondseminarie

• Disclosure
• Cijfers uit bevraging Sensoa
• ondanks sociale klimaat, vertellen toch 71 van
  de heteroseksuele respondenten met een partner
  het aan hun partner
• 69,2 van de homoseksuele respondenten met een
  partner vertelt het aan hun partner
• bij samenwonende partners verhoogt het aantal
  zelfs tot 77,6.
• slechts ongeveer 3 zegt aan iedereen dat ze
  seropositief zijn

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
37
09/03/2006
Avondseminarie
Discussievragen - Primeert gezondheid van de
bevolking cq gezondheid partner(s) of gezondheid
/ vertrouwen patiënt? - Is verantwoordelijkheid
van HIV groter dan die van (onwetende)
partner(s)? - Indien ja, hoe kan
verantwoordelijkheid afgedwongen worden?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314
38
09/03/2006
Avondseminarie

• Discussievragen
• - Moeten HIV personen zelf opener worden in hun
  disclosure of moet de maatschappij eerst
  toleranter worden?
• Welke rol speelt de intermediair in de
  conflictsituatie tussen individueel vs
  maatschappelijk belang?

Supported by the European Commission, grant nr.
2004314