MJEDISI KULTUROR ND

1
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Prof. dr. Besim BEQAJ

2
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Ambienti kulturor i biznesit përfshinë gjendjen
  kulturore, sjelljet, karakteristikat e vendeve të
  ndryshme në të cilat ndërmarrjet ndërkombëtare
  duhet të zhvillojnë biznesin e tyre.
• Identifikimi dhe trajtimi i ambientit kulturor
  shkon sipas një dinamike të paraparë

3
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Kultura përfshinë normat e sjelljeve të bazuara
  në veprimet e mësuara, në vlera dhe besime.
  Njerëzit afarist pajtohen se ka dallime kulturore
  në mes të vendve por nuk pajtohen me gjendjen
  ekzistuese?!

4
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Elementet e kulturës
• Gjuha
• Feja
• Vlerat dhe qëndrimet
• Zakonet dhe doket
• Kultura materiale
• Estetika
• Arsimimi

5
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Harmonizimi i elementeve të kulturës në biznesin
  ndërkombëtar, është i mundur përmes
  fleksibilitetit kulturor dhe ngritjës së vlerave
  të mirëfillta.
• Ngritja e vetëdijës për rendësinë e kulturave në
  biznesin ndërkombëtar
• Identifikimi i dinamikave kulturore
• Praktikat kulturore dhe ato të sjelljeve në
  biznes
• Strategjitë për ballafaqimin me dallimet
  kulturore

6
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Ndërmarrjet duhet të ngrisin vetëdijën për
  kulturat tjera. Energjia e orijentuar në ketë
  drejtim mvaret nga ngjajshmëritë në mes vendeve
  dhe nga lloji i biznesit të pretenduar për tu
  zhvilluar.
• Ndërrimet kulturore ndodhin si rezultat i
  zgjedhjeve apo imponimeve të ndryshme.
• Izolimi prej grupeve tjera për shkak të gjuhëve
  tenton të bejë stabilizimin kulturor.

7
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Njerëzit grupohen sipas satisfaksioneve, vlerave
  dhe sistemeve sociale.
• Grupimi i tillë determinon nivelin e pajtimit
  personal për të pasur qasje në resurset
  ekonomike, prestigj, relacione shoqërore si dhe
  fuqi të veprimit.
• Këto grupime gjithashtu determinojnë kualifikimet
  e nevojshme dhe ato të ofruara për punën dhe
  afarizmin e individit dhe ndërmarrjës.

8
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Kombet dallojnë në preferencat e tyre për një
  relacion autokratik apo konsultativ në vendet e
  punës, lidhur me rregullat dhe nivelin e
  konkurencës ose të bashkëpunimit me njeri tjetrin
  në vendet e punës.
• Kombet dallojnë në nivelin e besimit në njeri
  tjetrin

9
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Kulturat nikoqire nuk presin gjithmonë se
  ndërmarrjet dhe individët do të rrespektojnë
  normat e tyre. Ato nganjeherë akomodojnë
  ndërmarrjet e huaja dhe kanë standarde të
  ndryshme për të huajt.

10
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Njerëzit komunikojnë përmes gjuhës së shkruar, të
  folur dhe gjuhës së heshtjes. Përpunimi i
  informatave është shumë i ndikuar nga prapavija
  kulturore. Gabimet në komunikim rezultojnë me
  sjellje të ndryshme dhe me keqkupim në bizneset
  ndërkombëtare.
• Njerëzit nganjeherë pësojnë frustrime gjenerale
  shok kulturor si pasojë e përvojave nga kulturat
  e reja dhe të ndryshme.

11
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Njerëzit të cilët punojnë jashtë duhet të jenë
  sensitiv në rrezikun e policentrizmit dhe
  etnocentrizmit. Ata duhet të provojnë të jenë më
  shumë gjeocentrik.
• Menaxhmenti policentrik është i ndikuar nga
  kulturat e ndryeshme nacionale dhe nuk preferon
  përdorimin e kulturës afariste vendase në shtetin
  tjetër, mirëpo tenton me çdo kusht të adaptohet.
• Menaxhmenti etnocentrik është i ndikuar vetëm nga
  kultura vendase dhe nuk rrespekton kulturat
  tjera. Ai injoron faktorët e rendësishëm, beson
  se kultura vendase duhet të aplikohet patjetër
  dhe mendon se ndërrimet janë të lehta (ndjenja e
  superioritetit)
• Menaxhmenti gjeocentrik shfrytëzon praktikat e
  shpeshta të biznesit dhe ai paraqet një hibrid të
  normave të vendit dhe atyre të jashtme.

12
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Në vendimin se a duhet të sjellet një ndërrim në
  shtetin amë apo atë nikoqir në afarizëm,
  ndërmarrja duhet të merr në konsideratë rendësinë
  e ndërrimeve, shpenzimet dhe përfitimet nga të
  gjitha alternativat.
• Rritja e kontaktit ndërkombëtar e rritë dhe
  zgjeron nivelin e ngjajshmërive kulturore në mes
  te kombeve dhe në mes të bizneseve të cilat
  pretendojnë zhvillim global.

13
MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

• Përmasat kulturore dhe të sjelljës
• Përmasat kulturore
• Distanca e pushtetit (menyra e vendosjes)
• Shmangia e pasigurisë (vendimet me dozë rreziku
  shmangie e ulët dhe e lartë e pasigurisë)
• Individualizmi
• Maskuniliteti ( suksesi, paratë dhe sendet)
• Integrimi i përmasave
• Përmasat e qëndrimeve
• Trajtimi dhe kultura e biznesit ndërkombëtar në
  vendet e ndryshme të botës SHBA, Angli,
  Gjermani, Vende Arabe, etj.
• Elemente tjera për shqyrtim në biznesin
  ndërkombëtar janë edhe qendrimet ndaj punës,
  motivimi për arritje, koha dhe e ardhmja,
  trajnimi ndërkulturor, etj.