KINDEREN MET OVERGEWICHT

1
KINDEREN MET OVERGEWICHT
Leefstijlprogramma

• Dorine van Ravensberg
• Programmaleider Kwaliteit en Doelmatigheid
• Hendrik Kok
• kinderfysiotherapeut Amsterdam

2
ONDERDELEN

• Deel I inleiding
• gegevens over dikke kinderen
• mogelijke oorzaken
• schets probleem en toekomstverwachtingen
• probleemeigenaar en gedragsverandering
• taken en mogelijkheden ft / integrale hulp
• voorbeeld VettePret A'dam
• EB aanbevelingen
• Deel II opdrachten in groepen
• Deel III terugkoppeling

3
MONDIAAL PROBLEEM

• WERELDWIJD 10 kinderen 5-17 jaar overgewicht,
  2-3 obesitas
• Nrd en Zd Amerika 30 overgewicht
• Europa 20 overgewicht
• Nederland 0-21aar circa 13, 1,5 obesitas
• Verschil ontwikkelingslanden en rijke landen qua
  relatie ses en overgewicht

4
NOORD-OOST NEDERLAND

• Regionale verschillen in bevolking
• Z-O Drenthe 53 overgewicht, 13 obesitas
• Emmen 55, AA en Hunze, Borger-Odoorn en
  Hoogeveen
• Kinderen 14 overgewicht, 3 obesitas
• Friesland, Twente en Groningen idem
• Lage ses 2,5 x zo vaak obesitas als hoge ses

5
MOGELIJKE OORZAKEN

• Gezondheidskennis en begrip
• Cultuur
• Fysieke omgeving
• Zoete dranken, energierijk eten
• Tv kijken/ computeren
• Niet ontbijten en andere eetgewoonten
• Weinig bewegen
• Onvoldoende voorbeeldgedrag en opvoeding

6
2-4 JARIGEN (534 ouders)

• 15 2-4 jarigen overgewicht, incl. 3,7 obesitas
• 1 op de 7 gezinnen geen ontbijt
• 43 gezoete melkdrankenmelk
• 39 van de kinderen hadden altijd frisdrank
• 20 ouders geen tijd om naar buiten te gaan
• 1 op de 10 2-4 jarigen had tv op de eigen kamer
• 22 mocht zelf zeggen of en hoe lang tv kijken
• Risicogroepen lage ses, allochtoon, uitkering
• Kinderopvang of peuterspeelzaal op enkele punten
  positief Boere et al. 2008

7
SCHETS PROBLEEM EN TOEKOMSTVERWACHTINGEN

• Overgewicht 20-34 jaar enorme toename
• Kind overgewicht/obesitas ? grote kans later ook
• Verhoogd risico op ziekten en mortaliteit
• DM2, hartvaat, soorten kanker, galstenen,
  bewegingssysteem, psychosociaal
• Kosten gezondheidszorg
• Arbeid en uitkeringen
• Toekomstige generaties

8
(No Transcript)
9
PROBLEEMEIGENAAR EN GEDRAGSVERANDERING

• Ongeacht ses alle kinderen in NL dikker
• Probleemeigenaar?
• kind zelf, ouders, omgeving, gemeente en GGD,
  zorgverzekeraar, regering
• Gedragsverandering, bij wie en hoe?

10
GEZONDER LEVEN GEDRAGSVERANDERING
11
KENNIS, AANDACHT, BELIEFS

• weinig alg. kennis gezondheidsproblemen
• (mogelijke oorzaak, mogelijke consequenties
  overgewicht , dm, astma, chron.pijn)
• 2. onbekend met eigen situatie (overgewicht,
  stress, leefstijl)
• 3. weinig aandacht risicos van leefstijl
  (andere problemen)
• 4. opvattingen over wat te doen, door wie
  (extern)
• 5. erkennen aanvaarden eigen
  verantwoordelijkheid (??)
• 6. mening over self efficacy (kunnen)(belemmering
  en)

12
UITDAGINGEN

• op maat incl. inbedden in sociaal-culturele
  leven
• leeftijd, sekse, ses, religieus-culturele
  achtergrond
• problemen, zorgvraag, opvattingen helder krijgen
• verwachtingen tav gedrag kind en omgeving
  uitspreken
• motiverende gespreksvoering
• omgevingsfactoren belangrijk
• multisectorale samenwerking nodig

13
VOORBEELD VETTEPRET A'DAM

• Programma en meetinstrumenten
• Samenwerking en integrale aanpak
• Programma op maat
• Steeds vernieuwing
• NB allochtone afkomst en speciaal onderwijs

14
(No Transcript)
15
Programma en meetinstrumenten

• Auteurs-team H.Kok, M.Perquin-de Koning,
  M.Schoenmakers, M.Perquin, R.IJkelenstam
• Kinderen met overgewicht (leeftijdsgerelateerde
  BMI
• tabellen), score op een fitheidstest van
• maximaal -2 s.d. gemodificeerde Shuttle walk
  test en/of
• een loopbandtest
• lessen in groepen 5-8 jaar, 9-11, 12-16 jaar.
• kind en ouders zijn gemotiveerd voor deelname
• voldoende Nederlandse taal voor communicatie
• Programma 26 weken ft, 2 x per week les,
  tussendoor zelf meer bewegen/opdrachten
• 4 uur diëtetiek
• Informatie /coaching / effecten besproken met
  ouders

16
Beschrijving Programma VettePret
www.vettepret.nl

• Korte geschiedenis
• Doelgroep
• Doelstellingen en effecten
• Begin- en eindsituatie
• Werkwijze
• In te zetten middelen
• Termijnen

• Samenwerking met andere disciplines
• Specifieke deskundigheid
• Evaluatie en Rapportage
• Kosten
• Netwerk
• Literatuur

Extra productenSpeciaal beweeg- en eetdagboekje
met evaluatie-verslagRapport Aanbevolen
meetinstrumentenRapport Evidence-based
aanbevelingen
17
Bijlagen programma VettePret

• Intakeformulier fysio
• Sportkeuzetest
• Intakebrief voor de ouders
• Intake formulier diëtiste
• Portiegrootte naar leeftijd
• Fitheidstest / Metingen
• Eindevaluatie formulier Follow up
• Bewegingsactiviteiten, testen, metingen, normen
• Lichaamssamenstellingen

• Beloningssysteem
• Planning fysiotherapie en diëtetiek etc.
• Huiswerkopdrachten
• Certificaat deelname leefstijlprotocol
• Rapportage naar verwijzers
• Vergoedingen en organisaties Scholierenvergoeding
  , Sportjeugdfonds, Jump-in

18
NOTA BENE

• Kinderen hebben geen idee van wat bewegen is
• Leer hen letten op lichaamssignalen
• Bespreekvoorbeelden van bewegen
• Zeggen/goed antwoord is niet weten en erkennen
• Voedingsgedrag opmerkelijk
• Allochtone en lage ses ouders kunnen hun kinderen
  vaak niet adequaat helpen bij kennisverwerving of
  uitvoeren van opdrachten

19
EB AANBEVELINGEN

• veilige en effectieve training
• bewustmaking van het beweeggedrag- bevordering
  gezonde leefstijlverandering vergroten dagelijkse
  activiteiten - effectmetingen
• bevordering van therapietrouw
• langdurige 'nazorg'
• betrekken van de ouders / opvoedingsondersteuning
• activiteiten in de wijk incl verkenning en
  samenwerking
• aanbevelingen in breder verband gemeente,
  provincie, rijk

20
VRAGEN ?
21
DEEL II WORKSHOP

• Inventariseer
• probleem in eigen praktijk kinderen/ouders
• omgeving sociaal-cultureel en fysiek/ groen
• samenwerkingspartners diëtisten, GGD,
  huisartsen, school/bso/creches, zorgverzekeraars,
  gemeente
• maak kort plan van aanpak, incl. eigen
  doelstellingen
• behoefte aan extra scholing op welk gebied?
• behoefte aan netwerk, vraagbaak,
  overlegstructuur?
• vragen aan Hendrik of Dorine?

22
DEEL III KORTSLUITEN

• Nog vragen of opmerkingen?
• Dorine van Ravensberg
• vanRavensberg_at_paramedisch.org
• Hendrik Kok
• hendrik.j.kok_at_hetnet.nl