Neurotransmisija u CNS

1
Neurotransmisija u CNS
2
NEUROHUMORALNI TRANSMITERI U CENTRALNOM NERVNOM
SISTEMU U neurohumoralnim procesima koji se
odvijaju u CNS sudeluju neurotransmiteri,
neurohormoni, neuromodulatori i
neuromedijatori. Neurotransmiter je svaka
supstancija koja prenosi nadražaj kroz sinapsu
(na pr. acetilholin, noradrenalin). Neurohormon
je supstancija koja se sintetiše u mozgu, ali
deluje na udaljenom mestu (kao i svaki drugi
hormon, na pr. oksitocin). Neurompodulator je
supstancija koja modifikuje delovanje
neurotransmitera (na pr. adenozin,
prostaglandini, endorfini). Neuromedijator je
supstancija koja pomaže realizovanju efekta
neurotransmisera u postsinaptickoj celiji (na pr.
ciklicni adenozin-monofosfat)
3
Neurotransmisija u CNS
100 biliona neuronsa(1014) 1000 biliona sinapsi
(1017)
4
Neurotransmiteri
R.E.B, 4MedStudents.com, 2003

• Osobine neurotransmitera
• 1) sintetišu se u presinaptickom neuronu
• 2) smješteni u vezikulama presinaptickog
  neurona
• 3) oslobadaju se iz presinaptickog neurona
• 4) brzo se micu iz sinapticke pukotine ponovnim
  preuzimanjem u presinapticki neuron ili
  razgradnjom
• 5) imaju receptore na postsinaptickom neuronu
• 6) vežu se za odgovarajuce receptore
  izazivajuci biološki odgovor

5
(No Transcript)
6
Neurotransmiteri otkriveni u CNS
EKSCITATORNI INHIBITORNI Acetilholin GABA
Aspartat Glicin Dopamin Histamine Norepin
efrin (noradrenalin) Epinefrin
(adrenalin) Glutamat Serotonin
7
Neurotransmitters released in the CNS
Acetylcholine Amines Noradrenaline Adrenaline Dop
amine Serotonin (5-HT) Histamine Amino
Acids GABA Glycine Glutamate
Peptides LH
Somatostatin ACTH
Endorphin ADH
Oxytocin Substance P Cholecystokinin
(CCK) VIP
Neurotensin Insulin
Glucagon Angiotensin II Neuropeptide
Y Novel Nitric Oxide (gas) Carbon Monoxide
(gas) ATP
8
(No Transcript)
9
Receptori za neurotransmitere
Acetilholin Muskarinski M1, M2, M3, M4,
M5 Nikotinski N1, N2, N3, N4, N5, N6,
N7, N8, N9, N10 Noradrenalin Adrenaline Do
paminski D1, D2, D3, D4,
D5 Serotoninski 5-HT1A,
5-HT1B, 5-HT1C, 5-HT1D, 5-HT1E
5-HT2A, 5-HT2B,
5-HT2C, 5-HT3, 5-HT4, 5-HT5A, 5-HT5B, 5-HT6,
5-HT7 GABA GABAA, GABAB
?1, ?2, ?3, ?1, ?2, ?3
10
Zašto tako mnogo neurotransmitera? Zašto tako
mnogo razlicitih receptora?
Nije zbog toga da mucimo studente
farmakologije..
11
Ekscitacija ili inhibicija
Sinapsa može biti ekscitatorna ili inhibitorna NE
OBOJE
Neki neurotransmiteri su ekscitatorni (npr.. Ach)
neki su inhibitorni(npr. glicine) Neki
neurotransmiteri mogu biti ekscitatorni I
inhibitorni (npr.. serotonin) zavisno na koji
receptor djeluje
12
Some Terminology..
Pre Synaptic Neuron (releases neurotransmitter)
Pre Synaptic Membrane
Post Synaptic Neuron (has receptors for
neurotransmitters)
Post Synaptic Membrane
13
Post Synaptic Potentials
excitatory
inhibitory
14
EPSPs and IPSPs
Ekscitatorni postsinapticki potencijal (EPSP)

• Uzrokovan ekscitatornim neurotrans.
• Otvaranje Na ili Ca2 kanala
• Brza depolarizacija
• Podiže membranski potencijal prema pragu
• (povecana šansa za nastanak akcijskog potencijal)

Inhibitorni postsinapticki potencijal (IPSP)

• Uzrokovan inhibitornim neurotrans.
• Otvaranje K or Cl kanala
• Brza hiperpolarizacija
• Snižava membranski potencijalispod pragu
• (smanjena šansa za nastanak akcijskog potencijal)

15
Konvergencija, Integracija Divergencija
Jedan neuron prima hiljade inputa od drugih
neuronaKONVERGENCIJA
Jedan neuron INTEGRIŠEsve ove inpute
Sinapse jednog neurona sa hiljade drugih neurona
DIVERGENCIJA
16
Neuronal Integration
Neuronal Integration What neurons do with
thousands of excitatory (EPSPs) and
inhibitory (IPSPs) inputs
Activation of more excitatory inputs than
inhibitory inputs
Activation of more inhibitory inputs than
excitatory inputs
Membrane potential moves away from threshold
Membrane potential will approach threshold
If threshold reached
No Action potential
Action Potential
17
Glavnih 6 neurotransmitera

• Serotonin
• Dopamin
• Norepinefrin (noradrenalin)
• Acetilholin
• GABA
• Glutamat

18
Serotonin

• Reguliše
• tjelesnu temperaturu
• glad i žed
• seksualno ponašanje
• san budnost
• agresiju
• Ima ulogu u
• maniji
• depresiji anksioznosti
• shizofreniji (umjereno)
• žudnja za hranom Bulimija
• fobiji panika
• migrenozne glavobolje

19
Dopamin

• Ukljucen u
• regulaciju voljnih pokreta
• Parkinsonovoj bolesti i Huntington-ovoj horeji
• Tourette-ov sy.
• manija
• depresija
• Shizofrenija

20
Norepinefrin

• let ili borba- simpaticki nervni sistem
• manija
• depresija (posebno- umor, apatija, koncentracija)
• shizofrenija
• napad panike

21
Acetilholin (ACH)

• parasimpaticki nervni sistem
• regulacija voljnih pokreta
• pamcenje
• povezan sa Alzheimer-ovom bolesti

22
GABA

• Inhibitorni neurotransmiter
• spavanje
• Hunington-ova horea

23
Glutamate

• ucenje i pamcenje
• ekscitatorni neurotransmiter

24
Summary
 
25
PSIHOFARMACI

• Psihofarmaci (psihotropni lekovi) su supstancije
  koje uticu na ponašanje coveka, tj suma reakcija
  organizma prema dražima iz spoljne sredine.
• Koriste se u terapiji psihotickih i neurotickih
  poremecaja i dele se na
• I Neuroleptici (antipsihotici)
• II Anksiolitici (psihosedativi)
• III Aantidepresivi (timoleptici)
• IV Psihostimulansi (psihoanaleptici)
• V Halucinogeni (psihotomimetici)