Vakdidactiek 2de bijeenkomst

1
Vakdidactiek 2de bijeenkomst

• Hanneke Tuithof

2
School

• - Denken delen uitwisselen over schoolervaringen
  in tweetallen
• - Beschrijf je stage / werkplek / school in een
  of twee zinnen.

3
Doelen bijeenkomst 2

• Voorkennis over vak geschiedenis in kaart brengen
  via werkvorm rood-groen
• Kennis verwerven/uitbreiden over ontwikkeling vak
  en doelen vak
• Inzicht verwerven in tijdvakken en vensters
• Mening vormen over doelen van het vak
  geschiedenis

4
Voorkennis

• rood-groen
• steek een rode kaart op als je de stelling niet
  waar is
• steek een groene kaart op als de stelling waar is

5
Start en doelen

• 1857 geschiedenis ingevoerd op de lagere school
• Voortgezet Onderwijs grote variatie
• Doelen tot WOII (zie ook Wilschut H1)
• 1) moreel- voorouders inspireren
• 2) politiek-staatsburgerlijk
• 3) nationalistische doelen- opwekking van
  vaderlandsliefde

6
Ontwikkeling vak geschiedenis

• In 1968 invoering Mammoetwet vwo, havo en mavo
• Geschiedenis werd verplicht vak in de eerste 3
  jaar (onderbouw) en leerlingen konden het kiezen
  als examenvak
• Crisis van de jaren 60 Concurrentie met andere
  vakken zoals maatschappijleer oprichting VGN

7
Centraal Schriftelijk Examen

• Examen geschiedenis was vanaf invoering
  Mammoetwet vooral over moderne geschiedenis maar
  niet landelijk en schriftelijk
• 1981 invoering van een landelijk Centraal
  Schriftelijk Examen alleen moderne geschiedenis

8
Niet tevreden

• Docenten niet tevreden over examen
• In 1986 instelling cie Herziening eindexamen
  Gecshiedenis (HEG)
• In 1991 instelling Werkgroep Implementatie
  Eindexamen Geschiedenis (WIEG)
• Introductie structuurbegrippen / historische
  vaardigheden

9
Hervorming Mammoetwet

• 1993 Invoering basisvorming
• Geschiedenis een v.d. verplichte vakken met vele
  gedetailleerde kerndoelen voor mavo t/m vwo
• 1998/1999 Invoering tweede fase voor bovenbouw
  havo/vwo
• Geschiedenis verplicht vak in twee profielen
• Omgaan met bronnen is heel belangrijk
• 1999 Invoering leerwegen vmbo
• Geschiedenis maar heel klein vak in bb
• Eigen examen en examenprogramma

10
Discussie

• 1997 commissie de Wit
• Het geschiedenisonderwijs voldoet niet aan de
  verwachtingen van de maatschappij
• Teveel nadruk op vaardigheden en te weinig op
  (feiten)kennis.

11
Cie de Rooij

• Moet concrete uitwerking maken voor een nieuw
  programma
• Rapporteert in februari 2001
• Voorstel tien tijdvakken en kenmerkende aspecten
  (orientatiekennis) en historisch denken (onder
  invloed van o.a. Rusen, Bruner)
• Moet zowel aan bod komen in PO, VO als HO

12
Onderbouw

• Bij herziening basisvorming (2006) zijn veel
  minder kerndoelen opgenomen
• Geschiedenis moet in bepaalde mate samenwerken
  met aardrijkskunde (en evt. ook economie,
  maatschappijleer)
• In kerndoelen zijn tien tijdvakken en deel
  kenmerkende aspecten opgenomen

13
Bovenbouw havo-vwo

• 2004-2005 acht scholen experimenteren in de
  bovenbouw havo met het programma en examen van de
  Rooij
• In 2007 worden tien tijdvakken en kenmerkende
  aspecten opgenomen in het herziene
  (examen)programma voor bovenbouw havo-vwo
• Nu is er aanvulling op nieuwe examenprogramma
  maakt voor nieuwe examen over tien tijdvakken in
  2014 /2015

14
Mavo-Vmbo

• Op de mavo waren tot de hervorming dezelfde
  examenthemas als op havo en vwo
• Het vak geschiedenis heeft maar hele kleine rol
  in de bovenbouw (groeit nu wel in vmbo-t)
• Actuele domeinen omschreven waarvan tegenwoordig
  twee in Centraal Schriftelijk Examen, namelijk
  staatsinrichting en twintigste eeuw
• Tijdvakken op andere manier benaderd

15
Culturele Canon

• Politiek heeft behoefte aan een canon die
  omschrijft wat een Nederlandse burger moet weten
• In 2005-2006 schrijft cie van Oostrom een
  Culturele Canon met vijftig vensters

16
Plaats Culturele Canon

• Canon wordt voornamelijk de verantwoordelijkheid
  van vak geschiedenis
• Voornamelijk gewaardeerd in primair onderwijs
• Besluit januari 2010
• De vensters van de canon van Nederland dienen
  als uitgangspunt ter illustratie van de
  tijdvakken en worden opgenomen in kerndoelen po
  en basisvorming

17
Discussie in groepen (n.a.v. info dit college,
hoofdstuk 1 Wilschut en jouw eigen visie)

• 1) Feitenkennis is niet belangrijk. Leerlingen
  moeten een algemeen idee hebben van tijd.
• 2) Moderne geschiedenis is belangrijker dan oude
  geschiedenis.
• 3) De vaardigheden die je bij geschiedenis leert
  zijn essentieel voor een goed functionerende
  democratie.
• 4) Geschiedenis als academische discipline gaat
  om eigen visie ontwikkelen. Geschiedenis als
  schoolvak gaat om het verkrijgen van kennis.

18
Geschiedenis is voor mij.

• Noteer in een paar korte zinnen jouw visie op het
  (school) vak geschiedenis

19
Spel

• Maak groepen van 3 of 4
• Bekijk het spel.
• Probeer uit te vinden hoe het in elkaar zitwat
  is de structuur?
• Hoe zou je het kunnen gebruiken in de les?

20
Van kerndoelen/eindtermen naar leer- en lesdoelen
Kerndoelen of eindtermen
Leerdoelen
Lesdoelen
21
Welke 7 onderdelen zijn volgens jullie essentieel
voor het voorbereiden van een les?

• 20 strookjes in duos

22
Voor de volgende bijeenkomst 09-09

• Nakijken canon op www.entoen.nu
• Lezen H3 Wilschut het perspectief van de leerling
• Vragen aan (paar) leerlingen wanneer leren ze
  veel, wanneer is het leuk en wanneer zijn ze
  bereid veel te doen in een geschiedenisles
• Formuleren van 2 leerdoelen die jij zou willen
  bereiken een kennisdoel en een vaardigheidsdoel
• Voor liefhebbers in de dropbox
• info vakdid/historisch denken/artikel wilschut
  2009 over ontwikkeling schoolvak ned/eng/du