Meme Kanserinde Yayilim Korunma ve Erken Tani

1
Meme KanserindeYayilim Korunma ve Erken Tani

• Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can
• Istanbul Üniversitesi
• Florence Nightingale Hemsirelik Yüksekokulu
• Istanbul

2
Meme KanseriMeme Kanserinde Yayilim
3
Tümör

• Benign (Iyi huylu)
• Malign (Kötü uylu)

4
Malign vs Benign
Malign Tümörler Benign Tümörler
Normal dokuyu istila eder, sikistirir, tahrip eder Memedeki kitlelerin 80ini olusturur
Hücreler yeni tümör olusturmak için kitleden ayrilabilir Istila etmez veya yayilmaz
Yasami tehdit eder Yasami tehdit etmez
5
Meme Kanseri
6
Meme Kanseri
7
Meme Kanserinin Türleri
Non-invasiv kanserler (in situ)
Invasiv kanserler
Meme kanseri kanallardan veya loblardan
memenin yag dokusuna dogru yayilir

• Meme kanseri
• kanallara veya loblara
• hapsedilmistir ve
• memenin yag dokusuna
• dogru yayilmaz

8
Non-invasiv Duktal Karsinom
Non-invasiv Lobular Karsinom
9
Invasiv Duktal Karsinom
Invasiv Lobular Karsinom
10
(No Transcript)
11
Hastaligin Yaylimina Göre Siniflandirma
Evre TNM Kriter
0 I II III IV Tis N0 M0 T1 N0 M0 T2 N1 M0 T3 N2 M0 T N M Karsinoma in situ Tümör kaynaklandigi dokuda sinirlanmis lokal tümör gelisimi Yasama sansi 70-90 Çevredeki dokulara ve ilk lenf noduna lokal yayilim mevcut Yasama sansi 505 Genis lokal ve bölgesel yayilim Yasama sansi 205 Metastaz Yasama sansi lt5
12
Meme Kanseri Evre I

• Tümör lt 2.0 cm
• Lenf nodu tutulumu yok (N0)
• Metastaz yok (M0)
• (T1, N0, M0)

13
Meme Kanseri Evre IIa

• Tümör gt 2.0 lt 5 cm
• Aksiller lenf nodu tutulumu yok/var (N0/1)
• Metastaz yok (M0)
• (T1/T1mic, N1, M0)
• (T2, N0, M0)
• (T0, N1, M0)

14
Meme Kanseri Evre IIb

• Tümör gt 2.0 lt 5 cm veya gt5
• Aksiller lenf nodu tutulumu yok/var (N0/1)
• Metastaz yok (M0)
• (T2, N1, M0)
• (T3, N0, M0)

15
Meme Kanseri Evre IIIa

• Tümör lt 5 - gt5 cm
• Aksiller lenf nodu tutulumu var (N1/2)
• Metastaz yok (M0)
• (T1, N2, M0 veya T2, N2, M0)
• (T3, N1, M0 veya T3, N2, M0)

16
Meme Kanseri Evre IIIb

• Tümör - gögüs duvarina yayilmis
• Aksiller lenf nodu tutulumu yok/var (N0-2)
• Metastaz yok (M0)
• (T4, N0, M0)
• (T4, N1, M0)
• (T4, N2, M0)

17
Meme Kanseri Evre IIIc

• Tümör farkli boyutlarda
• Lenf nodu tutulumu var (N3)
• Metastaz yok (M0)
• (Herhangi T, N3, M0)

18
Kanser Hücresinin Yayilimi
HAREKET INVAZIYON
DÖNÜSÜM
ANJIOGENEZ
Kapillerler,Venüller, Lenfler
KAPILLER YATAKLARDA TUTULMASI
EMBOLIZM DOLASIM
BAGLILIK
NAKIL
Çoklu hücre agregasyonu(Lenfositler,
trombositler)
ORGANPARANHIMASINA SIZMA
METASTAZ
MIKROORTAMA CEVAP
METASTAZLARINMETASTAZI
TÜMÖR HÜCRESININÇOGALMASI ANJIOGENEZ
19
Meme Kanseri Evre IV

• Tümör herhangi
• Lenf nodu tutulumu - herhangi
• Metastaz var (M1)

20
Evreye Göre Sagkalim
Evre 5 yillik sagkalim orani
0 100
I 98
IIA 88
IIB 76
IIIA 56
IIIB 49
IV 16
Kaynak ACS
21
Meme Kanserinde Korunma
22
Meme Kanserinde Korunma
20-40-50
YAS
Hassasiyet
? ? ? ? ?
Dogum
Kanserojenlere maruziyet
Önleme (Primer Korunma)
Miller AB. General principles of early detection
of cancer. Oncore Ontaro 138-14, 1993.
23
Meme Kanserinden Korunma
PRIMER KORUNMA
Risk Faktörü Relatif Risk Atfedilen Risk Davranis Degisikligi
Ilk dogum yapma yasi 30dan sonra Akciger grafisinde yüksek doz kullanimi Hiç evlenmemis olma Hiç çocuk sahibi olmama Menopoz sonrasi obesite Alkol kullanimi Yagdan zengin diyet Düsük fiziksel aktivite Diethylstilbestrol kullanimi Oral kontraseptif veya HRT kullanimi Orta Orta Düsük Düsük Düsük Düsük Çok az Çok az Çok az Cok az 7 2 - 5 2 - - - - - Saglikli yasam Hormonal faktörlerin kontrolü
24
Meme Kanserinden Korunma

• Egzersiz - genç yasta
• Genç yasta radyasyona maruz kalmayi önlemeli
• Ilk çocuk 20 yasindan önce dogurmali
• Gebelik miyadinda tamamlanmali
• Çocuk uzun süreli emzirilmeli
• HRT ve oral kontraseptif kullanimi engellenmeli
• Alkol kullanmamali
• Postmenapozal dönemde kilo almamali
• A ve C ? Vit.
• Yüksek riskli gruplara
• Profilaktik mastektomi
• Tamoxifen veya Raloxifene
• Tek veya çift tarafli ooferektomi

25
Meme Kanserinde Erken Tani
26
Meme Kanserinde Erken Tani
20-40-50
YAS
Hassasiyet
? ? ? ? ?
Ölüm
Dogum
Kanser baslar
Kanser belirlenebilir
Hastalik Semptomlari
Kanserojenlere maruziyet
Önleme (Primer Korunma)
Tarama ve Erken Tani (Sekonder Korunma)
Tedavi
Miller AB. General principles of early detection
of cancer. Oncore Ontaro 138-14, 1993.
27
Meme Kanserinde Erken Tani
PRIMER KORUNMA SEKONDER KORUNMA
Risk Faktörü Relatif Risk Atfedilen Risk Davranis Degisikligi Erken Tani
Ilk dogum yapma yasi 30dan sonra Akciger grafisinde yüksek doz kullanimi Hiç evlenmemis olma Hiç çocuk sahibi olmama Menopoz sonrasi obesite Alkol kullanimi Yagdan zengin diyet Düsük fiziksel aktivite Diethylstilbestrol kullanimi Oral kontraseptif veya HRT kullanimi Orta Orta Düsük Düsük Düsük Düsük Çok az Çok az Çok az Cok az 7 2 - 5 2 - - - - - HRT hekim kontrolü altinda alinmali Günde en az 30 dk egzersiz yapilmali Saglikli kilo sürdürülmeli Yeterli miktarda sivi ve bol sebze ve az yag tüketilmeli Alkol kullanimi kisitlanmali 20-39 yas Aylik KKMM 3 yilda bir KMM 40 yasindan itibaren Aylik KKMM Yillik mammografi Yillik KMM
28
Kendi Kendine Meme Muayenesi(KKMM)
29
KKMM

• Ne zaman yapilmali?
• Adet görüyor ise
• En iyi dönem adet bitiminden 5-7 gün sonra
• Adet görmüyor ise
• Her ayin belli bir günü

30
KKMM
31
KKMM - Gözlem

• Gözlem
• 3 yönden (ön-yan)
• Meme
• Büyüklügü
• Sekli
• Kontür hatlari
• Simetri
• Meme uçlari
• Simetri
• Yön
• Ciltte renk degisikligi
• Ciltte çökme/çekilme
• Meme ucunda akinti

32
Belirti ve Bulgular
33
Belirti ve Bulgular
34
KKMM - Palpasyon

• Basinç
• Hafif alttaki dokuyu hareket ettirmeden cilt
  üzerine
• Orta o bölgedeki dokuya
• Güçlü kaburgalara dogru

35
KKMM - Palpasyon

• Meme
• Lenf bezleri
• 9/10 kitle kanser degil

36
Bulgular

• Hassas, yumrulu meme
• Menstruasyon sirasinda su tutulumuna bagli
  memenin sismesi ve gerilmesinden dolayi normal
  bir bulgu
• Oldukça küçük kitleler
• Her iki memede meme ucunun etrafinda ve
  memelerin üst dis kadraninda yer aliyorlarsa
  fibrokistik memeyi düsündürür.

37
Bulgular

• Oval ve distan sert, fakat içi ezilebilen tek bir
  kitle
• Kist
• Hareketli
• Dolgunluk agirisi
• Farkli boyut igne ucu-nohut
• 35-50 yas sik
• Kauçuktan yapilmis topa benzeyen ve hareket
  ettirilebilen tek sert bir kitle
• Fibroadenom
• Bag dokusu
• Agrisiz
• Boyutu farkli olabilir bilye limon
• 20 y. veya HRT alan sik

38
Bulgular

• Hareket etmeyen tek sert bir kitle
• Sert,
• Kenarlari düzensiz,
• Tek memede
• Adet - boyutu degismiyor,
• Ciltte çökme
• Hareketsiz
• Meme kanseri olabilir

39
Memede Anormal Bulgular
Memenin büyüklügünde ve seklinde degisiklik
Memede kitle
Hekime basvurmali
Meme ucunda akinti veya hassasiyet
Meme dokusunda degisiklikler
40
Klinik Meme Muayenesi(KMM)
41
KMM

• 20-39 yas
• 3 yilda bir
• gt 40 yas
• Yillik

42
Klinik Meme Muayenesi
43
Mammografi
44
Mammografi
gt 40 y. Yillik
45
Mammografi ve KKMM ile belirlenen tümörlerin
boyutu
46
Yüksek Riskli Kadinlarda

• Gögüs isinlamasi almis olanlarda
• KMM - her 6-12 ayda bir
• Mammografi yillik - ilk RT 8-10 yil sonra veya
  40 y. (gt25 y.)
• Güçlü aile hikayesi veya genetik yatkinlik
• KMM - her 6-12 ayda bir
• Mammografi tanidan 5-10 yil önce (gt25 y.)

47
Yüksek Riskli Kadinlarda

• Özgeçmisinde atipik hiperplazi veya LCIS
• KMM - her 6-12 ayda bir
• Mammografi yillik - tani yilindan itibaren (gt25
  y.)
• 4. Özgeçmisinde meme kanseri hikayesi
• KMM - her 6-12 ayda bir
• Mammografi yillik