SEKSUALNOSC KOBIET W OKRESIE PIERWSZEGO ROKU PO PORODZIE

1
SEKSUALNOSC KOBIET W OKRESIE PIERWSZEGO ROKU
PO PORODZIE
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• opracowali
• Kinga Wieznowska-Maczynska
• Katedra i Klinika Zdrowia Matki i
  Dziecka
• UM w Poznaniu
• kiniawm_at_wp.pl
• Jerzy Wieznowski
• Wielkopolskie Centrum Seksuologii
• seksuologia_at_post.pl

2
Seksualnosc
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• to mozliwosc odpowiadania na bodzce seksualne
• jest ksztaltowana przez wartosci wyznawane przez
  danego czlowieka, jego zachowania, emocje,
  osobowosc, sposób wychowania, a nawet wyglad
  zewnetrzny.

3
Libido (lac. zadza) poped seksualny
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• wybiórczy stan gotowosci do przyjecia partnera w
  zakresie jego plciowosci

4
Podniecenie seksualne
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
5
Orgazmosiagniecie szczytu
podniecenia, napiecia i przyjemnosci
seksualnejprzyspieszenie HR, RR,
zawezenie pola swiadomosci
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• KOBIETA
• skurcze macicy, pochwy, odbytu i miesni dna
  miednicy

• MEZCZYZNA
• skurcze cewki moczowej, odbytu i miesni dna
  miednicy,
• wytrysk nasienia
• (ejakulacja)

6
Czynniki o udowodnionym wplywie na seksualnosc
kobiet
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Ponadto
• narzady plciowe
• strefy erogenne
• zmysly ? dotyk
• ? wzrok
• ? wech
• ? sluch
• ? smak

7
Neurotransmitery
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• DOPAMINA libido
• SERTONINA libido
• TLENEK AZOTU przekrwienie sromu i lechtaczki,
  lubrykacja
• ACETYLOCHOLINA pobudzenie seksualne

8
Hormony
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Najwieksze znaczenie w seksualnosci kobiet maja
• estrogeny
• androgeny
• progestageny
• prolaktyna
• kortyzol
• ACTH

9
ESTROGENY
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• poprawiaja wrazliwosc na bodzce seksualne
• wplywaja na podniecenie seksualne powoduja
  pojawienie sie na scianach pochwy substancji
  zwilzajacej (lubrykacja)
• przekrwienie narzadów plciowych

10
TESTOSTERON
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• libido i aktywnosc seksualna

11
PROGESTAGENY
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• libido,
• podobnie jak wystepujace w nadmiernych stezeniach
  kortyzol i ACTH

12
PROLAKTYNA
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• pozadanie seksualne (przez hamowanie receptorów
  dla DOPAMINY)

13
Czynniki psycho-spoleczne
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
14
Seksualnosc kobiet po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• 40-60 kobiet ponownie podejmuje wspólzycie w
  ciagu pierwszych 6 tygodni po porodzie, a 80-93
  w ciagu pierwszych 3 miesiecy
• (Abraham S Med J Aust 1990 152387 Ryding
  E Acta Obst Gynecol Scand 198463679-82)
• ltgt
• U 2/3 kobiet w ciagu pierwszego roku po porodzie
  wystepuje przynajmniej jeden problem zwiazany z
  funkcjonowaniem seksualnym, zazwyczaj problemy te
  rozwiazuja sie w ciagu roku
• (Abraham S Med J Aust 1990 152387
  Fischman S.H et al. J bst Gyn Nurs1986
  1558-63)

15
Czynniki zwiazane ze zmniejszonym pozadaniem
seksualnym, zmniejszona czestoscia wspólzycia i
poziomem satysfakcji seksualnej w okresie
poporodowym
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
16
Zmiany fizyczne zwiazane z porodem
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Naciecie i ból krocza
• Dyspareunia
• 41-67 kobiet w 2-3 miesiace po porodzie
• (Signorello et al.
  Am J Obstet Gynecol 2001 (184))
• PSN a CC ?
• 3 miesiace po porodzie róznica w dyspareunii byla
  jedyna
• wartoscia znaczaca statystycznie
• 6 miesiecy po porodzie nie bylo juz róznicy
• 
  (Barnett G et al Birth 2005 32(4)306-11

17
Nastrój
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Nie spelniaja one jednak kryteriów koniecznych
do rozpoznania depresji poporodowej
18
Zmeczenie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Jedna z najczesciej podawanych przyczyn spadku
  pozadania, rzadkiej aktywnosci seksualnej i
  spadku zadowolenia ze wspólzycia

19
Karmienie piersia
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
20
Karmienie piersia mechanizm endokrynologiczny
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• PROLAKTYNA ? supresja produkcji ESTROGENÓW
  
• w jajnikach
• ESTROGENY ? scienczenie scian pochwy
• i lubrykacja
• ?DYSPAREUNIA
• PROLAKTYNA hamuje receptory dla DOPAMINY

21
A co z
mezczyznami?
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Poporodowa utrata libido i zaburzenia erekcji
  zwiazane sa czesto z urazem psychicznym po
  porodzie

22
Cel badania
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Poznanie seksualnosci i jej zaburzen u
  kobiet w okresie pierwszego roku po porodzie
• Cel realizowany byl poprzez
• Analize zmian w funkcjonowaniu seksualnym kobiet
  do roku po porodzie w porównaniu z okresem 3
  miesiecy przed zajsciem w ciaze.
• Analize czynników wplywajacych na funkcjonowanie
  seksualne kobiet po porodach (psychicznych,
  hormonalnych, srodowiskowych, drogi porodu i
  innych).
• Próbe zdefiniowania najbardziej istotnych
  czynników, mogacych miec wplyw na funkcjonowanie
  seksualne kobiet.

23
Material i metody
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Badaniami objeto 105 losowo wybranych pacjentek
  po porodach fizjologicznych i operacyjnych,
  hospitalizowanych w Ginekologiczno Polozniczym
  Szpitalu Klinicznym Uniwersytetu Medycznego w
  Poznaniu w okresie pazdziernik 2005 pazdziernik
  2006

24
Material i metody
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Hospitalizacja po porodzie
• 1. Ankieta zawierajaca pytania, za pomoca których
  zbierany byl wywiad lekarski, polozniczo-ginekolog
  iczny oraz dotyczacy parametrów biologicznych i
  pozycia intymnego
• 2. FSFI (Female Sexual Function Index) dotyczacy
  okresu 3 miesiecy przed ciaza oraz I, II, III
  trymestru ciazy
• 3. Ocena stanu psychicznego pacjentek.

25
Material i metody
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• 6 tygodni po porodzie
• 6 miesiecy po porodzie
• wywiad laktacyjny i dotyczacy stanu ogólnego i
  aktywnosci seksualnej
• FSFI
• 3. Ocena stanu psychicznego pacjentek.

26
Material i metody
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• 3 miesiace po porodzie
• 12 miesiecy po porodzie
• 
  ? Estradiol
• ?
  Prolaktyna
• ?
  Testosteron
• ?
  Progesteron
• ? SHBG
• ?
  Indeks wolnych androgenów (FAI)
• 
  
• 1. wywiad laktacyjny i dotyczacy stanu ogólnego
  i aktywnosci seksualnej
• 2. FSFI
• 3. Ocena stanu psychicznego pacjentek

27
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Na badanie uzyskano zgode Komisji Bioetycznej
• Na wykorzystanie ankiety FSFI uzyskano zgode
• Wszystkie pacjentki wyrazily pisemna swiadoma
  zgode na udzial w badaniu

28
WynikiCzas rozpoczecia wspólzycia po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
7-12 tydzien po porodzie
Do 6 tygodnia po porodzie
13-24 tydzien po porodzie
29
Pozadanie przed ciaza i po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 miesiace przed ciaza
6 tygodni po porodzie
3 miesiace po porodzie
6 miesiecy po porodzie
12 miesiecy po porodzie
30
Satysfakcja seksualna przed ciaza i po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 miesiace przed ciaza
6 tygodni po porodzie
3 miesiace po porodzie
6 miesiecy po porodzie
12 miesiecy po porodzie
31
Zaleznosci miedzy badanymi parametrami funkcji
seksualnych 3 miesiace przed ciaza i 6 tygodni
po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 MIESIACE PRZED CIAZA Me Min-max 6 TYGODNI PO PORODZIE Me Min-max Istotnosc statystyczna p
POZADANIE 4,8 2,4-6,0 3,0 1,2-6,0 0,0000
PODNIECENIE 5,7 3,3-6,0 4,8 1,8-6,0 0,0001
LUBRYKACJA 6,0 4,2-6,0 5,4 1,2-6,0 0,0001
ORGAZM 6,0 2,8-6,0 5,2 1,2-6,0 0,0001
SATYSFAKCJA 5,2 3,6-5,2 4,0 0,8-6,0 0,0000
BÓL 6,0 0,4-6,0 5,2 0,6-6,0 0,0001
32
Zaleznosci miedzy badanymi parametrami funkcji
seksualnych 3 miesiace przed ciaza i 3 miesiace
po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 MIESIACE PRZED CIAZA Me Min-max 3 MIESIACE PO PORODZIE Me Min-max Istotnosc statystyczna p
POZADANIE 4,8 2,4-6,0 3,6 1,2-6,0 0,0000
PODNIECENIE 5,7 3,3-6,0 4,8 1,2-6,0 0,0000
LUBRYKACJA 6,0 4,2-6,0 4,8 1,2-6,0 0,0001
ORGAZM 6,0 2,8-6,0 4,8 0,4-6,0 0,0000
SATYSFAKCJA 5,2 3,6-5,2 5,2 0,8-6,0 NS
BÓL 6,0 0,4-6,0 5,2 0,8-6,0 0,0000
33
Zaleznosci miedzy badanymi parametrami funkcji
seksualnych 3 miesiace przed ciaza i 6 miesiecy
po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 MIESIACE PRZED CIAZA Me Min-max 6 MIESIECY PO PORODZIE Me Min-max Istotnosc statystyczna p
POZADANIE 4,8 2,4-6,0 3,6 1,2-6,0 0,0000
PODNIECENIE 5,7 3,3-6,0 4,8 1,5-6,0 0,0000
LUBRYKACJA 6,0 4,2-6,0 5,4 2,4-6,0 0,0001
ORGAZM 6,0 2,8-6,0 4,8 1,6-6,0 0,0000
SATYSFAKCJA 5,2 3,6-5,2 5,2 1,2-6,0 NS
BÓL 6,0 0,4-6,0 5,6 1,2-6,0 0,0001
34
Zaleznosci miedzy badanymi parametrami funkcji
seksualnych 3 miesiace przed ciaza i 12 miesiecy
po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 MIESIACE PRZED CIAZA Me Min-max 12 MIESIECY PO PORODZIE Me Min-max Istotnosc statystyczna p
POZADANIE 4,8 2,4-6,0 4,2 1,2-6,0 0,0000
PODNIECENIE 5,7 3,3-6,0 5,1 1,2-6,0 0,0000
LUBRYKACJA 6,0 4,2-6,0 5,7 3,0-6,0 0,0001
ORGAZM 6,0 2,8-6,0 5,2 1,6-6,0 0,0001
SATYSFAKCJA 5,2 3,6-5,2 5,2 1,2-6,0 NS
BÓL 6,0 0,4-6,0 6,0 1,6-6,0 0,0045
35
Czestosc wspólzycia przed ciaza i po porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
36
Czestosc stosowania antykoncepcji hormonalnej po
porodzie
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
37
Zaleznosci miedzy stosowaniem antykoncepcji
hormonalnej a parametrami funkcji seksualnych po
12 miesiacach od porodu
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
AH Me Min-max Bez AH Me Min-max Istotnosc statystyczna p
POZADANIE 12 miesiecy po porodzie 4,8 2,4-6,0 4,2 1,2-6,0 NS
PODNIECENIE 12 miesiecy po porodzie 5,1 3,0-6,0 5,1 2,1-6,0 NS
LUBRYKACJA 12 miesiecy po porodzie 5,7 3,0-6,0 5,7 3,0-6,0 NS
ORGAZM 12 miesiecy po porodzie 5,2 2,0-6,0 5,2 1,6-6,0 NS
SATYSFAKCJA 12 miesiecy po porodzie 4,8 3,6-6,0 5,2 1,2-6,0 NS
BÓL 12 miesiace po porodzie 6,0 1,6-6,0 6,0 3,2-6,0 NS
38
Porównanie srednich wyników badan hormonalnych u
kobiet stosujacych i nie stosujacych
antykoncepcji hormonalnej po 3 i 12 miesiacach po
porodzie.
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
3 MIESIACE 12 MIESIECY
AH BEZ AH p AH BEZ AH p
E2 26,7720,74 55,9755,71 0,0012 22,2120,09 131,44174,86 0,0000
T calk. 0,270,22 0,370,18 0,0098 0,260,21 0,420,21 0,0009
SHBG 107,0784,64 53,3123,47 0,0012 154,5679,58 50,1925,04 0,0000
FAI 0,390,41 0,850,80 0,0000 0,230,24 1,110,98 0,0000
PRL 39,6279,62 37,0037,71 NS 8,914,48 12,509,76 0,0474
PROG 0,450,36 0,821,20 NS 0,390,25 1,153,05 0,0206
39
Zaleznosc miedzy droga porodu a bólem podczas
wspólzycia
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)
BÓL PORÓD DROGAMI NATURY Me Min-max CIECIE CESARSKIE Me Min-max ISTOTNOSC STATYSTYCZNA p
6 tygodni po porodzie 5,2 1,2-6,0 5,2 1,2-6,0 NS
3 miesiace po porodzie 5,2 3,0-6,0 5,8 2,1-6,0 NS
6 miesiecy po porodzie 5,6 1,6-6,0 5,6 1,2-6,0 NS
12 miesiecy po porodzie 6,0 3,2-6,0 6,0 1,6-6,0 NS
40
Wnioski
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Czestosc wspólzycia oraz wszystkie badane
  parametry funkcji seksualnych, takie jak
  pozadanie, podniecenie, lubrykacja, orgazm, ból
  podczas wspólzycia za wyjatkiem satysfakcji
  seksualnej sa nizsze w badanych okresach, nawet
  rok po porodzie, w porównaniu do okresu przed
  ciaza. Satysfakcja seksualna wraca do poziomu
  przed zajsciem w ciaze juz po 3 miesiacach po
  porodzie
• Ludzka odpowiedz seksualna jest zbyt zlozona, by
  wplyw na nia mial pojedynczy czynnik.
  Jednoznaczne okreslenie, które z badanych
  czynników maja najistotniejsze znaczenie w
  funkcjonowaniu seksualnym kobiet nie jest
  mozliwe. Funkcjonowanie w tej sferze jest
  wypadkowa dzialania wszystkich z nich
• Zarówno w grupie pacjentek stosujacych i
  niestosujacych antykoncepcji hormonalnej nie
  stwierdzono istotnej statystycznie zaleznosci
  miedzy stezeniem testosteronu calkowitego i
  indeksem wolnych androgenów a sila pozadania
• Droga porodu nie ma wplywu ani na poziom bólu
  podczas wspólzycia podczas pierwszego roku po
  porodzie ani na moment ponownego podjecia
  wspólzycia.

41
Bibliografia
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Bancroft, J. (1989). Human sexuality and its
  problems. Edinburgh, Scotland Churchill
  Livingstone. wyd. II.
• Bancroft, J. (2002). The medicalization of female
  sexual dysfunction the need for caution. Arch
  Sex Behav 31(5), (451-5).
• Barnett, B. (1991). Coping with postnatal
  depresion. Melbourne. Australia Lothian.
• Basson, R. (2003). Womens desire differences and
  avoidance. W Levine SB, Risen CB, Althof SB
  (red). Handbook of clinical sexuality for mental
  health professionals. (111-30). New York Brunner
  Routledge.
• Basson, R., Brotto, L., Laan, E. et al. (2005).
  Assessment and management of womens sexual
  dysfunctions problematic desire and arousal. J
  Sex Med. 2, (291-300).
• Basson, R., Leiblum, S., Brotto, L. et al.
  (2004). Revision definitions of womens sexual
  dysfunction. J Sex Med. 1, (40-9).
• Belsky, J., Rovine, M. (1990). Patterns of
  martial change across the transition to
  parenthood. Pregnancy to three years postpartum.
  J Mar Fam. 52, (5-19).
• Demyttenaere, M., Gheldof, M., Van Assche, FA.
  (1995). Sexuality in the postpartum period a
  review. Current Obst Gyn. 5, (81-4).
• Fischman, S.H., Rankin, E.A., Socken, K.L. et al.
  (1986). Changes in sexual relationships in
  postpartum couples. J Obst Gynecol Nurs. 15,
  (58-63).
• Forster, C., Abraham, S., Taylor, A. et al.
  (1994). Psychological and sexual changes after
  the cessation of breast-feeding. Obst Gyn. 84,
  (872-3).
• Giuliano, F. (2001). Dopamine and male sexual
  function. Eur Urol. 40, (601-8)
• Giuliano, F., Rampin, O., Benoit, G. et al.
  (1995). Neural control of penile erection. Urol
  Clin North Am. 22, (747-66).

42
Bibliografia
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Glazener, C.M.A. (1997). Sexual function after
  childbirth Womens experiences, persistent
  morbidity and lack of professinal recognition. Br
  J Obst Gynaecol. 104, (330-5).
• Goldenson, R., Anderson, K. (1994). Dictionary of
  Sex. Ware Wordsworth Reference.
• Hyde, J.S., DeLamater, J.D., Hewitt, E.C. (1998).
  Sexuality and the dual earner couple Multiple
  role and sexual functioning. J Fam Psych. 12,
  (354-68)
• Krane, JR., Goldstein, I., De Tejada, IS. (1989).
  Impotence. N Eng J Med. 321, (1648-59).
• Levin, RJ. (1994). Human male sexuality appetite
  and arousal, desire and drive. W Legg, C.,
  Boott, D. (red). Human appetite neural and
  behavioural bases. (127-64). New York Oxford
  University Press.
• Laumann, EO., Paik, A., Rosen, RC. (1999). Sexual
  disfunction in the United States. Prevalence and
  predictors. JAMA. 281, (537-44).
• Levin, RJ. (1992). The mechanisms of human female
  sexual arousal. Ann Rev Sex Research. 3, (1-48).
• Levin, RJ. (2002). The physiology of sexual
  arousal in the human female a recreatioal and
  procreational synthesis. Arch Sex Behaviour.
  31(5), (405-11)
• Nappi, R., Salonia, A., Traish, A. et al. (2005).
  Clinical biologic pathophysiolgies of womens
  sexual dysfunction. J Sex Med. 2, (4-25).
• Wieznowski, J., Rzymski, P. (2003). Fizjologia i
  patologia seksualna kobiet. W Opala, T. (red.)
  Ginekologia. Podrecznik dla poloznych,
  pielegniarek i fizjoterapeutów. (182-9).
  WarszawaPZWL.
• Zdrojewicz, Z. (2005). Milosc, hormony i seks.
  Wroclaw Wydawnictwo Continuo.
• Zdrojewicz, Z. (2009). Tajemniczy swiat kobiecego
  orgazmu. Wroclaw Wydawnictwo Continuo.

43
FEMALE SEXUALITY DURING THE FIRST YEAR AFTER
DELIVERY
PRZEGLAD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

• Kinga Wieznowska-Maczynska
• Clinic of Mothers and Childs Health
• of Poznan University of Medical Sciences
• kiniawm_at_wp.pl
• Jerzy Wieznowski
• Sexology Centre of Great Poland
• seksuologia_at_post.pl