ISTIKL

1
ISTIKLÂL MARSInin RESMEN KABULÜ

• 12 MART 1921
• 12 MART 2006
• SEREFLE GEÇEN 85 YIL

2
ISTIKLÂL MARSI IÇIN AÇILAN YARISMA

• Türkiyede ilk defa bir milli mars yazilmasi
  tesebbüsü, 1920de Genel Kurmay Baskani Ismet
  Inönü tarafindan yapildi. Maarif Vekili Dr. Riza
  Nuru ziyaret eden Ismet Inönü, Milli heyecani
  koruyacak, milli azim ve imani besleyecek, zinde
  tutacak bir marsin yazilmasini, ordu adina teklif
  etti. Yarisma Maarif Vekaletinin genelgesiyle
  okullara duyuruldu ve basin yoluyla da Türk
  sairlerinin nazari dikkatine sunuldu.Yarismaya
  ödül olarak 500 lira konuldu.
•          Yarismaya 724 parça siir katildi.

3
YARISMAYA  KATILAN BAZI MARSLAR

•                                           
  ISTIKLÂL  MARSI
•                            Türkün  evvelce 
  büyük  bir  pederi
•                            Çekti  sancaga  
  hilâl-i   seheri
•                            Kanimizla  boyadik  
  bahr  ü   beri
•                            Böyle  aldik   bu 
  güzel  ülkeleri 
•                                      Ileri, ars 
  ileri,  ars  ileri
•                                      Geri 
  kalsin  vatanin  kahpeleri
•                            Seni  ihya  için  ey 
  nami  büyük
•                            Vatanim  ugruna 
  öldük,öldük
•                            Ne  büyük  kaldi  bu 
  yolda  ne  küçük
•                            Siper  oldu  daglar 
  gibi  sana  Türk 
•                                      Yürü  ey 
  milletin   efradi  yürü
•                                      Ak  sütü 
  emmis  vatan   evladi  yürü 
•                            Vatan  evladin 
  kurban  edeli
•                            Milletin  hür  
  yasamaktir   emeli
•                            Veremez  kimseye  bir 
  Çamlibeli
•                            Baglanir  mi  acaba 
  Türkün   eli
•                                
•                                      Ileri, ars 
  ileri,  ars ileri

4
  ISTIKLÂL   TÜRKÜSÜ          Millet  aski, din
aski, vatan  aski  uyansin         Yurduma  göz 
diken, al  kanlara  boyansin         Ya  ben 
ya  onlar  diyen  silahina  dayansin             
           Türk  ogludur  bu  millet             
         Türkündür  bu  memleket                
       Türk  ogludur  bu  millet                 
      Türkündür  bu   memleket          Düsman 
gözü  tutama  yanar  daglar  basini        
Bagrimizda  saklariz  vatanin  her 
tasini         Yurdumuza  yan  bakan  döker 
gözün  yasini                        Türk 
ogludur  bu millet                      
Türkündür  bu  memleket                      
Türk  ogludur  bu  millet                      
Türkündür   bu  memleket         Can  veririz 
her  zaman  hürriyetin  yoluna         Ya  gazi 
ya  sehitlik  ne  devlettir  kuluna         Ata 
emanet  etmis  namusunu  ogluna                  
      Bize  Türk  oglu  derler                   
    Hep  bizimdir  bu  yerler                    
                    Ankara  A.S.  
5
                    ISTIKLÂL  MARSI            
Göz  yasina  veda  et,            Ey  güzel 
Anadolu!            Hakkini  korur 
elbet,            Türkün  bükülmez 
kolu.                       Cenk  ederiz  genç,
koca                      Bugün  degil,  yarin 
da                       Yadimiz 
agladikça                      Izmir  
ezanlarinda.             Hak  yoluna  kan 
olur.            Dünyalara tasariz.           
Ya  serefle  vurulur,            Ya  efendi 
yasariz.                       Her gün  yeni 
bir  hile                      Arkasinda  
satildik.                      Her gün  yeni 
bir  dille,                      Yurdumuzdan 
atildik.            Yeter, ey 
Kâbe'mize           Elimizden alanlar.          
Alikoyamaz  bizi,           Yolumuzdan 
yalanlar.                       Biz  bu  yolda 
sel  olur,                      Dünyalara 
tasariz.                      Ya  serefle 
vurulur,                      Ya  efendi 
yasariz.            Hangi  alçak  el 
alir,           El  zinciri  boynuna?          
Kim  Yunani  birakir,           Türk  kizinin 
koynuna.                       Biz ki  Türk'üz, 
muhakkak,                      Her  milletten 
uluyuz.                      Yeryüzünde  bir 
ancak,                      Yurdumuzun 
kulluyuz.            Yurt  yolunda  kan 
olur,           Dünyalara  tasariz.          
Ya  serefle vurulur,           Ya   efendi 
yasariz.                   KEMALEDDIN  KAMI  
6
   ISTIKLÂL  MARSI  Ey  Müslüman,  ey  Türk 
ogluAçildi  istiklâl  yolu,Benim  son 
günlerimdir,Diyor  bize  Anadolu.          
Çek  sancagi  Türk   ordusu,          Olmaz  
Türkün  can  korkusu          Esarete  
dayanir  mi,          Türk  vatani,   Türk 
namusu? Bu  son  savas  bize  farzdir,Firsatimiz
  gayet  azdir,Muzaffer  ol  da  ey 
millet,,Altin  ile  tarih  yazdir.          
Birleselim  özümüzden,          Dönmeyelim 
sözümüzden,          Hem  silelim  bu 
lekeyi,          Tarihteki  yüzümüzden.         
                                ISKENDER  HAKI  
7
                       ISTIKLÂL   MARSI Alti 
bin  yil  efendilik  yaptin,Kahraman  Türk  
idi  cihanda  adin.Bir  atesten   siperden 
Islama,Sönmeyen  bir  günes    gibi 
yasasin.           Ey  büyük  ünlü  milletimin 
ileri!          Hasmina  çignetme  kos  bu 
sanli  yeri! Düsmanin  bir  cihansa  dostun 
hak,Hakkin  elbet  müstakil  yasamak,Atil,ez,vur
  senindir  istiklâl,( Yürü, vur, ez  senindir 
istiklâl)ebedi  parlasin  su  al 
bayrak.           Ey  benim  sanli  milletimin 
ileri!          Ele  çignetme  kos  bu
ülkeleri!..                                      
             
8
ISTIKLÂL  MARSI Yillarca    alti  cephede 
atesle  kanlaraTürkün  hilal ü   dinine 
düsman  olanlarCeddin o,  Yildirim   gibi 
saldin  zaman ,zamanYüksek  basini  egilmedi 
bir  an  cihanlara.           Ey  kahramanlar  
ordusu, ey  yildirim-sitab          ( Ey 
kahramanlar, ey  berk-i  pür-sitab)         
göster   cihan-i  magribe  bir  kanli 
inkilab! Ey  mazi-i   havariki  bin  destan 
olanGarbin  zalam-i   zulmüne  yüz  yil 
kilinç  salan  salan  ( Bas  egmeyen  cihanlara 
yüz yil  kilinç  salan)Aslan  yürekli  ordu
demir  giy,  silah  kusan!Zira  hududu  kapladi 
atesle  kan, duman           Ey  kahramanlar 
ordusu, ey  yildirim-sitab          (Ey
kahramanlar,  ey  berk-i  pür-sitab)         
Göster   cihan-i    magribe  bir  kanli 
inkilab!  Aslan  mücahid  ordusu, ey  haris-i  
salah,Destinde  seyf-i  Hak  gibi  pek  sanli 
bir  silahAçtin  sema-yi  millete  pürnür  bir 
sabah,Ati   bizim Bizim  artik  vatan , zafer, 
felah.           Ey  kahramanlar  ordusu,  ey 
yildirim-sitab          ( Ey  kahramanlar, ey 
berk-i  pür-sitab )          Göster  cihan-i 
magribe  bir  kanli  inkilab!                    
                                MEHMET  MUHSIN
9
Fakat hiçbirisi milli mars olmaya layik
görülmedi. Böyle bir marsin ancak Mehmet Akif
tarafindan yazilabilecegi ve para meselesinden
dolayi yarismaya katilmadigi da agizlarda
dolasiyordu. Hasan Basri Bey, para meselesinin
kaldirildigini söyleyerek, Akifin yarismaya
katilmasini sagladi.
10
MEHMET AKIF ERSOY un Ödülle ilgili düsüncesi

• Nizameddin Nazifin odasi, o günlerin
  Ankarasinda Hakimiye-i Milliye gazetesinin idare
  hanesi Maarif Vekaleti olarak kullanilan binanin
  alt kat odalarindan biridir.Akif,Hakimiyet-i
  Milliyenin tercüme kismini idare eden Kamil
  pasazade Hikmeti zaman zaman ziyaret
  eder,mahallesinde büyümüs çocuk gözüyle bakdigi
  Nizameddin Nazifle arasira sakalasirmis.Bir gün
  yine Hikmet beyi ziyarete gelir.Biraz
  dalgindir.Hikmet bey olmadigi için masalardan
  birine geçerek elinde tuttugu kagit tomarina
  biseyler yazmaya baslar.

11
Aradan yarim saat kadar zaman geçmisdir.birden
neseli bir sesle Nizameddin NazifeDinle
bakalim delikanli!der.Buyur
üstad...Sana bir sey okuyacagim,bakalim
nasil bulacaksin.Ve Nizameddin Nazifin
estagfurullahdemesine vakit birakmadan gayet
hafifi bir sesle okumaya baslarKorkma sönmez bi
safaklarda yüzen al sancak,Sönmeden yurdumun
üstünde tüten en son ocak.O benim milletimin
yildizidir parlayacak,O benimdir o benim
milletimindir ancak.
12
............nasil buldun?sehl-i
mümteni...O kadar ileriye gitme...Begenirler
mi dersin?Hakimiyet-i milliyenin bunu
nesredecek sayisi kapisilir kanaatindeyim.Tamamlad
iniz mi? Henüz degil...Fakat yarin ögle
üzerine kadar bitirmeye mecburum. Neden
bu acele üstadim?Acelemi? Çapkin,bunu Istiklal
marsi komisyonuna verecegimHakimiyet-i
Milliyeye degil.En son müddet yarin.
Öyle ise Üstad,bes yüz lirayi kazanacaginiza
yemin edebilirim.Akif,gözlerini odanin bir
kösesine daldirarak heyecandan bogularak bir
sesle
13
Lira mi?der, onu almayacagima seni temin
ederim.Fakat bugünkü isyani en iyi ben
ifadelendirmek istiyorum.Bunun için
bilmezsin,içimde ne büyük istek var!Bes yüz
liralik mükafat konusunda M.Akif gerçekten çok
hassasti,en büyük korkusu para için yazdiginin
zannedilmesiydi.Esref Edip,onun Istiklal Marsini
yazdigi günlerde maddi bakimdan bir hayli sikinti
içinde oldugunu söyler.Hatta paltosu olmadigi
için ceketle gezer,çok soguk günlerde ise
Meclise giderken yakin dostu Baytar Sefik Beyin
paltosunu giyermis.Sefik Bey,bir gün Akif Bey,su
mükafati reddetmeyipde bir musamba ,yahut palto
alsaydiniz daha iyi olmaz miydi? diyecek
olmus.Esref Edip diyor ki hiddetinden ne
hallere girdigini görmeliydiniz.Böyle söyledigi
için tam iki ay Sefikle konusmadi.
14
MARS TAMAMLANIYOR

• Bütün dostlari,Akifin evde,sokakta,camide,Meclis
  te ,uyurken,yürürken, yemek yerken,adeta bütün
  hücreleriyle Istiklal Marsini düsündügünü ,yazip
  bitirinceye kadar tam bir istigrak halini
  yasadigini söylemektedirler.
• O günlerde Taceddin Dergahinin odalarindan
  birinde kalan Konya Mebusu Hafiz Bekir Efendi,
  tarihçi Cemal Kutaya anlatmis Akif , bir gece
  birden uyanir,kagit arar, bulamayinca kursun
  kalemiyle yer yataginin sagindaki duvara marsin
  Ben ezelden beridir hür yasadim,hür yasarim
  misrasiyla baslayan kitasini yazar.Sabahleyin
  namaza kalktiginda
• Üstadi çakisiyla duvardaki yaziyi kazirken
  gördüm.

15
Hasan Basri (Çantay) ise, Akifin Istiklal
Marsinin bazi misralarini Mecliste Müzakereler
yapilirken anlatiyor Meclis en hararetli
müzakerelere daldigi anlarda bile, o bütün
dikkatini misralarda toplamis etrafindan habersiz
muttasil yazar, yazar ve ta ki müzakereler
bittigi anda o da daldigi ülvi aleminden uyanir
gibi kendine gelirdi.Ve öylece Meclisi terk
ederdik. Akifin bu istigrakhalini Esref Edip
de söyle anlatmaktadir. Odanin bir tarafina
çekilmis, elinde bir kagit tefekküre dalmis. Ara
sira bir kelime yaziyor.Bazen yazdigini
çiziyor.Sonra tekrar yaziyor.Bazen saatlerce
düsünüyor. Mehmet Akifin kahraman ordumuza
ithaf ettigi mars nihayet son seklini alir ve 7
Subat 1921 tarihinde imzasiz olarak Maarif
vekaletine teslim edilir.Bu yarismaya katilan
725. siirdir.Istiklal Marsi 17 Subatta
Sebilürresadda ,21 Subatta da Kastamonu da ki
Açik Söz gazatesinde yayimlanmistir.Akif,Kastamonu
lulara duydugu sevgi ve saygi dolayisiyla
istiklal Marsindan kendi el yazisiyla bir
nüshayi da oraya göndermistir.
16
Marsimizin AÇIKSÖZ Gazetesinde Ilk Kez
Yayimlanisi
17
MarsimizHakimiyeti Milliye Gazetesinde
18
ISTIKLAL MARSI MECLISTE

• Yarismaya katilan sairler arasinda Muhiddin Baha,
  Kemaleddin Kâmi,Hüseyin Suad, Kâzim Karabekir
  Pasa ve Ishak Refet gibi taninmis isimler de
  vardi.Bunlarin arasinda Akifinki de dahil olmak
  üzere yedi siir seçilmis meclisteki ilk
  görüsmelerden sonra bastirilarak mebuslara
  dagitilmisti.
• Ve 1 Mart 1337 (1921) Meclisin
  ikinci toplanti dönemi.Bütün mebuslar hazir ve
  dinleyiciler localari doldurmus.Baskanlik
  kürsüsünde Mustafa Kemal ATATÜRK oturuyor.Bu,
  istiklal mücadelesinin tarihi günlerinden
  beridir.Mustafa Kemal ATATÜRK nihayet açilis
  konusmasina baslar ve Mütarekeden sonraki vahim
  vaziyeti anlattiktan sonra , sik sik alkislarla
  kesilen konusmasina söyle devam eder

19
...Bu ordular sayesinde Sarkta Ermenistan
muzafferiniyeti kazandik ve Garpta Yunanlilari
maglup ettik.Sark ordumuzun vazi müessiri , bizi
esasa-i milliyemizin nikat-i mühimmesinden olan
Kars,Ardahan ve Artvini istirdada muvaffak
etti.Ordulari memleketi müdafaa ve memleketin
istiklal-i tammini muhafaza kudretini izhar ve
isbata müheyya bulunuyorlar.Insallah , pek uzak
olmayan bir atide hayat ve istiklal-i katimizi
temin edecek olan kahraman ordularimizin
kumandalariyle zabitam ve efradina ve kemal-i san
ve serefle müdafaa-i milliyeye fiilen istirak
eden ahaliye ve bilhassa vatanlarinin
müdafaasinda müstesna kahramanliklar gösteren
Gazi Ayintab ahalisine ve umumiyetle halkin
basinda vazife-i resmiyelerine vatan perverane ve
fedakarane ifa etmekte bulunan memurun-i hükümete
bütün milletin ve heyet-i celilenizin hissiyatina
tercüman olarak arz-i minnetari eylemegi vecibe
adderim.
20
Düsmanlarin asagi yukari bir senelik gayretlerine
ragmen , neticede bugün Sevr muahedesi
hükümlerine artik geçerli olmadigini söyleyerek
konusmasina devam eden Mustafa Kemal , sözlerini
söyle bitirir Artik yes futur günleri çok
arkada kaldi.memlekete halas ve hakikat yolunu
isaret etmis ve bütün milleti kendi istiklal
bayragi altinda toplamis olan meclis-i aliniz ,
ikinci sene-i mesaisine dahil olurken ben
ufkumuzda inkisafa baslayan isiklarin bu kadar
felaket görmüs olan bedbaht vatanimizda bir
sabahi hayr olmasina dua ediyorum.
21
Ve milletvekillerinin çesitli konusmalarindan
sonra kars mebusu Hasan Basri Beyle Maarif
vekili Hamdullah Suphi Beyin Istiklal Marsiyla
ilgili olarak verdikleri takrire geçilir Reis
PasaEfendim iki takrir vardir.Arkadaslardan
Basri Beyin Hamdullah Suphi Beyin Istiklal
Marsinin kürsüden okunmasina teklifleri
var. Muhiddin Baha BeyHangi Istiklal
Marsi,Basri Bey söylerler mi? Besim AtalayDaha
kabul edilmedi efendim.Bir encümen tesekkül
edecekti. Basri BeyMaarif vekaletince yedi
tanesi intihab edilmis.Bunlardan biri
okunsun. Reis PasaMaarif vekaletince intihab
edilmis olanlardan birisinin kiraati tensib
ediliyor.
22
Muhiddin Baha BeyHamdullah Suphi Bey,Basri Bey
hangisini isterlerse okusunlar. Reis
PasaEfendim.Basri Beyin bu teklifini kabul
buyuranlar lütfen ellerini kaldirsinlar.Kabul
olunmustur efendim.Hamdullah Suphi Beyefendi
buyurun (simdi gelir sesleri).Maatteessüf bu
dakika için tehir ediyoruz. Reis PasaIstiklal
Marslarindan bir tanesinin kürsüden okunmasina
heyet celile karar vermisti. Hamdullah Suphi
BeyArkadaslar hatirlarsiniz,Maarif Vekaleti son
mücadelemizin ruhunu terennüm edecek bir Mars
için sairlerimize müracaat etmistir.Birçok
sairler geldi.Arada yedi tanesi en fazla evsafi
haiz olarak görülmüs ve ayrilmistir.
23
Salih EfendiIsimleri nedir? Hamdullah Suphi
BeyAyrica arz edilecektir.Yalniz vekalet yapmis
oldugu tedkikatta fevkalade kuvvetli bir siir
aramak lüzumunu hissettigi için ,ben sahsen
Mehmet Akif Beyefendiye müracaat ettim ve
kendilerinin de bir siir yazmalarini rica
ettim.Kendileri çok asil bir endise ile tereddüt
gösterdiler.Bilirsiniz ki bu siirler için
ikramiye vadedilmistir.Halbuki bunu kendi
isimlerine takrib etmek arzusunda
bulunmadiklarini ve bundan çekindiklerini
izharettiler.
24
Ben sahsen müracaat ettim,lazim gelen tedabiri
aliriz ve icab eden ilani yaparim dedim.Bu sart
ile büyük dini sairimiz bize fevkalade nefis bir
siir gönderdiler.Diger alti siirle beraber
nazari tedkikinize arz edecegiz.Intihab size
aittir.Arkadaslar,reyimi ihsas ediyorum.Begenmek
takdir etmek hususunda haiz-i hürriyetim,intihabim
i yapmisim.Fakat sizin intihabiniz benim
intihabimi nakzedebilir.Arkadaslar bu size aittir
efendim. Hamdullah Suphi bu sözleri söyledikten
sonra Mehmet Akifin Istiklal Marsini kürsüden
ahenkli sesiyle ve büyük bir heyecanla
okur.Mecliste her kita okundukça siddetli
alkislar kopmaktadir.
25
Istiklâl Marsinin Resmen Kabulü

• Ogün Meclis bir alkis tufanina bogulmustur.Fakat
  Istiklal Marsinin resmen kabulü 12Mart1921
  tarihli oturumda gerçeklesir.Baskanlik kürsüsünde
  ise Tarih Boyunca Ilim ve Din,Osmanli
  Türklerinde Ilimgibi eserlerinden
  tanidigimiz,Halide Edibinikinci kocasi
  Dr.Adnan(Adi-var) oturmaktadir.Epeyce hararetli
  geçen tartismalardan sonra,Kastamonu mebusu
  Dr.Suad,Ertugrul mebusu Necib,Karesi mebusu Hasan
  Basri,Ankara mebusu Semseddin,Bursa mebusu
  operatör Emin,Bitlis mebusu Yusuf Ziya,Isparta
  mebusu Ibrahim ve Kirsehir mebusu Yahya Galib
  beylerin,Mehmed Akifin yazdigi marsin kabul
  edilmesi yolundaki takrirleri oya sunularak
  ekseriyyet-i azime ile kabül edilir.

26
Görüsmeler bundan sonra söyle cereyan eder
Müfid Efendi(Kirsehir)Reis Bey,yalniz bir sey
arzedecegim. Hamdullah Subhi Beyin bu marsi
kürsüden bir daha okumasini rica ediyorum.
Refik Bey(Konya)Milletin ruhuna tercüman olan
isbu Istiklal Marsinin ayakta okunmasini teklif
ediyorum. Reis BeyMüsaade buyurunuz efendim.
Heyet-ig muhtereme bu marsi kabul ettiginden
tabii resmi bir Istiklal Marsi olarak tanimistir.
Binaenaleyh ayakta dinlememiz icab eder.
Buyurunuz efendiler.
27
Hamdullah Subhi(Tanriöver) küsüye gelerek
Istiklal Marsinin büyük bir heyecanla tekrar
okudu. Bütün milletvekilleri, Milli Mücadelenin
ruhunu fevkalade bir ifadeyle terennüm eden bu
büyük siiri ürpertiler geçirerek dinlediler. Bu,
Istiklal Marsinin resmi mars olarak ilk
terennümü ve ayakta dinlenilisiydi. Fakat Akif
o sirada Mecliste yoktu , çünkü görüsmeler
basladiginda mahçubiyetinden fazla kalamamis,
sessizce, bir gölge gibi çikip gitmisti.
Istiklal Marsi resmen kabul edildikten sonra,
Taceddin Dergahi, Akifin dostariyla, tebrike
gelenlerle dolup tasti.
28
Mehmet Akif, müsabaka birincisine verilecek olan
500 lirayi almis ve Darül-Mesai adli kurulusa
armagan etmistir. Darül-Mesai, fakir Müslüman
kadinlara ve çocuklara çesitli isler ögreterek
yoksulluklarina son vermek gayesiyle kurulmus bir
hayir dernegidir. Yine soguk Ankara kislarinda
ceketle gezmeye devam eden Akifin seciyesi bu
parayi kendi ihtiyaçlari için harcamaya müsait
degildi. Sadece mükafati degil, Istiklal Marsini
da Türk milletine armagan etmis, bunun için
Safahatina almistir.
29
Marsimiz Resmi Gazetede
30
ISTIKLÂL MARSI VE AÇIKLAMASI

• Korkma, sönmez bu safaklarda yüzen al sancak
• Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
• O benim milletimin yildizidir, parlayacak
• O benimdir, o benim, milletimindir ancak.
• Mehmet Akif, Türk milletine cesaret ve tahammül
  asilamak için ve onda bulunan duygulari harekete
  geçirmek için, siirine korkma sözüyle basliyor.
  Bayrak bir milletin  geleceginin ve
  bagimsizliginin sembolüdür. Bayragin sönmesi Türk
  milletinin istiklalini kaybetmesidir. Sair
  ülkemizde tek bir insan kalana kadar bu vatani
  savunacagimizi belirtiyor. O halde en son Türk
  bireyi son nefesini vermeden Türk istiklal ve
  bagimsizligini yok etmek, Türk bayragini
  söndürmek mümkün degildir. Zira bayragimiz
  milletimizin yildizidir. Bayragin kaderi ile
  milletimizin kaderi birbirine baglidir. Bayrak
  bizimdir, biz yasadikça onu elimizden kimse
  alamaz.Türk milletinin bütün fertlerini
  öldürmedikçe bagimsizligini kimse yok edemez.
• Çatma, kurban olayim çehreni ey nazli hilal!
• Kahraman irkima bir gül! Ne bu siddet, bu celal?
• Sana olmaz dökülen kanlarimiz sonra helal...
• Hakkidir, Haka tapan milletimin istiklal!
• Sair, ikinci kitada bayragimizin o zaman ki
  kirgin, küskün, öfkeli halini dile getiriyor.
  Türk vataninin bazi parçalari, isgal edilmistir.
  Bu yüzden bazi bölgelerde bayraklarimiz
  indirilmis, yerine düsman bayraklari asilmistir.
  Kas çatmak, öfke halini ifade eder. Kas ayrica,
  edebiyatimizda hilale benzetilir. Sevgilinin
  kaslari daima hilal seklinde gösterilmistir.
  Bayraktaki hilal de tipki nazli bir sevgilinin
  kasi gibi çatilmistir. Kahraman Türk milletini
  üzmektedir. Türkün bekledigi, özledigi gülen bir
  bayraktir.Türk bayraginin gülmesi göklerde
  dalgalanmasidir. Bir asigin sevgilisinden güler
  yüz beklemesi gibi bagimsizliga asik Türk milleti
  de özgürlügün sembolü olan bayraktan gülmesini
  beklemektedir. Bu milletimizin en dogal hakkidir.
  Çünkü, Türkler bagimsizliklari ve bayraklari
  ugruna pek çok kan dökmüslerdir. Bu kanlari
  bayraga helal etmeleri için onun da nazlanmayi
  birakip, göklerde dalgalanmasi gerekir. Türk
  milleti daima Allaha inandigi için özgürlük onun
  hakkidir.

31
ISTIKLÂL MARSI VE AÇIKLAMASI

• Ben ezelden beridir hür yasadim, hür yasarim.
• Hangi çilgin bana zincir vuracakmis? Sastim!
• Kükremis sel gibiyim, bendimi çigner, asarim.
• Yirtarim daglari, enginlere sigmam, tasarim.
• Sair ben diyor.(Ancak kastettigi mana aslinda
  bizdir Türk milleti adina konusmaktadir) Türk
  milleti ezelden beri hür yasamistir,hür
  yasayacaktir. Onun özgürlügünü elinden almak
  isteyen ancak çildirmis olmali,zira böyle bir
  harekete kalkisanlar agir bir sekilde
  cezalandirilir. Türk milleti bagimsizligi ugrunda
  önüne çikacak her engeli asacak güçtedir. O
  böylesine yüce bir amaç için daglari delecek,
  enginlere sigmayip,denizleri tasiracaktir
  güçtedir.
• Garbin afakini sarmissa çelik zirhli duvar,
• Benim iman dolu gögsüm gibi serhaddim var.
• Ulusun, korkma! Nasil böyle bir imani bogar,
• Medeniyet! dedigin tek disi kalmis canavar?
• Bu kitada sair vatanimizi istilaya kalkisan
  Avrupalilara meydan okuyor. 20. asrin basinda
  Avrupa medeniyeti 19.yy. deki görkeminden oldukça
  uzaktir. O sebeple sair batiyi tek disi kalmis
  canavara benzetiyor. Ancak Avrupa mevcut teknik
  imkanlarini seferber ederek topuyla, tüfegiyle,
  tankiyla bizi yok etmeye çalismaktadir. Mehmetçik
  ise bu güce topla, tüfekle, mizrakla, kiliçla
  cevap vermeye çalismaktadir. Avrupali kendini
  çelik zirhla korurken Mehmetçik ona iman dolu
  altin gögsüyle karsilik vermektedir.
• Arkadas! Yurdumu alçaklari ugratma, sakin.
• Siper et gövdeni, dursun bu hayasizca akin.
• Dogacaktir sana vadettigi günler Hakkin...
• Kim bilir, belki yarin, belki yarindan da yakin.
• Sair kahraman Türk askerine hitap ediyor. Türk
  yurdunu alçaklari ugratmamasi için gerekirse
  canini feda etmesini öneriyor. Sehit gövdelerinin
  meydana getirecegi siperler düsmana mani
  olacaktir. Mehmet Akif düsmanin çok kisa bir süre
  içinde bu hayasizca akina son verecegi Allahin
  Türk milletine Kuran-Kerimde vaat ettigi zafer
  gününün yarindan bile daha yakin bir zamanda
  dogacagina inanmaktadir.

32
ISTIKLÂL MARSI VE AÇIKLAMASI

• Bastigin yerleri toprak! diyerek geçme, tani
• Düsün altindaki binlerce kefensiz yatani.
• Sen sehit oglusun, incitme, yaziktir, atani
• Verme, dünyalari alsan da, bu cennet vatani.
• Sair Türk ordusuna vatanin kutsalligini
  hatirlatiyor. Toprak ile vatan arasinda büyük bir
  fark vardir. Topragi vatan haline getiren onu
  elde etmek ve korumak için savasan fertlerin
  varligidir. Kisacasi siradan bir toprak büyük bir
  deger tasimaz ama vatan topragi ugrunda sehit
  olan atalarimizin o topraktaki mezarlaridir. Bu
  kutsal vatani dünyalara degismeyiz. Toprak
  dünyanin her yerinde bulunur. Ancak atalarimizin
  kanlariyla sulanan topraklar vatanimiz
  üzerindedir.
• Kim bu cennet vataninin ugruna olmaz ki feda?
• Süheda fiskiracak topragi siksan, süheda!
• Cani, canani, bütün varimi alsinda Huda,
• Etmesin tek vatanimdan beni dünyada cüda.
• Bu vatan cennet kadar kiymetlidir. Sehit
  olanlarin ruhu dini inanisimiza göre dogrudan
  dogruya cennete gider. Sehitlerimiz bu vatan
  topraginda yattigi için cennetten farksizdir. Bir
  avuç topragi siksak sehitler fiskiracak saniriz.
  Canimizdan çok sevdigimiz insanlari varimizi
  yogumuzu Allah alsinda yalniz yasadigimiz sürece
  bizi vatanimizdan ayri düsürmesin.
• Ruhumun senden, ilahi, sudur ancak emeli
• Degmesin mabedimin gögsüne namahrem eli.
• Bu ezanlar-ki sahadetleri dinin temeli-
• Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli.
• Allaha sair hitap ediyor. Mehmet Akifin
  Allahtan tek dilegi ibadet yerlerinin gögsüne
  düsman elinin degmemesidir. Camilerimizden okunan
  ezanlar sonsuza kadar Türk yurdunun üstünde
  inlemelidir. Çünkü bu ezanlar dinimizin temelidir.

33
ISTIKLÂL MARSI VE AÇIKLAMASI

• O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-tasim,
• Her cerihamdan, ilahi, bosanip kanli yasim,
• Fiskirir ruh-i mücerred gibi yerden nasim
• O zaman yükselerek arsa deger belki basim.
• Ezan sesleri yurdumuzun üstünde inledikçe
  sehitlerimizin de ruhlari sad olacaktir. Ezan
  sesi sadece yasayanlara degil, ölülere hatta
  onlarin mezar taslarina bile tesir eden yüce bir
  anlam tasir. Sehit atalarimizin her seyden
  arinmis ruhlari yerden fiskiracak, ezan sesiyle
  ayaga kalkacak ve disa yükselecektir.
• Dalgalan sen de safaklar gibi ey sanli hilal!
• Olsun artik dökülen kanlarimin hepsi helal.
• Ebediyen sana yok, irkima yok izmihlal
• Hakkidir, hür yasamis, bayragimin hürriyet
• Hakkidir, Hakka tapan, milletimin istiklal!
• Sair zafer gününün heyecanini yasiyor. Sanli
  bayragimiz dalgalandikça gökyüzünü safakla yaris
  edercesine gökyüzünü kizil renge boyamaktadir.
  Türk milleti yeniden bagimsizligina kavusmustur.
  Artik onun için yok olma korkusu kalmamistir.
  Bayragimiz sehitlerimizin kanlarini hak etmistir.
  Bagimsizlik Allaha tapan ve dogruluktan
  ayirmayan Türk milletinin en dogal hakkidir.
• Mehmet Akif ERSOY

34
ISTIKLÂL MARSI NASIL BESTELENDI?

• Mehmed Akifin Istiklal Marsi resmen kabul
  edildikten sonra, sira beste yarismasina
  gelmisti. Fakat Meclis islerinin çoklugu
  dolayisiyla bu isi Maarif Vekaletine birakti. O
  günlerde Ankarada büyük bir heyecan
  yasiyorlardi Yunan ordusu Anadolu içlerine kadar
  girmis, Polatliya yaklasmisti. Muhacir
  kafileleri Kayseri ve Kastamonu taraflarina akin
  ediyor, hatta hükümetin ve Meclisin Kayseriye
  nakli bile düsünülüyordu.

35
Mehmed Akif, Ankaranin tahliyesine siddetle
karsi olanlar arasindaydi ona göre, bir kere
dagilinca, artik toplanmak imkansizdi.
Sonunda,Mecliste ordunun Sakaryada savunman
düzenine geçmesi fikri galip gelmis, Ankaranin
tahliyesinden vazgeçmisti. Bununla beraber,
Mehmed Akif, her ihtimale karsi Esref Edipî
Kayseriye gönderdi Sebilürresad bir müddet
orada nesredilecekti.Bu arada Maarif Vekaleti,
Istiklal Marsi için bir beste yarismasi açmis,
fakat sonuçlandirmaya vakit bulamamisti. Bu
yarismaya 24 bestecinin katildigini biliyoruz
Ahmet Cemakettin Çinkiliç, Ahmet Yekta Mardan,
Ali Rifat Çagatay, Giriftzen Asim Bey, Bedri
Zebaç, Hasan Basri Çantay, Hüseyin Saadettin
Arel,Ismail Hakki Bey,Ismail Zühdü,Kazim Uz,Lemi
Atli,Mehmet Baha Pars,Mustafa Sunar,Rauf
Yekta,Saadettin Kaynak,Zati Arca,Zeki Üngör,Ahmet
Muhtar Ataman,Bimen Sen,Ismail Fenni
Ertugrul,Izzettin Hümayi Elçioglu,Kazim
Karabekir,Leyla Saz,Muhlis Sabahattin ,Musa
Süreyya Bey,O.Seyki Uludag,Mustafa Nezihi
Albayrak,Santuri Edhem Efendi,Sedat
Öztoprak,Suphi Ezgi.
36
Ali Rifat Beyin Beste Çalismasinin Kapagi
37
Yekta Beyin Beste Çalismasinin Kapagi
38
M. Zati Beyin Beste Çalismasinin Kapagi
39
Muallim Ismail Hakki Beyin Beste Çalismasinin
Kapagi
40
Ve Istiklal Savasinin devam ettigi siralarda
Riyaset-i Cumhur Orkestrasi Sefi Zeki Üngörün
bestesi milli mars olarak kabul edilmistir. Zeki
Üngör, Istiklal Marsinin bestelenis hikayesini
söyle anlatmistirsiralarda ben Muzaka-i Hümayün
muallimi idim.Yani dogrudan saraya vahdettine
bagliydik.Bando,fasil takimi ve orkestra benim
emrimde idi. Sisli Ugurlu Hanin 4 numarasinda
oturuyordum.Kurtulus ordusu süvarilerinin Izmire
girdiklerinden iki veya üç gün sonra
evimde,Talim-Terbiye Heyeti azasi ve terbiye
mütehassini dostum Haydar merhumla
oturuyorduk.Kapi çalind.Ilkokul ögretmeni Ihsan
merhum geldi.Büyük bir heyecan içinde süvarilerin
Izmire girislerini anlatmaya basladi.Hepimiz
cosmustuk.Hemen kalkip piyano basina geçtim.Ve
derhal içimden dogan parçayi koyuldum.
41
Böylece marsin ilk ti yerine kadar akoru
çiktim.Bu sekide iki üç mezür yaptim.ArkadasimAm
an,dediler,bu çok güzel bir sey olacak.Bunun
üzerine Ihsana rica ettim.O anlatti,ben
çaldim.Böylece kisa zamanda eserin taslagi ortaya
çikti.Ertesi gün de çalistim.Iki gün sonra beste
bitti.Götürüp arkadaslara gösterdim.Çok
begendiler.Bunun üzerine bu müzigi milli mars
olarak taktime karar verdim.Kiymeti hakkinda daha
kat-i bir fikir edinmek maksadi ile besteyi
Viyana Konservatuari direktörüne gönderdim.On güm
sonra direktörden gelen bir mektubta eserin çok
orijinal bulundugu ve melodisinin Türk ihtisamina
yakisacak sekilde oldugu belirtilerek tebrik
ediliyordum.
42
Bu mektup geldikten onbes gün sonra beni
Ankaradan çagirdilar,gittim.Bana Muzika-i
Hümayunu bütün kadrosu ile Ankaraya nakletmek
vazifesi verildi.Bunun üzerine tekrar Istanbula
döndüm.Ve Ankaraya ilk olarak baslarinda
piyanist Sadrinin bulundugu bes kisilik bir
heyet yolladim. Bir ay sonra da kimseye bir sey
söylemeden Ankaraya gittim. Ve hemen
Istanbuldaki arkadaslari bir telgrafla çagirdim.
Böylece milli marsi bu heyete ilk defa olarak
Ankarada verilen o baloda Atatürkün huzurunda
çaldik. Iste milli mars böyle bestelendi.
Mustafa Kemalin Zeki Üngöre ait marsi begendi
ve digerlerine tercih ettigi bir gerçektir. O
Istiklal Marsinin Bati müzigi ve milli mars
anlayisina uygun olmasini istiyordu. Bunun için
Zeki Üngörün bestesi kabul edilmistir.
43
Zeki Üngörün Beste Çalismasinin Kapagi
44
ISTIKLÂL MARSIKorkma, sönmez bu safaklarda yüzen
al sancakSönmeden yurdumun üstünde tüten en son
ocak.O benim milletimin yildizidir,
parlayacakO benimdir, o benim, milletimindir
ancak. Çatma, kurban olayim
çehreni ey nazli hilal!
Kahraman irkima bir gül! Ne bu siddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen
kanlarimiz sonra helal...
Hakkidir, Haka tapan milletimin istiklal!Ben
ezelden beridir hür yasadim, hür yasarim. Hangi
çilgin bana zincir vuracakmis? Sasarim!Kükremis
sel gibiyim, bendimi çigner, asarim.Yirtarim
daglari, enginlere sigmam, tasarim.
Garbin afakini sarmissa çelik zirhli
duvar, Benim iman dolu
gögsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasil böyle bir imani bogar,
Medeniyet! dedigin tek disi
kalmis canavar?Arkadas! Yurduma alçaklari
ugratma, sakin.Siper et gövdeni, dursun bu
hayasizca akin.Dogacaktir sana vadettigi günler
Hakkin...Kim bilir, belki yarin, belki yarindan
da yakin.
45
Bastigin yerleri toprak! diyerek geçme,
taniDüsün altindaki binlerce kefensiz
yatani.Sen sehit oglusun, incitme, yaziktir,
ataniVerme, dünyalari alsan da, bu cennet
vatani.
Kim bu cennet vataninin ugruna olmaz ki feda?
Süheda
fiskiracak topragi siksan, süheda!
Cani, canani, bütün
varimi alsinda Huda,
Etmesin tek vatanimdan beni dünyada
cüda.Ruhumun senden, ilahi, sudur ancak
emeliDegmesin mabedimin gögsüne namahrem eli.
Bu ezanlar-ki sahadetleri dinin temeli-Ebedi
yurdumun üstünde benim inlemeli.
O zaman vecd ile bin secde
eder-varsa-tasim,
Her cerihamdan, ilahi, bosanip kanli
yasim,
Fiskirir ruh-i mücerred gibi yerden nasim
O zaman
yükselerek arsa deger belki basim.Dalgalan sen
de safaklar gibi ey sanli hilal!Olsun artik
dökülen kanlarimin hepsi helal.Ebediyen sana
yok, irkima yok izmihlalHakkidir, hür yasamis,
bayragimin hürriyet Hakkidir, Hakka tapan,
milletimin istiklal!
Mehmet Akif ERSOY