System handlu uprawnieniami do emisji

1
System handlu uprawnieniami do emisji

• Regulacje prawne

2
Zródla prawa

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr
  2003/87/WE z dnia 13 pazdziernika 2003 r. w
  sprawie systemu handlu uprawnieniami do emisji
  gazów cieplarnianych we Wspólnocie i zmieniajaca
  dyrektywe 96/61/WE (OJ2003 L 275/32)
• Ustawa z dnia 22 grudnia 2004r. o handlu
  uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i
  innych substancji (Dz.U. z 2004 r., Nr 281, poz.
  2784)
• Ponad dwadziescia rozporzadzen do ustawy

3
Substancje objete systemem

• Gazy cieplarniane to
• - dwutlenek wegla (CO2),
• - metan (CH4),
• - podtlenek azotu (N2O),
• - fluoropochodne weglowodorów (HFCs),
• - perfluoropochodne zwiazki wegla (PFCs),
• - szesciofluorek siarki (SF6).
• Inne substancje objete systemem to
• - dwutlenek siarki (SO2)
• - tlenki azotu (NOx)
• - pyly

4
Instalacje objete systemem

• Pojecie instalacja zdefiniowana jest w art. 3 pkt
  6) POS.
• Rozporzadzenie Ministra Srodowiska z dnia 30
  wrzesnia 2005r. w sprawie rodzajów instalacji
  objetych wspólnotowym systemem handlu
  uprawnieniami do emisji na lata 2005 2007
  (Dz.U. z 2005 r., Nr 199, poz. 1646).

5
System handlu uprawnieniami w Polsce

• System handlu uprawnieniami w Polsce sklada sie z
  dwóch podsystemów
• - wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do
  emisji
• - krajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji

6
System wspólnotowy

• Celem wspólnotowego systemu jest ograniczenie
  emisji gazów cieplarnianych, czyli dwutlenku
  wegla (CO2), metanu (CH4), podtlenek azotu (N2O),
  fluoropochodne weglowodorów (HFCs),
  perfluoropochodne zwiazki wegla (PFCs),
  szesciofluorek siarki (SF6).
• W okresie rozliczeniowym 2005-2007 cel ten jest
  ograniczony i obejmuje tylko redukcje dwutlenku
  wegla (CO2).

7
System krajowy

• Krajowym systemem objete sa dwutlenek siarki
  (SO2), tlenki azotu (NOx) oraz pyly.
• Krajowy plan rozdzialu uprawnien dla krajowego
  systemu przyjmuje w drodze rozporzadzenia Rada
  Ministrów.
• Instalacje objete krajowym systemem handlu
  uprawnieniami do emisji okresli minister wlasciwy
  do spraw srodowiska w drodze rozporzadzenia.

8
Krajowy Administrator Systemu

• Calym systemem (zarówno wspólnotowym jak i
  krajowym) administruje Krajowy Administrator
  Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji.
• Minister Srodowiska w drodze rozporzadzenia z
  dnia 13 wrzesnia 2005 r. (Dz.U. z 2005 r., Nr
  186, poz. 1562) wyznaczyl na Krajowego
  Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do
  Emisji Instytut Ochrony Srodowiska z siedziba
  w Warszawie

9
Uzyskiwanie uprawnien

• Uprawnienia do emisji w ramach sytemu mozna
  uzyskac poprzez
• a) przyznanie uprawnien
• b) zakup uprawnien
• Uprawnienia do emisji sa przyznawane prowadzacemu
  instalacje dla kazdej instalacji objetej systemem
  na dany okres rozliczeniowy, z podzialem na
  poszczególne lata tego okresu.
• Uprawnienia dla instalacji istniejacych sa
  przyznawane w krajowym planie rozdzialu
  uprawnien, zas uprawnienia do instalacji nowych
  sa przyznawane w zezwoleniu upowazniajacym do
  uczestniczenia w systemie.

10
Krajowy Plan Rozdzialu Uprawnien do Emisji

• Zgodnie z dyrektywa 2003/87/WE kazde panstwo
  czlonkowskie zobowiazane jest do periodycznego
  tworzenia Krajowy Plan Rozdzialu Uprawnien do
  Emisji (KPRU). Pierwszy KPRU obejmuje okres
  2005-2007, zas nastepny lata 2008-2012

11
KPRU na lata 2005-2007

• Rada Ministrów w drodze rozporzadzenie z dnia z
  dnia 27 grudnia 2005 r. przyjela Krajowy Planu
  Rozdzialu Uprawnien do emisji dwutlenku wegla na
  lata 2005-2007 oraz wykazu instalacji czasowo
  wykluczonych ze wspólnotowego systemu handlu
  uprawnieniami do emisji w okresie od dnia 1
  stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. (Dz.
  U. z 2005 r., Nr 264, poz. 2206).
• Zgodnie z tym rozporzadzeniem calkowita liczba
  uprawnien do emisji dwutlenku wegla na okres
  2005-2007 wynosi 717.300.000.  
• Rozporzadzenie to okresla takze krajowa rezerwe
  uprawnien na okres 2005-2007 dla pewnych (glówne
  nowych) instalacji

12
Udzial spoleczenstwa w przygotowaniu KPRU

• Art. 17 ustawy Krajowy Administrator zapewnia
  mozliwosc zapoznania sie spoleczenstwa z
  projektem krajowego planu i wniesienia uwag
• Przepisy art. 32 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 2 i
  art. 36 ustawy POS stosuje sie odpowiednio
• Wiec stosuje sie przepisy o podaniu do
  publicznej wiadomosci, rozpatrzeniu uwag i
  wniosków, podaniu do wiadomosci decyzji nie
  stosuje sie przepisów o rozprawie administracyjnej

13
Zezwolenie na uczestnictwo w systemie

• Zezwolenie na uczestnictwo w systemie jest
  decyzja administracyjna wydawana przez organ
  wlasciwy do wydania pozwolenia zintegrowanego lub
  pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pylów do
  powietrza, o których mowa w ustawie Prawo
  ochrony srodowiska.
• Wydawane na wniosek prowadzacego instalacje.
• Wydaje sie na scisle okreslony okres, mianowicie
  na 10 lat (art. 34 ust. 1-3).
• Odwolanie od decyzji wydanych przez staroste na
  podstawie przepisów ustawy o handlu
  uprawnieniami wnosi sie do wojewody (art. 4).
• Uprawnienia do emisji dla instalacji nowych sa
  przyznawane w zezwoleniu upowazniajacym do
  uczestniczenia w systemie.

14
Wniosek o wydanie zezwolenia

• Wniosek o wydanie zezwolenia powinien zawierac
•    1)  oznaczenie prowadzacego instalacje i jego
  adres zamieszkania lub siedziby
•    2)  informacje o tytule prawnym do instalacji
•    3)  informacje o rodzaju instalacji oraz
  charakterystyke techniczna zródel powstawania i
  miejsca emisji
•    4)  informacje o rodzajach wykorzystywanych
  materialów, surowców i paliw oraz o wielkosci
  produkcji
•    5)  wykaz substancji, które maja byc objete
  zezwoleniem
•    6)  proponowane procedury monitorowania
  wielkosci emisji.

15
Zezwolenie na uczestnictwo w systemie - tresc

• W zezwoleniu okresla sie
•    1)  substancje objete systemem
•    2)  rodzaj instalacji objetych systemem
•    3)  wymagania w zakresie monitorowania
  wielkosci emisji
•    4)  wymagania dotyczace rocznych raportów.
• Dla instalacji nowych lub instalacji, w których
  dokonano zmiany, w zezwoleniu okresla sie
  dodatkowo takze
•    5)  liczbe przyznanych uprawnien do emisji na
  czas do konca okresu rozliczeniowego, po
  uzyskaniu opinii Krajowego Administratora
•    6)  wysokosc oplaty, za oplate za uprawnienie
  do emisji oraz termin jej wniesienia.

16
Koszty zwiazane z uczestnictwem w systemie

• Na koszty uczestnictwa w systemie handlu
  uprawnieniami do emisji skladaja sie
• 1) oplata za pierwszy w okresie rozliczeniowym
  wpis do Krajowego Rejestru,
• 2) oplata za przyznane uprawnienie do emisji,
• 3) koszty weryfikacji rocznego raportu.

17
Zasady wykorzystania uprawnien

• Przyznane dla instalacji uprawnienia do emisji na
  dany rok okresu rozliczeniowego moga byc
• 1) wykorzystane na wlasne potrzeby prowadzacego
  instalacje
• 2) sprzedawane
• 3) wykorzystane w nastepnych latach okresu
  rozliczeniowego lub w nastepnym okresie
  rozliczeniowym (art. 26 ust. 1).

18
Obrót uprawnieniami

• Przyznane uprawnienia do emisji na dany rok
  okresu rozliczeniowego moga byc m.in. sprzedane
  (art. 26 ust. 1 pkt 2)).
• Sprzedaz uprawnien ma prawny i ekonomiczny sens,
  gdy prowadzacy instalacje dysponuje nadwyzkami
  przyznanych uprawnien.
• Obrót uprawnieniami moze ekonomicznie rzecz
  biorac polegac na kilku rodzajach transakcji. Sa
  to transakcje biezace (tzw. kontrakty spot),
  transakcje w przyszlosci (tzw. kontrakty forward)
  i tzw. opcje.

19
Przenoszenie uprawnien

• Uprawnienia do emisji sa przyznawane prowadzacemu
  instalacje dla kazdej instalacji objetej systemem
  na okres rozliczeniowy, z podzialem na
  poszczególne lata ego okresu (art. 22 ust. 1).
• Z zasady uprawnienia rozlicza sie w ukladzie
  rocznym i ukladzie okresu rozliczeniowego
  oddzielne dla kazdej z instalacji.
• Prowadzacy instalacje moze jednak dokonywac, pod
  pewnymi warunkami, przenoszenia uprawnien
• 1) miedzy instalacjami, do których posiada tytul
  prawny
• 2) na nastepne lata okresu rozliczeniowego
• 3) na nastepny okres rozliczeniowy.

20
Monitoring funkcjonowania systemu

• Monitoring funkcjonowania systemu prowadzony jest
  przez Krajowego Administratora Systemu Handlu
  Uprawnieniami do Emisji.
• Jednym z glównych zadan sluzacych monitorowaniu
  systemu jest prowadzenie Krajowego Rejestru
  Uprawnien do Emisji

21
Krajowy Rejestr Uprawnien do Emisji

• W Krajowym Rejestrze gromadzone sa informacje o
• 1) zezwoleniach
• 2) przyznanych uprawnieniach do emisji
• 3) sprzedanych i przeniesionych uprawnieniach do
  emisji
• 4) umorzonych uprawnieniach do emisji
• 5) wielkosciach dopuszczalnej emisji i emisji
  rzeczywistej.
• Minister wlasciwy do spraw srodowiska ma
  obowiazek wydac rozporzadzenie okreslajace forme
  i uklad Krajowego Rejestru oraz sposób jego
  prowadzenia, uwzgledniajac koniecznosc
  zapewnienia kompletnosci i przejrzystosci
  informacji zawartych w tym rejestrze.

22
Jawnosc rejestru

• Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o handlu
  uprawnieniami Krajowy Rejestr jest jawny. Do
  Krajowego Rejestru znajduja odpowiednie
  zastosowanie przepisy art. 19 ust. 1 i ust. 4-5
  oraz art. 20-24 ustawy Prawo ochrony
  srodowiska.
• Oznacza to, ze informacje znajdujace sie w
  rejestrze podlegaja udostepnianiu tak jak inne
  informacje o srodowisku i jego ochronie, zgodnie
  z regulami okreslonymi w POS.

23
Monitoring wielkosci emisji

• Powodzenie funkcjonowania systemu handlu
  uprawnieniami oraz osiagania zalozonych celów w
  zakresie redukcji emisji zalezy od szczelnego i
  wiarygodnego systemu monitorowania faktycznej
  wielkosci emisji.
• Dlatego prowadzacy instalacje, któremu przyznano
  uprawnienia do emisji, jest obowiazany do
  monitorowania wielkosci emisji i rozliczania
  uprawnien.
• Rozliczenia uprawnien do emisji dokonuje sie na
  podstawie rocznego raportu sporzadzanego na dzien
  31 grudnia roku poprzedniego (art. 40).

24
Sankcje prawne

• Sankcjami sa w tym wypadku kary pieniezne.
• Podlega karze pienieznej
• 1) prowadzacy instalacje za brak uprawnien do
  emisji na pokrycie rzeczywistych wielkosci emisji
  w poszczególnych latach okresu rozliczeniowego na
  dzien 31 grudnia kazdego roku
• 2) prowadzacy instalacje, która zostala
  wykluczona z krajowego systemu handlu
  uprawnieniami do emisji, jezeli nie wywiazal sie
  z zobowiazania do nieprzekroczenia wielkosci
  emisji wynikajacej z liczby przyznanych uprawnien
  do emisji, które bylyby przyznane dla instalacji
  w przypadku niewykluczenia jej z krajowego
  systemu handlu uprawnieniami.