Les 6 PLEGERS VAN SEKSUELE MISDRIJVEN

1
Les 6PLEGERS VAN SEKSUELE MISDRIJVEN
2
Indeling

• 1. Inleiding actualiteit
• 2. Seksuele stoornissen
• (vooral de Parafilieën)
• 3. Strafbaar seksueel gedrag
• 4. Besluit

3
1. Inleiding actualiteit

• Pre-Dutroux tijdperk
• Korte tijd voor Dutroux reeds een beetje meer
  aandacht voor
• -Slachtofferopvang en strengere aapak van daders
• -Daderhulp (o.a. als slachtofferpreventie)
• Post-Dutroux tijdperk
• -Duidelijk meer aandacht voor slachtoffers en
  daders van seksuele misdrijven
• -Reorganisatie van de ganse rechtsbedeling
• -Hulpverlening (ambulant residentieel)

4
Proces Dutroux komt er aan

• Kost de samenleving een fortuin (wanverhouding
  ten aanzien van wat naar preventie en
  hulpverlening gaat)
• Dutroux zelf
• Blijkbaar geen prototype van uitsluitend
  pedofiel, maar een polymorfe delinquent inclusief
  (seksueel) misbruik van kinderen
• Opvallend verdoving van slachtoffers met
  psychoactieve geneesmiddelen aan de grens van
  leven en dood

5
2. Seksuele stoornissen(vooral de parafilieën)

• Vele psychopathologische seksuele stoornissen
  geven geen aanleiding tot strafbaar gedrag
• Niet alle plegers van strafbaar seksueel gedrag
  (bijvoorbeeld verkrachting) vertonen uitgesproken
  psychopathologie

6
2. DSM-IV

• 2.1. De parafilieën zijn slechts een subgroep van
  de seksuele stoornissen, naast
• - seksuele dysfuncties (zoals bijvoorbeeld
  orgasmestoornissen) en
• -stoornisen die in dezelfde hoofdcategorie als
  seksuele stoornissen worden geplaatst
  genderidentiteitsstoornissen (bijvoorbeeld een
  sterke en aanhoudende identificatie met het ander
  geslacht)

7
(DM-IV)

• 2.2. Parafilieën
• -Exhibitionisme
• -Fetisjisme
• -Frotteurisme
• -Pedofilie
• -Seksueel masochisme
• -Seksueel sadisme
• -Fetisjistisch transvestisme
• -Voyeurisme
• -Parafilie NAO

8
Parafilieën (DSM-IV criteria)

• A. Gedurende een periode van tenminste zes
  maanden recidiverende intense seksueel opwindende
  fantasieën, seksuele drang of gedragingen die
  met zich mee brengen
• B. De fantasieën en seksuele drang of gedragingen
  veroorzaken in significante mate lijden of
  beperkingen in het sociaal of beroepsmatig
  functioneren of het functioneren op andere
  belangrijke terreinen

9
Parafilieën (vervolg)

• (1) Exhibitionisme
• het tonen van de geslachtsorganen aan een
  nietsvermoedende vreemde
• (2) Fetisjisme
• het gebruik van niet levende objecten
  (bijvoorbeeld lingerie)

10
Parafilieën (vervolg)

• (3) Frotteurisme
• het zonder instemming aanraken van en wrijven
  tegen iemand
• (4) Pedofilie
• seksuele handelingen met één of meer kinderen
  in de prepuberteit (in het algemeen dertien jaar
  of jonger)
• en criterium C de betrokkene is ten minste
  zestien jaar oud en tenminste vijf jaar ouder dan
  het kind of de kinderen

11
Parafilieën (vervolg)

• (5) Seksueel masochisme
• handelingen (echte, niet gesimuleerde) waarbij
  betrokkene vernederd, geslagen of vastgebonden of
  op een andere manier gepijnigd wordt
• (6) Seksueel sadisme
• waarbij de betrokkene opgewonden raakt door het
  psychisch en lichamelijk lijden (met inbegrip van
  vernedering) van het slachtoffer

12
Parafilieën (vervolg)

• (7) Fetisjistisch transvestisme
• bij een heteroseksuele man die het dragen van
  kleding van de andere sekse
• (8) Voyeurisme
• het kijken naar iemand die niets vermoedt en
  die naakt, zich aan het uitkleden of seksueel
  actief is

13
Parafilieën (vervolg)

• (9) Parafilie Niet Anderszins Omschreven
• Voorbeelden
• -telefonische scatologie (obsceniteiten uiten
  via de telefoon)
• -necrofilie (lijken)
• -partialisme (gericht op een deel van het
  lichaam)
• -zoöphilie (dieren)

14
Parafilieën (vervolg)

• 2.2 Typische psychopathologische kenmerken
• (1) Fixatie
• (2) Exclusiviteit
• (3) Destructiviteit
• (4) Zuchtigheid
• Vaak comorbiditeit (persoonlijkheidsstoornisen en
  andere stoornissen)

15
(1) Fixatie

• Niet alleen een voorkeur voor een bepaalde
  seksuele stimulus,
• maar men is er ook op gefixeerd, men is er
  volledig aan gebonden
• (bijvoorbeeld een fetisjist wordt niet seksueel
  opgewonden door de partner, maar door het feit
  dat de partner zwarte glimmende laarzen draagt)

16
(2) Exclusiviteit

• Andere seksuele stimuli zijn relatief van geen
  belang, zijn betekenisloos
• (bijvoorbeeld een pedofiel heeft een volwassen
  seksuele partner, maar seksuele omgang ermee is
  slechts bevredigend wanneer zijn seksuele
  fantasieën uitgaan naar kinderen)

17
(3) Destructiviteit

• De partnerbetrokkenheid gaat geleidelijk
  verloren en men geraakt meer en meer verstrikt in
  een beperkend parafiel scenario
• (een slachtoffer van een pedofiel wordt snel
  gedumpt wanneer het de voorkeurleeftijd
  overschreden hebben)

18
(4) Zuchtigheid

• Het seksueel verlangen raakt geleidelijk
  losgekoppeld van zijn relationele, affectieve
  betekenis en wordt steeds meer gereduceerd tot
  een onbeheersbare prikkelhonger
• Er worden geleidelijk meer risicos genomen, de
  drang krijg meer en meer een dwingender karakter

19
3. Strafbaar seksueel gedrag

• Het menselijk seksueel gedrag werd in alle tijden
  en in alle culturen onderworpen aan regels
• Er zijn vele ongebruikelijke seksuele voorkeuren
  te onderkennen die zich op een continuüm van
  normaal tot pathologisch situeren
• Sommige vormen van seksueel afwijkend gedrag zijn
  strafbaar gesteld
• 3.1. Exhibitionisme
• 3.2. Verkrachting
• 3.3. Pedofilie

20
3.1. Exhibitionisme

• Soms gaat het tonen van de geslachtsorganen
  gepaard met masturbatie
• Meestal is er geen poging om tot verderstrekkende
  seksuele activiteiten over te gaan
• Gewoonlijk is de betrokkene bewust van zijn
  verlangen om de vreemde te verassen, te doen
  opschrikken
• Soms heeft de betrokkene de seksueel opwindende
  fantasie dat de vreemde seksueel geprikkeld wordt

21
3.2. Verkrachting

• Wet van 4 juli 1989 tot wijziging van sommige
  bepalingen betreffende het misdrijf verkrachting
• Wettelijke bepaling van verkrachting
• (1) Elke daad van seksuele penetratie
• (2) van welke aard en met welk middel ook
• (3) gepleegd op een persoon
• (4) die daar niet in toestemt

22
Verkrachters (typologie)

• Knight Prentky (1990)
• 1) Opportunistisch (gelegenheid aangrijpen)
• 2) Compenserende (willen in feite een relatie)
• 3) Wraakzuchtige (vrouwenhaat afreageren)
• 4) Boze (vaak impulsief, antisociaal geweld)
• 5) Sadistische (geweld voorwaarde voor seksueel
  genot eventueel moord of seriemoord)
• 1) 2) tot 90 3) 4) 5) slechts 10

23
3.3. Pedofilie

• Meestal voorkeur in een bepaalde
  leeftijdscategorie
• Sommige verkiezen jongens, andere meisjes en nog
  andere beide
• Seksuele activiteit kan zeer beperkt zijn
  (strelen, ontkleden en kijken, zichzelf ontkleden
  en masturberen) maar kan ook zeer gepaard gaan
  met penetratie al dan niet met (veel) geweld en
  eventueel moord
• Extreme vormen van rationalisaties en ontkenning
  (zogenaamde cognitieve distorsies)

24
4. Besluit

• Zekere overlapping tussen seksuele stoornissen en
  strafbaar seksueel gedrag
• Zeer heterogene groep van eerder banale tot zeer
  gewelddadige vormen van strafbaar seksueel gedrag
• Vaak extreme weerstand om eigen aandeel in de
  door het misdrijf veroorzaakte schade te
  aanvaarden
• Adequate daderhulp is ook slachtofferpreventie

25
VIDEO

• Gracewell Centre (Birmingham)
• Een documentaire over een residentiële
  behandelingsinstelling voor plegers van seksuele
  misdrijven in Birmingham (Engeland)
• Onder meer het opstellen van een
  delictscenario, cognitieve distorsies,
  motivatiebevordering en terugvalpreventie

26
Casussen

• Casus John recidiverende pedofiel
• Casus Sid twintig maal in de gevangenis