TAJUK:

1
TAJUK

• APLIKASI LITERASI MAKLUMAT MELALUI PSS DALAM PP

2
Pada Akhir Bengkel Anda Akan Dapat 3 Perkara Asas

• APA ITU MAKLUMAT
• APA ITU LITERASI MAKLUMAT
• APLIKASINYA

3
APA ITUMAKLUMAT ?
4
DEFINISI MAKLUMAT

• KAMUS DEWAN maklumat adalah satu pengetahuan.
• KAMUS UTUSAN maklumat ialah laporan,siaran,kenyat
  aan,keterangan,butir-butir dan pengetahuan.
• OXFORD DIC. apa yang diketahui seseorang dan
  apa yang diberitahu kepada seseorang.

5
MAKLUMAT ialah data, bahan, pengetahuan dan
kebijaksanaan.MAKLUMAT juga adalah data yang
tersusun dalam satu struktur tertentu yang
mempunyai makna
6
CIRI-CIRI MAKLUMAT

• RELEVAN
• BOLEH DIPERCAYAI
• BOLEH DIFAHAMI
• LENGKAP
• TEPAT PADA MASANYA
• MENGURANGKAN KETIDAKPASTIAN.

7
BUKAN MAKLUMAT SEKIRANYA

• LAMA ATAUPUN KETINGGALAN
• TERLALU BANYAK
• TIDAK JELAS
• TIDAK LENGKAP
• BUKAN DALAM FORMAT YANG DIPERLUKAN

8
ORGANISASI YANG MENGURUS MAKLUMAT

• PERPUSTAKAAN
• ARKIB
• MUZIUM
• GALERI SENI
• INTERNET

9
APA ITU LITERASI MAKLUMAT ?
10
KONSEP LITERASI MAKLUMAT

• Diperkenalkan pada pertengahan tahun 1980-an oleh
  AMERICAN LIBRARY ASSOCIATION (ALA)
• Di Amerika Syarikat pencarian maklumat dicipta
  oleh Michael B.Eisenberg dan Robert Berkowitz
  pada tahu 1987 yang dinamakan Big Six Skills atau
  Enam Kemahiran Utama .

11
Definisi LiterasiMempunyai pengetahuan yang
secukupnya untuk menggunakan sesuatu.
12
Literasi Maklumat adalah1. Suatu kemahiran yang
digunakan apabila maklumat tertentu diperlukan,
2.Kebolehan mencari dan memperoleh maklumat dalam
apa jua format3. Menggunakan maklumat tersebut
secara aktif menurut Anthony Robins dalam
bukunya The Unlimited Power, Information is
power, action is absolute power.
13
Definasi Literasi Maklumat (Information
Literacy) as those skills concerned with the
acquiring of knowledge from a variety of sources
and the ability to access and apply the
information gainedPat Avann(1985)
14
The ability to access, evaluate and use
information from a variety of sources. Chr
istina A.Doyle(1992)
15
Literasi Maklumat juga boleh didefinisikan
sebagai keupayaan untuk mengekses dan menilai
maklumat bagi membuat pemilihan dan menyelesaikan
permasalahan secara efektif.
16
Dalam Islam itu sendiri mengatakan carilah ilmu,
tuntutlah ilmu, hayatilah ilmu, gunakanlah ilmu,
sebarkanlah ilmu, gunakan ilmu untuk merubah
masyarakat kepada yang lebih baik dan ilmu
sebagai alat untuk mendekatkan diri kepada Allah.
Memandangkan kemahiran ini adalah lanjutan dan
perkembangan kepada kemahiran penggunaan dan
pengurusan perpustakaan secara berkesan,
tanggungjawab memperkembangkan literasi maklumat
di sekolah ia adalah tanggungjawab bersama guru
penyelaras pusat sumber, guru-guru mata pelajaran
dan juga agensi-agensi luar.
17
Dahulu
Murid
Murid
Murid
Murid
Murid
GURU
Murid
Murid
Murid
Murid
18
Sekarang
Radio
Internet
TVP
TVP
MURID
PSS
Buku
Murid
19
APLIKASI LITERASI MAKLUMAT
20
Ciri-Ciri Kemahiran Maklumat

• Mengutamakan
• Kemahiran perpustakaan, belajar, berkomunikasi
  dan kemahiran hidup
• Penggunaan sumber maklumat bercetak, tidak
  bercetak dan elektronik
• Mementingkan konsep Resourse Base Learning

21
Kemahiran Maklumat merangkumi

• A. Kemahiran Perpustakaan
• kecekapan menggunakan PSS
• Lokasi bahan
• Sistem katalog
• Susunan buku,majalah,akhbar dll
• Bahagian buku,glosari,indeks dll
• Menggunakan bahan rujukan asas
• Membuat rujukan dan bibliografi
• Mengakses dan menggunakan internet

22
Kemahiran Maklumat merangkumi

• B. Kemahiran Belajar yang terkandung di dalamnya
  kemahiran
• Berfikir
• Membaca
• Mendengar
• Melihat
• Mencatat nota
• Mengorganisasi dan menyampaikan maklumat secara
  betul
• Membuat renungan dan rumusan

23
Kemahiran Maklumat merangkumi

• C. Kemahiran Komunikasi iaitu kemahiran untuk
• Bertanya
• Menemuramah
• Memberi pendapat
• Berbahas
• Memberikan ucapan
• Menyampaikan laporan

24
Kemahiran Maklumat merangkumi

• D. Kemahiran Hidup yang melibatkan kecekapan
• Mengurus masa
• Mengurus diri
• Berinteraksi dan etika
• Pembelajaran sepanjang hayat

25
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
PENGENALAN
Model pengajaran Michael Eisenberg dan Bob
Berkowitz (1998)

• Model Enam Kemahiran Utama (The Big 6 skills
  information problem-solving approach to library
  and information skills instruction) cara
  menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan
  kemahiran maklumat

26

ENAM KEMAHIRAN UTAMA
1. Menentukan
2. Mencari
3. Memilih
4. Menggunakan / Menguruskan
5. Menyampaikan
6. Menilai Kembali
27
Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar

• Langkah 1 Menentukan
• Apa yang perlu saya ketahui dengan secara
  tepat?
• Apakah yang sudah saya tahu?
• Apakah yang akan saya buat dengan maklumat?

28
Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar

• Langkah 2 - Mencari
• Di mana saya boleh mendapat maklumat?

29
Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar

• Langkah 3 - Mengguna
• Apakah maklumat yang perlu saya ketahui?

30
Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar

• Langkah 4 - Mencatat
• Apakah maklumat yang perlu saya catatkan?
• Bagaimana memilih dan mencatatnya?

31
Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar

• Langkah 5 - Melapor
• Apa yang diperlukan untuk mendapat maklumat
  secara sistematis dan mempersembahkannya dengan
  baik?

32
Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar

• Langkah 6 - Menilai
• Proses/pembinaanya?
• Hasil terakhir?
• Puas hati?

33
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 1 - Menentukan
• Apakah sebenarnya yang saya harapkan
• mereka cari?
• Apa yang saya harap mereka persembahkan?
• Adakah saya akan memberi mereka peluang membuat
  pilihan?
• Adakah saya memberi mereka peluang untuk
  berbincang tentang apa yang mereka telah ketahui?

34
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Adakah mereka mempunyai kemahiran yang diperlukan
  untuk mencari dan menggunakan maklumat tersebut?
• Bagaimana saya boleh membantu?
• Adakah mereka sudah bersedia untuk memulakan
  kerja?

35
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 2 - Mencari
• Di mana boleh mereka mencari maklumat?
• Adakah sumbernya mencukupi?
• Adakah sumber yang ada mengikut tahap kebolehan
  mereka?
• Bolehkah mereka mengesan sumber yang ada?

36
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 3 - Mengguna
• Bolehkah mereka menggunakan pelbagai
• bahan untuk mendapat maklumat yang
• sesuai bagi keperluan projek?
• Bolehkah mereka menggunakan kemahiran
  skimming,scanning dan kemahiran-kemahiran
  yang lain?

37
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 3 - Mengguna
• Bolehkah mereka menggunakan pelbagai
• bahan untuk mendapat maklumat yang
• sesuai bagi keperluan projek?
• Bolehkah mereka menggunakan kemahiran
  skimming,scanning dan kemahiran-kemahiran
  yang lain?

38
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 4 Mencatat
• Bolehkah mereka membuat pilihan untuk mencatat
  nota daripada maklumat yang diperolehi?
• Adakah mereka mempunyai kemahiran mencatat nota?

39
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 5 - Melapor
• Adakah mereka berkebolehan
• menganalisis dan mengumpul maklumat
• itu daripada pelbagai sumber untuk
• dipersembahkan dalam beberapa bentuk
• dan cara, yang menarik dan berkesan?

40
RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU

• Langkah 6 - Menilai
• Adakah mereka diberi peluang menilai
• pencapaiannya sebagai penyelidik
• mengikut proses kemahiran maklumat?
• Adakah hasil kerja pelajar dinilai berdasarkan
  pembelajaran yang dilalui?

41
Manusia mengingati 10 - dibaca 20 -
didengari 30 - dilihat 40 - didengari dan
dilihat gt 70 - dilakukan
42
PENGENALAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
PERPUSTAKAAN SEKOLAH
Bahan pengajaran dan pembelajaran
Perkhidmatan perpustakaan dan maklumat
BUDAYA MEMBACA
PEKERJA DAN PEMIMPIN BERJAYA
43
SKOP
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Pemasalahan
• Konsep
• Rasional
• Kemahiran Maklumat
• Punca Sumber Pencarian
• Program Kemahiran Maklumat di PSS

44
SKOP
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Meningkatkan PSS melalui PP
• Aktiviti-Aktiviti menggalakkan penggunaan PSS
• Aktiviti galakkan lain
• Kesimpulan dan Penutup
• Sesi soalan dan jawapan

45
PEMASALAHAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Buta Maklumat (Information Illiterate)
• Tidak suka membaca
• Tidak tahu mengakses maklumat
• PSS perlu ada objektif dan matlamat untuk
• Membantu pelajar
• Membantu guru-guru
• Menyokong konsep sekolah bestari
• Memberi kemahiran perpustakaan
• Memberi kemahiran IT
• Memupuk tabiat membaca

46
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
KONSEP
PSS
Learning educational technology centre
Bilik
Menyediakan koleksi bahan dan pembacaan
Institusi pasif
47
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
KONSEP
PSS
Era IT
Agen mengubah rakyat ke arah celik maklumat dan
ilmu pengetahuan
48
INDIVIDU YANG KAYA MAKLUMAT
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
KONSEP

• Membina ilmu agama
• Berkomunikasi
• Berbahas
• Bertutur dengan lancar
• Membuat bandingan
• Meramal
• Berfikir secara kritikal
• Memberi pelbagai contoh

49
INDIVIDU YANG KAYA MAKLUMAT
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
KONSEP

• Memberi contoh terkini
• Membuat keputusan
• Menjadi bebas
• Berani bercakap
• Berani menghadapi apa-apa situasi, topik dan
  krisis
• Percaya diri sendiri
• Tidak hipokrit
• Berfikiran terbuka

50
KEMAHIRAN MAKLUMAT
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
Siapakah yang perlu memainkan peranan utama untuk
mengatasi masalah buta literasi maklumat ?
SEKOLAH
IPT
ATAU
51
Kemahiran maklumat
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Kemahiran yang diperlukan untuk menghadapi dunia
  berasaskan maklumat.
• Kemahiran yang dimaksudkan adalah kemahiran yang
  membolehkan seseorang mengakses, menilai dan
  menggunakan maklumat dari sumber yang berbagai
  untuk memenuhi keperluan maklumat.

52
KOMPONEN MODEL LITERASI MAKLUMAT
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Proses pemikiran pencari maklumat kenapa
  maklumat diperlukan?
• Proses penyelidikan menentukan keperluan
  maklumat
• Strategi pencarian kaedah yang akan digunakan
  untuk mendapat maklumat.

53
KOMPONEN KEMAHIRAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Kitaran maklumat penghasilan, penyebaran,
  perolehan, pemerosesan, penyimpanan dan
  penggunaan.
• Penilaian maklumat kewibawaan, kesahihan,
  kejituan, kesesuaian.
• Menganalisis mengsintesis maklumat
• Pengolahan dan penyampaian maklumat

54
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
ELEMEN DALAM BUDAYA KEMAHIRAN MAKLUMAT
55
Program Kemahiran Maklumat di PSS
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Memperkenalkan kemahiran maklumat
• Memberi kemahiran maklumat
• Mempertingkatkan kemahiran maklumat
• Menyediakan program kemahiran tambahan
• Perkhidmatan secara individu di meja maklumat
• Orientasi untuk pelajar baru
• Arahan bibliografik penggunaan PSS dan alat-alat
  bibliografik
• Klinik maklumat
• Program outreach

56
Langkah-langkah meningkatkan PSS melalui proses
PP
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

1. Dasar yang menyeluruh
2. Pelajar dan guru dilatih menggunakan PSS dalam
   PP
3. Latihan penggunaan PSS
4. Program kesedaran
5. Merancang menggunakan PSS dalam semua
   matapelajaran
6. Merancang program menggalakkan penggunaan PSS

57
Peranan Penyelaras PSS
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Pengurus dan pengelola bahan sumber
• Pakar dalam pengurusan
• maklumat

58
Senario PSS Abad 21
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
Laporan tahunan Peta Dunia Laser disc Memo
Guru Geografi
Pelajar Tingkatan 4
Penyelaras PSS
CD-ROM Internet Buku Pita Video
Pusat Sumber Sekolah
59
Bahan bercetak bahan pandang dengar
digabungkan dengan sumber berasaskan komputer
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
60
AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN PENGGUNAAN PSS
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Penyediaan prasarana
• Pondok bacaan
• Taman bacaan
• Laluan ilmu
• Sudut-sudut ilmu
• Laman bicara/pidato

61
AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN PENGGUNAAN PSS
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• 2. Aktiviti menggalakkan penggunaan koleksi bahan
  bercetak
• Aktiviti promosi melalui pameran
• Aktiviti peminjaman dan pemulangan
• Program banci bacaan

62
AKTIVITI GALAKKAN LAIN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Mengadakan program mingguan
• Mengadakan Minggu PSS
• Aktiviti sumber hunt
• Menukar bahan bacaan kepada bentuk grafik
• Mengadakan ceramah yang menarik
• Mencipta lagu dan puisi akademik

63
AKTIVITI GALAKKAN LAIN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Bengkel kemahiran membaca dan mencari maklumat
• Bengkel kemahiran rujukan
• Bengkel kemahiran perpustakaan
• Bengkel penghasilan bahan
• Aktiviti syarahan, pidato, bahas, diskusi dan
  lain-lain

64
KESIMPULAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

• Peranan PSS telah berubah
• Ia mesti menjadi pusat maklumat
• Nadi rangkaian maklumat sesebuah sekolah
• Menyediakan akses kepada pelbagai sumber
  pengajaran dan pembelajaran
• Membantu pelajar menjadi pembelajar sepanjang
  hayat (life-long learner)
• PSS yang berkesan dapat memperkukuhkan pengajaran
  dan pembelajaran
• Khidmat sempurna dalam kemahiran maklumat

65
Dalam organisasi sekarang, setiap daripada kita
perlu bertanggungjawab memperoleh maklumat kerana
maklumat adalah peralatan utama bagi melakukan
segala-galanya. Namun yang lebih penting lagi
adalah kita perlu tahu menggunakan maklumat
tetapi sangat sedikit antara kita yang celik
maklumat.
-Peter Drucker-