PSYCHODRAMA J. L. Moreno W LECZENIU ZABURZEN ODZYWIANIA

1
PSYCHODRAMA J. L. Moreno W LECZENIU ZABURZEN
ODZYWIANIA

• Bernadetta Izydorczyk

2
Teatr terapeutyczny

• funkcje terapeutyczne teatru znane juz w
  starozytnosci
• funkcja katharsis
• rozwijajace funkcje identyfikacji z bohaterami
• przejecie elementów teatru greckiego przez
  psychodrame

3
Psychodrama

• jedna z metod psychoterapeutycznych, polegajaca
  na odgrywaniu przez pacjenta roli, sceny, której
  trescia moga byc np. jego problemy, przezycia, sny

4
Jacob Levy Moreno1889 - 1974

• lekarz, terapeuta socjolog dzialajacy najpierw w
  Wiedniu, a pózniej w USA.
• psychoterapia grupowa, socjometria i psychodrama
• Zródla - obserwacja i udzial w zabawach
  dzieciecych spontanicznosc, kreatywnosc, zywa i
  swobodna ekspresja emocji, katharsis
• koncentrowal sie na czlowieku jako istocie
  dzialajacej, a celem tworzonej metody byl rozwój
  jego kreatywnosci i spontanicznosci

5
Idee Moreno

• idea spotkania
• spotkanie z drugim czlowiekiem - wzajemnosc i
  autentycznosc
• Jest istota naszego bycia w swiecie spolecznym -
  kluczowy element zmiany
• idea spontanicznosci i kreatywnosci
• opozycja do spontanicznosci i kreatywnosci jest
  konserwa roli, utarte schematy zachowan, ról
  spolecznych ( maski)

6
Uniwersalne zasady psychodramy J.L. Moreno

• czas
• przestrzen
• rzeczywistosc
• kosmos

7
Czas

• integracja trzech wymiarów czasu (przeszlego,
  terazniejszego i przyszlego) w celach
  terapeutycznych
• w psychodramie czas jest subiektywny i bardzo
  elastyczny, protagonista w trakcie jednej gry
  moze sie przenosic zarówno w przyszlosc jak i
  przeszlosc
• czas nie ma granic wyznaczanych przez naturalne
  rytmy
• w czasie psychodramy mamy dwie plaszczyzny czasu
  realna i wynikajaca z kontekstu gry
• na scenie wszystko toczy sie w czasie
  terazniejszym

8
Przestrzen

• Tworzona - zgodnie ze swiatem wewnetrznym
  protagonisty
• kazda scene rozpoczyna sie od jej zbudowania, co
  pomaga protagoniscie sie w niej znalezc, a grupie
  i liderowi zobaczyc wewnetrzny obraz z którym
  wychodzi na scene przestrzen staje sie
  elementem rozgrzewajacym
• przestrzen podobnie jak czas nie ma w
  psychodramie granic, poza realna granica z
  miejscem i czasem sesji

9
Kosmos

• kosmos powinien byc wlaczony w proces
  terapeutyczny jako jedna z podstawowych wartosci
  czlowieka
• w czlowieku istnieje aspekt boski, oznaczajacy
  nieograniczone mozliwosci i kreatywnosc
• wlaczenie do psychodramy elementów religijnych,
  rytualów dajacych poczucie polaczenia sie z
  istota wyzsza

10
Rodzaje rzeczywistosci

• 1. Rzeczywistosc aktualna wzglednie
  obiektywna rzeczywistosc, z która mamy do
  czynienia w naszym codziennym zyciu, w pracy,
  rodzinie, relacjach spolecznych
• 2. Rzeczywistosc zredukowana sytuacje
  spoleczne, w których pelnimy role w ograniczony
  sposób ( zostaly one zbyt sztywno zdefiniowane,
  np. sytuacje nadmiernej zaleznosci lub za bardzo
  sformalizowane poprzez zbyt sztywny system norm i
  przepisów, a z drugiej strony do sytuacji
  obciazonych nadmiernym lekiem czy agresja, które
  najczesciej redukuja swiat, w którym zyjemy
• 3.Rzeczywistosc poszerzona - mozliwosci
  przezycia na scenie wszystkich tych emocji,
  potrzeb, które mialy sie zdarzyc, ale z róznych
  wzgledów sie w zyciu nie zdarzyly. Czesto w ten
  sposób znaczaco skracamy droge do reparacji
  emocjonalnych deficytów pacjenta

11
Elementy psychodramy

• scena miejsce na którym odgrywa sie akcja
  psychodramy
• protagonista glówny bohater psychodramy, osoba
  odgrywajaca na scenie swoja role
• ego pomocnicze - role wprowadzone przez
  protagoniste na scene, potrzebne do
  przedstawienia jego tematu
• grupa wylaniany z niej jest protagonista, i ego
  pomocnicze
• lider terapeuta prowadzacy psychodrame

12
Techniki psychodramy

• wywiad zbierany od protagonisty przed gra i
  zbierany w czasie zamiany roli
• zamiana ról zamiana miejscami z ego
  pomocniczymi (rola która maja) , ego pomocnicze
  nie wprowadza wlasnego tekstu, lecz powtarza
  tekst podany mu przez protagoniste
• dublowanie glos wewnetrzny protagonisty
  wypowiadany przez lidera, mozna wyróznic
  dublowanie
• wspierajace wzmacnia wypowiedzi protagonisty,
  uglasnia to czego nie potrafi lub nie ma odwagi
  powiedziec
• konfrontacyjne ma na celu prowokacje
  protagonisty
• ambiwalentne uwydatnia widoczne u protagonisty
  wahanie
• lustro mozliwosc zobaczenia przez protagoniste
  siebie i odgrywanej sceny z pozycji widza

13
Fazy psychodramy gra protagonisty

• Rozgrzewka
• ma rozgrzac emocjonalnie i obudzic glód dzialania
• wybór protagonisty
• pokazanie gotowosci do gry, formulowanie tematu,
  poczucie poparcia grupy
• Gra protagonisty
• shering
• faza powrotu protagonisty do grupy
• uczestnicy moga powiedziec o przezyciach i
  doswiadczeniach, które przypomnialy sie im w
  trakcie psychodramy,
• nie dopuszczamy do analizy gry
• feedback z ról , feedback identyfikacyjny

14
Patomechanizm rozwoju zaburzen odzywiania

• Perspektywa psychoanalityczno - psychodynamiczna
  i rozwojowa

15

• Teoria relacji z obiektem, podkreslajaca
  znaczenie ludzkich zwiazków i relacji niz
  popedów w rozwoju czlowieka
• Spotkanie z drugim czlowiekiem w psychodramie
• Pojecie korekcyjnego doswiadczenia
  interpersonalnego oraz wgladu w psychologiczne
  mechanizmy, tkwiace u zródel relacji z innymi
  ludzmi, stanowia wazny punkt odniesienia w
  terapeutycznej pracy z tymi pacjentami
• W koncepcji psychodramy wedlug Moreno - nie mówi
  sie o istnieniu psychopatologii jako odrebnego
  fenomenu - to jest spotkanie od samego poczatku,
  relacja tu i teraz. Praca na zasobach,nad cala
  siecia spoleczna

16
I etap Kiedy destrukcja i orientacja ku smierci
dominuja, jak Cie zachecic do podjecia walki o
Twoje wlasne zycie ?

• to podstawowe motto ksztaltowania prozdrowotnej
  motywacji do leczenia u osoby chorej
• Empatia, zrozumienie i jednoczesnie konfrontacja
  z rzeczywistym wymiarem stanu rzeczy tj. z
  realnymi, mozliwymi w sytuacji braku interwencji
  leczniczej, wyniszczajacymi organizm i
  smiertelnymi skutkami choroby, stanowia
  podstawowy cel terapeutycznych dzialan
• Symbol progu docierania do decyzji na terapie
  
• Przeciwprzeniesienie i przniesienie - Terapeuta
  nie moze w chodzic w role karmiacej matki -
• Kontrakt na leczenie

17
II faza - wizualizacja psychodramatyczna
rozgrzewka do pracy nad objawem i mechanizmami
choroby

• Symbol w pracy nad odczuwaniem narzadów ciala
  (zoladek, przelyk, usta, brzuch itp.)

18
III faza - zastosowanie monodramy w pracy nad
chorobowym objawem (np. restrykcyjnego
odchudzania i prowokowanych wymiotów) i
stymulacja u osoby chorej orientacji ku zyciu

• 1.Dzialania w kierunku identyfikowania sie osoby
  z jej choroba, jak i wzmacnianie u niej
  uczuciowej ambiwalencji w zakresie doswiadczania
  choroby i jej objawów
• 2.Polega to na wskazywaniu osobie w opozycji do
  uswiadamianych sobie przez nia tylko plynacych z
  choroby atutów (szczuplosc, poczucie kontroli
  nad cialem) przeciwstawnych, negatywnych
  (wyniszczajacych) emocji, mysli, jak i
  konkretnych ich skutków (wyniszczenie ciala i
  destruktywne zmiany zdrowotne), nasilajacych sie
  podczas trwania choroby.

19
Wykorzystanie monodramy w pracy z symbolem nad
objawem i wgladem w psychologiczne mechanizmy
zaburzen

• Obszar pomiedzy - do zagospodarowania Obszar
  graniczny
• praca z tzw. poszerzona rzeczywistoscia aby
  osoba mogla sama uzyskac wglad w czynniki
  zatrzymujace ja w rozwoju, chorobie czego sie
  obawia myslac o swojej doroslosci. Patrzenie na
  siebie z perspektywy obszaru granicznego (ziemi
  do zagospodarowania), daje osobie wieksze
  poczucie bezpieczenstwa, mniejszy poziom leku
  przed wejsciem w tzw. trudny obszar

20
Faza konczenia terapii - praktykowanie nabytych
umiejetnosci - wykorzystanie symbolu, rytualy