M van Haastert maag-darm-lever arts Martini Ziekenhuis Groningen

1
M van Haastert maag-darm-lever artsMartini
Ziekenhuis Groningen

• Colitis Ulcerosa en Morbus Crohn

2
Doel

• Opfrissing van de ziektebeelden
• Wat is er nieuw ?

3
INFLAMMATORY BOWEL DISEASE( IBD )

• Chronisch-recidiverende ontstekingen van delen
  van het maag-darmkanaal van ombekende origine,
  waarbij Colitis Ulcerosa ( CU ) beperkt blijft
  tot de dikke darm en Morbus Crohn ( MC ) zich
  door het hele maag-darmkanaal kan manifesteren (
  van mond tot anus )

4
INFLAMMATORY BOWEL DISEASE (IBD)INFLAMMATOIR
DARMLIJDENCHRONISCHE DARMONTSTEKING

• Ziekte van Crohn (morbus Crohn, MC, CD)
• Colitis ulcerosa (CU, UC)
• Indeterminate colitis (IC)
• Meest voorkomende chronische ontstekingsziekte na
  
  rheumatoïde arthritis
• 15-64 jarigen N-Europa Z-Europa
• Incidentie MC 7.0/100.000 3.9/100.000
• Incidentie UC 11.8/100.000 8.7/100.000

5
(No Transcript)
6
Incidentie Mobus Crohn en leeftijd Per 100.000
inwoners
7
Incidentie Colitis Ulcerosa en leeftijd Per
100.000 inwoners
8
1932 New Orleans
colon
klep van Bauhin
coecum
terminale ileum
appendix
9
Colitis Ulcerosa benaming
Pan-colitis Subtotale colitis Linkszijdige
colitis Procto-sigmoiditis Proctitis
rectum
colon
10
INFLAMMATOIR DARMLIJDEN PATHOGENESEOMGEVINGSFACT
OREN

• Roken risico op ziekte van Crohn verhoogd, op
  colitis ulcerosa verlaagd
• Orale contraceptiva risico op ziekte van Crohn
  verhoogd
• Appendectomie risico op colitis ulcerosa
  verlaagd
• Infectieus agens pathogenese van ziekte van
  Crohn
• bacteriën (mycobacterium tuberculosis,
  chlamydia, yersinia enterocolitica)
• virussen (prenataal, mazelen, cytomegalie,
  Epstein-Barr virus)
• Vasculitis pathogenese van ziekte van Crohn
• Mucus samenstelling afwijkend bij colitis
  ulcerosa
• Afwijkende intestinale flora?
• Voedselallergie?
• Voeding?

11
INFLAMMATOIR DARMLIJDEN PATHOGENESE

• GENETISCHE FACTOREN familiaal voorkomen
• hogere concordantie in MZ dan in DZ
  tweelingen
• CD NOD2/CARD15 gen chromosoom 16
• UC HLA-DR2 gen chromosoom 6
• IL-receptor antagonist gen
  chromosoom 2

12
Extra-intestinale manifestaties

• Erythema Nodosum 2 4
• Pyoderma gangrenosum 1 2
• Aftoïde ulceraties ( mond ) 10
• Episcleritis
• Uveitis
• Arthropathie 5 10
• Sacroileitis 12 15
• Ankylosing spondylitis ( M Bechterew ) 1 2
• Primaire Scleroserende Cholangitis ( PSC ) 3

13
aften
14
pyoderma gangrenosum
erythema nodosum
15
Rectum/anus
16
Scleroserende cholangitis
17
7 herstel en genezing Heparine Nicotine
1 AntIgeenverwerking presentatie Activatie van
macrofagen Antibiotica en probiotica
6 ontsteking en beschadiging Mesalazine Corticost
eroiden Lidocaine ?
3 antigeenherkenning activatie van CD4-T
cellen Azathioprine/6-MP/6-TG Cyclosporine Tacroli
mus MTX ?
2 PRODUCTIE CYTOKINEN, ANTILICHAMEN EN
CHEMOKINEN anti-TNF anti- il2 anti-cd3 Thalidomide
Corticosteroiden
5 Th1/Th2 Interleukine 10 TGF beta
4 aantrekken van ontstekingscellen Antisense
oligonucleotiden tegen ICAM-1 Heparine?
18
ONDERZOEK

• ANAMNESE !!
• LICHAMELIJK ONDERZOEK
• LABORATORIUM ( BLOED, SEROLOGIE, FAECES, enz.)
• ENDOSCOPIE EN PA
• RADIOLOGIE ( CONTRAST FOTOS, CT-SCAN, MRI ENZ )
• (ENDO-) ECHOGRAFIE

19
ENDOSCOPIE

• ONDERSCHEID VAN ONTSTEKING
• LOCALISATIE ( COLON, TERMINALE ILEUM,
  SLOKDARM,MAAG,DUODENUM )
• ERNST
• BIOPSIE
• FOLLOW-UP
• NIET GEHELE MAAG-DARMKANAAL ( capsule endoscopie
  )
• BELASTING PATIENT
• KOSTEN
• RISICOS

20
Normaal dikke darmslijmvlies
21
M Crohn - ulcus
normaal
ulcus
22
M Crohn
rectaal ulcus
endoscoop
23
M Crohn
cobble stones
ulcera
24
M Crohn
25
Colitis Ulcerosa
26
M Crohn
dunne darm
colon
27
M Crohn
X-dunne darm
28
MRI dunne darm
29
Capsule endoscopie