Druk door eten Relatie tussen voeding en ADHD

1
Druk door etenRelatie tussen voeding en ADHD

• Anne-Marie Derksen

2
Inhoud

• ADHD DSM IV
• Etiologie
• Behandeling
• PICO
• RIVM rapport
• Bespreking artikelen

3
ADHD

• Gedragsmatige en neuro-cognitieve conditie met
• Motorische hyperactiviteit
• Aandachttekort en impulsiviteit
• in een mate die onaangepast is
• en niet past bij het ontwikkelingsstadium

4
(No Transcript)
5
DSM IV

• Start vóór leeftijd van 7 jaar
• Duur gt 6 mndn
• 6 vd 9 sympt van aandachttekort
• 6 vd 9 sympt van hyperactiviteit-impulsiviteit
• Aanwezig op twee of meer terreinen
• Significante beperkingen in functioneren
• Niet alleen i.k.v. andere psychiatrische stoornis
  (bv pervasieve ontwikkelingsstoornis)

6
Aandachttekort

• Geen aandacht voor details
• Moeite de aandacht vast te houden
• Lijkt niet te luisteren
• Maakt taken en karweitjes niet af
• Kan taken en activiteiten niet organiseren
• Vermijdt langdurige geestelijke inspanning
• Raakt dingen kwijt
• Afgeleid door uitwendige prikkels
• Vergeetachtig

7
Hyperactiviteit / Impulsiviteit

• Beweegt onrustig met handen en voeten
• Staat op in situaties waar verwacht wordt dat men
  blijft zitten
• Rent vaak rond in situaties waarin dit ongepast
  is (adolescenten subjectieve gevoelens van
  rusteloosheid)
• Kan niet rustig spelen
• Is vaak "in de weer" of "draaft maar door"
• Praat vaak aan een stuk door
• Gooit antwoorden eruit voordat de vragen
  afgemaakt zijn
• Kan niet op zijn/haar beurt te wachten
• Verstoort en onderbreekt anderen

8
Types

• ADHD, gecombineerd
• ADHD, vooral aandachttekort type
• ADHD, vooral hyperactief/impulsief type
• Comorbiditeit
• antisociale gedragsstoornis
• depressies
• angststoornissen
• dyslexie
• verslaving nicotine, alcohol of drugs

9
Etiologie KS (1)

• Erfelijkheid
• Monozygote tweelingen
• Vaker concordante ADHD symptomen
• (t.o.v. gelijke-seks dizygote tweelingen)
• Familiestudies
• Eerstegraads fam-leden 20-25 kans op ADHD
• (controles 4-5)
• Genen
• dopamine (-receptoren, -transporters)
• Enige associatie met ADHD, maar effecten zijn
  klein

10
Etiologie KS (2)

• Neuro-anatomische aspecten
• MRI, PET, Spect studies
• Verminderd volume en activiteit van prefrontale
  gebieden, anteriour cingulate, globus pallidus,
  hippocampus en cerebellum.
• Soortgelijke bevindingen in morfologische studies
• Geen rijpingsprobleem
• Slechts bij 1 op 3 adolescenten verdwijnen de
  symptomen in volwassenheid

11
Etiologie KS (3)

• Neurotransmitters
• Ritalin bindt aan dopamine transporter
• Blokkeert heropname dopamine
• Noradrenaline tekort kan passen bij aandacht
  tekort en verminderd cognitief functioneren
• Bloedonderzoek mogelijke dysbalans bij kinderen
  met ADHD

12
Etiologie KS (4)

• Omgevingsfactoren
• Associatie met hogere incidentie ADHD
• Contact met lood
• Roken door moeder tijdens zwangerschap
• Laag geboortegewicht

13
Behandeling (1)
14
Behandeling (2)

• Medicatie
• Gedragstherapeutische en psychosociale
  interventies
• Dieet??
• Staat niet in de richtlijn

15
Echter.
16

• P patiënten met ADHD
• I dieet / voedingsinterventie
• C medicatie
• Oremissie van stoornis

17
Literatuur search

• PubMed
• ADHDTitle/Abstract AND dietTitle/Abstract
• Google
• RIVM rapport
• Vele, interessante studies, echter meestal met
  een te klein aantal deelnemers of een slechts
  gering effect
• 2 studies bespreken

18
RIVM Rapport (2009)Voeding en ADHD

• Studies Invloed van voeding op het gedrag van
  kinderen met ADHD
• Afzonderlijke voedingscomponenten
• omega-3- en omega-6-vetzuren
• zink, magnesium, ijzer
• gluten
• additieven
• Specifieke diëten
• Feingold-dieet
• oligoantigeen-dieet
• Pelsser-Voeding en Gedrag-dieet

19
RIVM Rapport (2009)

• Geen concrete voedingsadviezen om symptomen van
  ADHD te verminderen
• Te weinig grote/kwalitatief goede studies
• Wel aanwijzingen voor relatie tussen voeding en
  ADHD
• Aanvullend onderzoek is nodig

20
ADHD metingen in onderzoek

• Diagnose gesteld o.b.v. DSM
• Outcome
• ARS ADHD Rating Scale
• ACS Abbreviated Conners Scale
• Door ouders, leraren, kinderartsen

21
Kleurstoffen
22
1980 studie Swanson
23
Zink
24
2004 studie Bilici
25
Baseline
26
Resultaten (1)
27
Resultaten (2)
28
CAT (1)
29
Conclusie

• Zink is effectief, echter
• Geen effect op aandachttekort
• Volledige recovery slechts klein verschil tussen
  placebo Zn groepen.
• Nadelen studie
• Veel uitval
• Geen zinkmeting na 12 weken
• Interessantere studie Zn - ritalin

30
Oligoantigeendieet
31
Rationale dieet

• Studies kinderen met ADHD hebben vaker last van
  eczeem en astma
• Voedselallergenen betrokken bij ADHD?
• Bepaalde voedingsmiddelen
• Rol bij verergeren van ADHD
• En rol bij bij ontstaan van voedselovergevoelighed
  en
• Bv koemelk, tarwe, tomaat en ei
• Hypoallergeen dieet als behandeling van de
  symptomen van ADHD?

32
2002 studie Pelsser

• Open studie Twee weken gewoon eten, daarna twee
  weken few foods dieet
• Kinderen met ADHD (N40, uitval9)
• Verlaging ARS
• 63 (ouders)
• 39 (leerkrachtscores slechts 15 kinderen)
• Responders (-50 ARS)
• 25/31 83 (oudermeting)
• 10/15 67 (zowel thuis als op school)

33
2008 studie Pelsser

• RCT Interventie - wachtlijst
• 2 wkn baseline, 5 wkn few foods dieet
• Kinderen met ADHD (N27, uitval3)
• Responders vlgns ouders (-50 ARS)
• Interventie 11/15 73
• Controle 0/12
• Responders vlgns leerkracht
• Interventie 7/10 70
• Controle 0/7

34
2011 studie Pelsser INCA
35
Baseline
36
Resultaten
37
CAT (2)
38
Conclusie

• Het RE dieet heeft een sign pos effect op de ADHD
  symptomen bij 32/50 kinderen
• Herintroductie van voeding leidt tot een terugval
  in symptomen bij responders
• IgG waardes van voedingsmiddelen correleren niet
  met gedragseffect
• Nadelen studie
• Ouders, leerkracht, onderzoekers niet geblindeerd
  ? verwachtingen
• Deel van effect door aandacht