Erfgoed binnen in het integraal beheerplan Landschap De Liereman

1
Help, mijn natuur is cultuur!

• Erfgoed binnen in het integraal beheerplan
  Landschap De Liereman
• Bas Van der Veken
• 10 februari 2007

2
Inhoud

• Situering
• Ontstaansgeschiedenis
• Tijdlagen
• Sporen in het landschap
• Relicten in het landschap
• Stellingname
• Beheer

3
Situering
4
Tijdlaag 1 Laat-glaciaal tot vroeg-holoceen
5
Tijdlaag 1 Laat-glaciaal tot vroeg-holoceen
6
Tijdlaag 2 Neolithicum tot vroege middeleeuwen

• Ontbossing gtheide
• Podsolisatie
• Veenvorming

7
Tijdlaag 2 Neolithicum tot vroege middeleeuwen
8
Tijdlaag 3 Volle ME tot Ferraris (1775)
9
uitgestrekte heide- en veengebieden woeste gronden
kleinschalig cultuurlandschap
10
Houtwal historische grens
11
Tijdlaag 4 halfweg de 19de eeuw
12
Tijdlaag 4 halfweg de 19de eeuw
13
Tijdlaag 5 tweede helft 19de eeuw
14
Tijdlaag 5 tweede helft 19de eeuw
15
Sporen in het landschap - watering
16
Tijdlaag 5 tweede helft 19de eeuw
17
Sporen in het landschap - echelkuil
18
Tijdlaag 6 eerste helft 20ste eeuw
19
Tijdlaag 6 eerste helft 20ste eeuw
20
Sporen in het landschap...gewist
21
Tijdlaag 6 eerste helft 20ste eeuw
22
Tijdlaag 6 eerste helft 20ste eeuw
23
Parkstructuur sporen in het landschap
24
Fotos schilderijen Misonne
25
Tijdlaag 6 eerste helft 20ste eeuw
26
Tijdlaag 7 tweede helft 20ste eeuw
27
Tijdlaag 7 tweede helft 20ste eeuw
28
Tijdlagen in het landschap
Anno 2007
20ste eeuw
19de eeuw
18de eeuw
17de eeuw
12.000BP
duinvorming podsolisatie
kleinsch. cult.landschap
padennetwerk
wateringen
ontginningswegen
nivellering
veenvroming
turfwinning
grootschalige landbouw
parklandschap
echelkuilen
militaire
hagelkruis
handvondelpaal
gesloten (bos)
open (heide)
Vlakvormige elementen / patronen
Lijnvormige land-schapselementen
Vegetatie
Punten
29
Relictlandschap
30
Hagelkruis Frans Segers
31
Kempense stal
32
Stellingname - missie

• behoud van de biodiversiteit

Fotos Maarten Jacobs
33
Stellingname - missie

• behoud van de geodiversiteit
• en cultuur-historie

34
Stellingname

• geïntegreerde benadering van het landschap
  afweging cultuur-historische laag tegenover
  andere lagen (administratief-juridisch,
  vegetatie, fauna, )
• geen keuze voor één referentiebeeld, maar een
  toekomstbeeld met elementen uit verschillende
  tijdslagen
• belangrijke grenzen benadrukken vs. natuurlijke
  gradiënten herstellen
• alleen ingrijpen op plekken waar al fors
  ingegrepen is

35
Stellingname

• landschap mooier, spannender, aantrekkelijker,
  herkenbaarder maken
• beter zichtbaar maken van de historische
  gelaagdheid
• mensen van het landschap laten genieten, het
  landschap leren lezen

36
Beheerplan

• bodemarchief
• behoud waardevolle bodems (veenprofielen,
  podsolen, plaggenbodems)
• educatie permanente profielput, lakprofiel
• (gedeeltelijk) herstel van dynamiek door zonering
  van recreatie
• wandelwegen
• mountainbikeroutes
• ruiterpaden

37
Beheerplan

• archeologische sites
• onzichtbaar gt infoborden
• oude landschap benadrukken
• bomen kappen gt stobben laten zitten
• punten in het landschap
• focale punten herwaarderen

38
Beheerplan

• grens infields outfields
• houtwal
• behouden
• indien mogelijk versterken
• landschapscontrast verbeteren
• kleinschalig cultuurlandschap
• kleinschalig houden/maken
• versterking houtwallensysteem
• herintroductie akkerbouw (graan)

39
Beheerplan

• Echelkuilen / Misonne
• villa uitzicht
• landschapspark
• structuren bewaren
• bestaande elementen (excl. aggressieve exoten)
  laten vervagen
• echelkuilen
• structuur behouden

40
Beheerplan vraagtekens?

• WO2-erfgoed
• inventariseren
• keuzes maken
• zichtbaar maken
• laten vervagen
• naaldbomen
• erfgoed?
• afwegen tov biodiversiteitsdoelstellingen
• wellicht enkele behouden

41
Conclusie

• natuur en cultuur, gaat dat samen? JA
• landschap natuur cultuur
• landschap wordt gevormd door eeuwenlange
  wisselwerking tussen mens en natuur
• beheerplan neem ook cultuur-historie mee
• inventariseren
• afwegen, geen referentiebeeld

42
Dank voor uw aandacht