UNIT PENGUKURAN

1
UNIT PENGUKURAN

• PENGUKURAN ADALAH SESUATU PEMERHATIAN SECARA
  KUANTITATIF YANG MENGANDUNGI DUA BAHAGIAN SATU
  NILAI BERNOMBOR DAN SATU UNIT
• Contoh 120.00 g
• 50.25 mL

2
UNIT PENGUKURAN

• Jarak/panjang meter m
• Jisim/berat kilogram kg
• Masa Saat s
• Suhu Kelvin K
• Arus letrik Ampere A
• Kandungan mole mol
• sebatian

3
Pecahan dan pendaraban unit SI

• Tera T 1012
• Giga G 109
• Mega M 106
• Kilo K 103
• Hekto H 102
• Deka Da 10
• Desi D 10-1
• Senti C 10-2
• Milli m 10-3
• Micro ? 10-6
• Nano n 10-9
• Piko p 10-12

4
Pengukuran jisim/berat

• Mengukur kuantiti jirim untuk sebatian dalam satu
  sampel
• Menggunakan alatan seperti penimbang
• Unit pengukuran g, kg, mg

5
(No Transcript)
6
Pengukuran isipadu

• Mengukur kuantiti isipadu sesuatu larutan atau
  sampel cecair
• Menggunakan radas seperti buret, kelalang
  bersenggat, silinder pengukuran, pipet
• Unit pengukuran mL, cm3, L, dm3

7
(No Transcript)
8
STOIKIOMETRI

• Atom-atom bertindak balas membentuk molekul dalam
  satu nisbah.
• Chontoh Atom H dan O bergabung dalam nisbah
  21 membentuk molekul H2O.

9

• C dan O bergabung dalam nisbah 11 ratio
  membentuk molekul CO.
• 1 atom C 1 atom O ? 1 molekul CO
• atau
• 12 atom C 12 atom of O ? 12 molekul CO
• atau 6.022 x 1023 atom C 6.022 x 1023 atom
  O ? 6.022 x 1023 molekul CO

10

• 1 mol C 1 mol O ? 1 mol CO
• Kesimpulan
• nisbah bilangan mol di mana sebatian bertindak
  balas adalah sama dengan nisbah atom dan
  molekulnya yang bertindak balas.

11

• 2. PENENTUAN NISBAH MOL DARIPADA FORMULA KIMIA
• Contoh Nisbah atom dalam C2Cl6 ialah
• 2 atom C 1
• ----------------- --
• 6 atom Cl 3

12

• Maka nisbah mol C dengan Cl ialah 13. Iaitu
  karbon and klorin bergabung dalam nisbah 1 mol of
  C dengan 3 mol Cl.

13
3. KEGUNAAN NISBAH MOL

• Berapakah mol atom C diperlukan untuk bergabung
  dengan 4.87 mol Cl supaya menghasilkan C2Cl6?
• Oleh sebab nisbah mol ialah 13, maka
• 1 x mol C
• -- -----------------------
• 3 4.87 mol Cl
• x 1.62 mol Cl

14
4. MENGIRA BILANGAN MOL ATOM

• Nombor Avogadro adalah bilangan atom yang
  terkandung dalam unsur dimana beratnya sama
  dengan jisim atom unsur tersebut.
• Contoh Jisim atom untuk C ialah 12.011, maka
  1 mol atom C mempunyai jisim 12.011 g.
• Iaitu 1 mol C 12.011 g C

15
5. PENUKARAN DARI GRAM KE MOL

• Berapakah mol Si dalam 30.5 g Si?
• 1 mol Si 28.1 g Si
• Bilangan mol Si dalam 30.5 g Si ialah 30.5/ 28.5
  1.09 mol

16
6. PENUKARAN MOL KE GRAM

• Berapakah grams Cu dalam 2.55 mol Cu?
• 1 mol Cu 63.5 g Cu
• Bilangan gram Cu dalam 2.55 mol 2.55 x 63.5 g
  162 g Cu.

17
7. KEGUNAAN PERHUBUNGAN MOL

• Berapakah mol Ca diperlukan untuk bertindakbalas
  dengan 2.50 mol Cl menghasilkan sebatian CaCl2?
• 2.50 mol Cl ? ? mol Ca
• 1 atom Ca ? 2 atom Cl
• 1 mol Ca ? 2 mol Cl
• Maka 2.50 mol Cl ? ½ x 2.50 1.25 mol Ca.

18
8. MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN MOL/JISIM

• Berapakah grams Ca diperlukan bertindak balas
  dengan 41.5 g Cl untuk menghasilkan CaCl2?
• 1 mol Ca ? 2 mol Cl
• Dan 1 mol Cl 35.5 g
• 1 mol Ca 40.1 g Ca

19

• 41.5 g 41.5/35.5 1.17 mol Cl
• mol Cl memerlukan ½ x 1.17 mol 0.585 mol Ca
• 0.585 mol Ca ialah ? 0.585 x 40.1 g 23.5 g Ca.

20
9. MENGGUNAKAN NOMBOR AVOGADRO DALAM PENGIRAAN

• Apakah jisim untuk satu atom kalsium?
• 1 atom Ca ? ? g Ca
• 1 mol Ca 6.02 x 1023 atom Ca
• dan 1 mol Ca 40.1 g Ca
• Maka, 6.02 x 1023 atom Ca 40.1 g Ca
• 1 atom 40.1 /6.02 x 1023 g 6.66 x
• 
  10-23 g Ca

21

• 10 MENGUKUR BILANGAN MOL SEBATIAN JISIM MOLAR
  RELATIVE DAN BERAT FORMULA
• Jumlah jism atom relative untuk sesuatu sabatian
  memberi jisim molar relatif (JMR).
• JMR untuk CO2 ialah
• 1 C 1 x 12 g 12 g
• 2 O 2 x 16 32 g
• CO2 Jumlah 12 32 44 g
• 1 mol of CO2 is 44 g

22

• PENUKARAN ANTARA MOL DAN GRAMS UNTUK SEBATIAN
• Apakah jisim (dalam grams) untuk 0.25 mol
  Na2CO3?
• JMR untuk Na2CO3 2 x 23 1 x 12 3 x 16 46
  12 48 106 g

23

• Iaitu 1 mol Na2CO3 106 g Na2CO3 g Na2CO3
• Maka 0.25 mol 0.25 x 106 g 26.5 g Na2CO3

24
12. PERATUS KANDUNGAN

• Apakah peratus kandungan karbon, hidrogen dan
  klorin dalam CHCl3?
• JMR untuk CHCl3 12 1 3 x 35.5 119.5 g
• Jisim karbon
• C ---------------------- x 100
• JMR CHCl3

25

• 12
• C --------- x 100 10.06
• 119.5
• Jisim H
• H --------------- 0.844
• JMR CHCl3
• Jisim Cl
• Cl ------------- 89.09
• JMR CHCl3

26

• 13. MENENTUKAN JISIM UNTUK UNSUR-UNSUR DALAM
  SESUATU SEBATIAN
• Apakah jisim ferum dalam 10.0 g sampel Fe2O3?
• 1 mol Fe2O3 159.7 g Fe2O3
• 1 mol Fe2O3 (159.7 g) mengandungi 2 mol Fe (111.7
  g)

27

• Pecahan Fe dalam Fe2O3 ialah
• Jisim Fe 111.7 g Fe
• -------------- ----------------
• Jiisim Fe2O3 159.7 g Fe2O3
• 10 g Fe2O3 mengandungi 10 x 111.7/159.7
  6.99 g Fe

28
14. FORMULA KIMIA

• Dua jenis yang lazim dijumpai formula empirik
  dan formula molekul
• Formula empirik ialah formula yang memberi
  bilangan atom relatif untuk setiap unsur dalam
  formula unit tersebut.
• Formula molekul ialah formula yang menyatakan
  bilangan atom yang sebenar dalam molekul.

29
15. PENENTUAN FORMULA EMPIRIK

• Jika satu sample mengandungi 2.34 g of N dan 5.34
  g O sahaja, apakah formula empiric sample ini?
• 1 mol N 14.0 g N
• 1 mol O 16.0 g O
• Maka, 2.34 g N/14.0 g N 0.167 mol N
• 5.34 g O/16.0 O 0.334 mol

30

• Oleh itu, 0.167 mol N bergabung dengan 0.334 mol
  O dan formula menjadi
• N0.167O0.334
• Dalam formula empirik, bilangan atom yang
  bergabung adalah angka bulat.
• Maka, formula empiric ialah N0.167/0.167O0.334/0
  .167 NO2

31
16. PENENTUAN FORMULA MOLEKUL

• Satu cecair dengan formula empirik NO2, mempunyai
  JMR 92. Apakah formula molekulnya?
• JMR untuk formula empirik NO2 ialah 46.0.
  Bilangan NO2 yang terdapat dalam 92 g ialah 2.
  Maka formula molekul ialah (NO2)2 N2O4.

32
KEPEKATAN MOLAR

• Juga dikenal sebagai molariti
• Ditakrif sebagai satu nisbah bilangan mole bahan
  ataupun solut dalam larutan dengan isipadu
  larutan tersebut.
• Kepekatan molar
• mol solut
• -------------------
• dm3 larutan

33

• 1 mol NaCl dalam 1 L larutan dirujuk sebagai
  larutan 1.00 molar atau 1 M.
• Contoh Berapakah gram NaOH dalam 50 cm3 larutan
  0.4 M NaOH ?
• 0.4 M larutan bermakna terdapat 0.4 mol NaOH
  dalam 1000 cm3 larutan, iaitu
• 0.4 x 40 16 g of NaOH dalam 1000 cm3 larutan.
• Dalam 50 cm3 larutan, terdapat 50/1000 x 16 g
  0.8 g NaOH.

34
23. MENYEDIA LARUTAN DENGAN PENCAIRAN

• Proses pencairan melibat melarutkan solut dalam
  isipadu larutan yang lebih tinggi.
• Jisim solu tidak berubah dalam pencairan, sebab
  bilangan mol solute sebelum dan selepas penciaran
  adalah sama.
• Iaitu
• MiVi MfVf

35

• Contoh Apakah isipadu larutan H2SO4 pekat (18
  M) diperlukan untuk menyediakan 750 cm3 larutan
  H2SO4 3 M?
• Dengan menggunakan
• MiVi MfVf
• Mi 18M, Mf 3.00M
• Vi ? , Vf 750 cm3
• Maka Vi 3/18 x 750 125 cm3.