Geзis metal komplekslerinde en yaygin geometriler

1
Geçis metal komplekslerinde en yaygin geometriler
Dörtyüzlü 109o 28' K.S. 4
Kare düzlem 90o K.S. 4
Üçgen çiftpiramit 120o 90o K.S. 5
Kare piramit 90o K.S. 5
Sekizyüzlü 90o K.S. 6
2
Koordinasyon sayisi 2
Cu(I), Ag(I), Au(I), Hg(II)
dogrusal
CuCl2-
Au(CN)2-
180o
Koordinasyon sayisi 3
üçgen düzlem
Cu(CN)2-
HgI3-
120o
3
Koordinasyon sayisi 4
dörtyüzlü geometri
Kare düzlem geometri
90o

• Konformasyon izomerligi (Politopal izomeri)

4
Dörtyüzlü kompleksler
Sterik engel varliginda olusur
CoCl42- MnO4- NiCl42-
büyük ligantlar Cl-, Br-, I-
gibi küçük metal iyonu yari-soygaz elektron
dizilisine sahiptirler, Zn2 gibi K.A.K.E leri
yoktur, Fe3, Mn7 gibi
5
Kare düzlem geometri
PtCl42- AuBr4- Co(CN)42-
Kare düzlem kompleksler d8 metal iyonlarinda
olusur i.e. group 10 Ni2, Pd2, Pt2 Au3
Kare düzlem kompleksler kuvvetli alan
ligantlari ile olusur e.g. CN-
6
Kare Düzlem Geometri
geometrik izomerlik
cisplatin
trans-PtCl2(NH3)2 trans-diammindikloroplatin(II)
cis-PtCl2(NH3)2 cis-diammindikloroplatin(II)
7
Koordinasyon sayisi 5
Üçgen çiftpiramit
Kare piramit
90o
90o
120o
Iki yapinin enerjileri birbirine çok yakindir
8
Üçgen çiftpiramit
Kare piramit
Co(CN)5
CuCl53-
Co(Me6tren)Br
VO(acac)2
9
Berry sahte dönmesi (Molekül içi düzenlenme)

• Sahte dönme kare piramit ara ürün üzerinden
  gerçeklesir
• Ekvatordaki iki ligant eksen konumuna geçer (veya
  tersi)

10
? 60 º
Koordinasyon sayisi 6
Sekizyüzlü geometri
e.g. Mn(OH2)62 Cr(CO)6
Üçgen prizma geometri
do metalleri e.g. WMe6
? 0 º
11
Sekizyüzlü komplekslerde bozulma

• Tetragonal bozulma
• z ekseni ( C4 ekseni) dogrultusunda uzama
  veya yassilma
• Jahn-Teller etkisi sonucunda elde edilen yapi
• Trigonal bozulma
• C3 ekseni dogrultusunda dönme
• 60? döndürüldügünde üçgen prizma yapi elde edilir
• Üçgen yüzeyler çakisik konuma gelir
• Genellikle üç tane ikidisi ligandlarin varliginda
  olusur
• ? etkilesimi bu yapiyi karali hale getirebilir.

12
Tetragonal Bozulma (D4h)
13
Trigonal pirizma (D3h)

• Trigonal Bozulma (D3d)

Ok dogrultusunda 60º döndürülürse üçgen prizma
yapi elde edilir.
14
Sekizyüzlü geometri ML4X2
Geometrik izomerlik
trans-Co(NH3)4Cl2 yesil
cis-Co(NH3)4Cl2 mor
15
Sekizyüzlü geometri ML3X3
Geometrik Izomerlik
mer-Co(NH3)3(NO2)3
fac-Co(NH3)3(NO2)3
16
Sekizyüzlü geometri
Optik Izomerlik
trans yapi (geometrik izomer)
cis geometrik yapi iki optik izomeri mevcuttur
M(K2L)2X2
Co(en)2Cl2
17
Sekizyüzlü geometri
Optik Izomerlik
Ayna görüntüsü olan, birbiri üzerine çakismayan
yapilar enantiyomerler
2
M(K2L)3
Ru(bpy)32
18
Yüksek Koordinasyon Sayilari
Koordinasyon Sayisi 7
baslikli sekizyüzlü WBr3(CO)4)- (bozulmus)
besgen çiftpiramit ZrF73-
baslikli üçgen pirizma TaF72-
19
Koordinasyon sayisi 8
kare antipirizma Na3Mo(CN)8
onikiyüzlü (nBu4N)3Mo(CN)8
küp
Koordinasyon sayisi 9
üçsapkali üçgen pirizma ReH92-
20
(No Transcript)
21
Koordinasyon Sayilari ve Yapilar

• Yapiyi belirleyen faktörler
• Bag sayisi
• VSEPR argümanlari
• d orbitalindeki elektron sayisi
• Büyük ligantlarin sterik engeli
• Kristal paketleme etkisi
• Yinede, molekülün geometrisini öngörmek zordur.