College 4: Natuurlijke Klassen

1
College 4 Natuurlijke Klassen

• eerste uur
• criteria feature theorieën
• natuurlijke klassen en sonoriteit
• tweede uur
• problematische processen
• flapping
• intrusive stop formation
• frisian nasalisation

2
Feature Geometry Clements
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
c.glot.
voice
sp.glot.
place
manner
velar
contin.
strid.
labial
nasal
alveolar
3
Feature Geometry 3D
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
4
Feature Geometry /np/
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
5
Feature Geometry /np/
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
6
Feature Geometry /np/
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
7
Feature Geometry /np/? mp
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
8
Feature Geometry Clements
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
c.glot.
voice
sp.glot.
place
manner
velar
contin.
strid.
labial
nasal
alveolar
9
Feature Geometry McCarthy
son cons
root tier
lar. tier
nasal
contin.
place
c.glot.
voice
sp.glot.
coronal
labial
pharyngeal
dorsal
lateral
distr.
anter.
round
Kritiek op Padgett
10
Feature Geometry Pulleyblank
CV-tier
tonal tier
root tier
raised
upper
lar. tier
supralar. tier
voice
sp.glot.
place
contin.
nasal
sonorant
coronal
dorsal
pharyngeal
labial
back
high
low
anter.
ATR
distr.
round
11
Criteria Feature Geometrieën

• A phonological feature system must be able to
  distinguish all vowel and consonant segments to
  be phonemically contrastive, and (preferably)
  only those

12
Criteria Feature Geometrieën

• A phonological feature system must be able to
  distinguish all vowel and consonant segments to
  be phonemically contrastive, and (preferably)
  only those
• It must make it possible to refer to natural
  classes of sounds, and only those, by a single
  set of feature specifications

13
Criteria Feature Geometrieën

• A phonological feature system must be able to
  distinguish all vowel and consonant segments to
  be phonemically contrastive, and (preferably)
  only those
• It must make it possible to refer to natural
  classes of sounds, and only those, by a single
  set of feature specifications
• It must account for natural groupings of
  features, i.e. it must distinguish features that
  tend to function together in phonological rules
  from those that do not

Model Padgett
14
Criteria Feature Geometrieën

• A phonological feature system must be able to
  distinguish all vowel and consonant segments to
  be phonemically contrastive, and (preferably)
  only those
• It must make it possible to refer to natural
  classes of sounds, and only those, by a single
  set of feature specifications
• It must account for natural groupings of
  features, i.e. it must distinguish features that
  tend to function together in phonological rules
  from those that do not
• Within the context of a theory of markedness, it
  must distinguish between more- and less-favored
  vowel and consonant inventories

15
Criteria Feature Geometrieën

• A phonological feature system must be able to
  distinguish all vowel and consonant segments to
  be phonemically contrastive, and (preferably)
  only those
• It must make it possible to refer to natural
  classes of sounds, and only those, by a single
  set of feature specifications
• It must account for natural groupings of
  features, i.e. it must distinguish features that
  tend to function together in phonological rules
  from those that do not
• Within the context of a theory of markedness, it
  must distinguish between more- and less-favored
  vowel and consonant inventories
• It must make use of non-abstract features, that
  is, features that have a core of invariant
  cross-linguistic acoustic and articulatory
  properties

16
Criteria Feature Geometrieën

• A phonological feature system must be able to
  distinguish all vowel and consonant segments to
  be phonemically contrastive, and (preferably)
  only those
• It must make it possible to refer to natural
  classes of sounds, and only those, by a single
  set of feature specifications.
• It must account for natural groupings of
  features, i.e. it must distinguish features that
  tend to function together in phonological rules
  from those that do not.
• Within the context of a theory of markedness, it
  must distinguish between more- and less-favored
  vowel and consonant inventories
• It must make use of non-abstract features, that
  is, features that have a core of invariant
  cross-linguistic acoustic and articulatory
  properties

17
Natuurlijke Klasse

• Verzameling fonemen waarop dezelfde regels van
  toepassing zijn
• Voor de karakterisering van de klasse zijn
  minder kenmerken nodig dan voor de
  karakterisering van ieder foneem afzonderlijk

18
Functie Features

• woordonderscheidende klankverschillen aangeven
  /t/ vs. /d/ /t/ vs. /s/
• aanwijzing articulatie /s/ vs. /z/
• (cf. fonetiek)
• karakterisering natuurlijke klassen
• /s/ vs. /l/

19
Major Class Features
flapping
insertieregel
verkeinwoord
20
sonorant

• sonorant sounds are produced with a vocal tract
  configuration sufficiently open that air pressure
  inside and outside the mouth is approximately
  equal (Halle Clements)

21
sonorant

• sonorant sounds are produced with a vocal tract
  configuration sufficiently open that air pressure
  inside and outside the mouth is approximately
  equal (Halle Clements)
• sonorant zijn klanken die zo worden gearticuleerd
  dat de stembanden spontaan gaan trillen (Booij,
  Kerstens Verkuyl) (echter Hopi)

22
sonorant

• sonorant sounds are produced with a vocal tract
  configuration sufficiently open that air pressure
  inside and outside the mouth is approximately
  equal (Halle Clements)
• sonorant zijn klanken die zo worden gearticuleerd
  dat de stembanden spontaan gaan trillen (Booij,
  Kerstens Verkuyl) (echter Hopi)
• sonorante klanken hebben een relatief hoge
  sonoriteit (Booij)

23
sonorant
Primaire functie aanduiding natuurlijke klasse

• Def. Poging Bij sonorante klanken passeert de
  luchtstroom zonder veel tegenwerking van de
  articulatieorganen door de mond-, neus- en/of
  keelholte
• Obstructie is relatief bijvoorbeeld bij vocalen
  minder dan bij nasalen

24
sonorant
Primaire functie aanduiding natuurlijke klasse

• Def. Poging Bij sonorante klanken passeert de
  luchtstroom zonder veel tegenwerking van de
  articulatieorganen door de mond-, neus- en/of
  keelholte
• Vocalen /a,i,u, .../, glides /j,w/,
• liquids /l,r/ en nasalen /n,m,/ zijn son
• Obstruenten /p,t,k,b,d,f,s,z,x,/ zijn -son

25
Feature Geometry Clements
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
c.glot.
voice
sp.glot.
manner
place
velar
labial
contin.
strid.
sonorant
alveolar
nasal
26
Feature Geometry McCarthy
son cons
root tier
lar. tier
nasal
contin.
place
c.glot.
voice
sp.glot.
coronal
labial
dorsal
pharyngeal
lateral
distr.
anter.
round
27
Feature Geometry Pulleyblank
CV-tier
tonal tier
root tier
raised
upper
lar. tier
supralar. tier
voice
sp.glot.
place
contin.
nasal
sonorant
coronal
dorsal
pharyngeal
labial
back
high
low
anter.
ATR
distr.
round
28
Delinking Supralaryngeal Node

• Steven (22)

target realisation lekkers
/??????/ tasty h??? roe /ru/
birch hu
29
Natuurlijke Klassen
30
Insertieregel

• ? ? ? / son -cor
• cons
• -nas
• data half, Belg, melk, darm, durf, borg, hark
• niet soms, hars, hart, vals, geefs, België
• uitzondering doorn, lantaarn

Major Class Features
31
Verkleinwoorden

• school schooltje schol scholletje
• schaar schaartje schar scharretje
• steur steurtje ster sterretje
• aal aaltje val valletje
• kom kommetje
• ton tonnetje
• tong tongetje

Major Class Features
32
Problematische beregelingenw.b. indeling
natuurlijke klassen1. flapping
33
Flapping

• flapping intervocalisch
• vb. Box Tops (1967) (Amerikaans)
• letter
• SPE /t/ ???? / V _ V

34
FlappingAmerikaans-Engels ?

• Flapping
• vb. Pretty Things (Engels)
• letter city (1970) (geen flapping)
• city (1965) (flapping)
• SPE /t/ ???? / V _ V

35
Flapping Stress 1

• Flapping
• vb. Split Enz (1980)
• attack (geen flapping)
• SPE /t/ ???? / V _ V (V beklemtoond)

36
Flapping Stress 2

• Flapping
• vb. Coasters (1958)
• sanity, vanity, yakety
• probleem 1
• linker context onbeklemtoond, toch flapping
• SPE /t/ ???? / V _ V (V beklemtoond) ???

37
Flapping Stress 3

• Flapping
• latex
• probleem 2
• linker context wel beklemtoond en geen flapping
• SPE /t/ ???? / V _ V (V beklemtoond) ???

38
Flapping Context 1

• Flapping linker context
• vb. Stealers Wheel (1972), Joan Armatrading
  (1988)
• waiting (linker context j wel flapping)
• shouting (linker context w wel flapping)
• SPE /t/ ???? / V _ V
• linker context kan dus ook glijder zijn
  -consonantisch

39
Flapping Context 2

• Flapping rechter context
• vb. Dusty Springfield (1966) Faces (1969)
• little (rechter context l? wel flapping)
• button (rechter context n? wel flapping)
• SPE /t/ ???? / V _ V
• rechter context kan dus ook syllabische /l/ of
  /n/ zijn
• syllabic

flapping data
40
Flapping Context 3

• Flapping context
• nieuwe regel?
• SPE /t/ ???? / -consonantisch __
  syllabisch
• nu wel links vocaal of glijder rechts vocaal
  of ander syllabisch segment, maar probleem
  beklemtoning linker context blijft bestaan
  (attack latex yakety)

41
Oplossing Kahn (1976)

• Alleen ambisyllabische /t/s kunnen flapping
  ondergaan.
• m.a.w. lettergreepstructuur speelt hier
  doorslaggevende rol.
• Hoe gaat dit in zijn werk?

42
Syllabificatieregels Kahn (1976) 1

• Verplichte syllabificatieregels Kahn
  (geparafraseerd)
• R1 link syllabisch segment met ?-knoop
• R2a associeer ter linker zijde van een ?-knoop
  alle segmenten die samen een maximale onset
  kunnen vormen in de taal
• R2b associeer alle nu nog niet gelinkte
  segmenten aan de rechter zijde van een ?-knoop

43
Syllabificatieregels Kahn (1976) R1

• C O N S C R I P T
• ?1 ?2

44
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a

• C O N S C R I P T
• ?1 ?2

45
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
?1 ?2
46
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
?1 ?2
47
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
?1 ?2
48
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
?1 ?2 nscr
49
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b
C O N S C R I P T
?1 ?2
50
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b
C O N S C R I P T
?1 ?2
51
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b

• C O N S C R I P T
• ?1 ?2

52
Syllabificatieregels Kahn (1976) 2

• Optionele syllabificatieregels Kahn
  (geparafraseerd)
• R3 Associeer het initiële segment van syllabe
  n1 ook aan syllabe n, wanneer syllabe n1
  onbeklemtoond is. Dit segment is dan
  ambisyllabisch.
• Vb. /t/ in letter, maar niet /t/ in latex ( 2e ?
  beklemtoond)

53
Syllabificatieregels Kahn (1976) 2

• Optionele syllabificatieregels Kahn
  (geparafraseerd)
• R3 Associeer het initiële segment van syllabe
  n1 ook aan syllabe n, wanneer syllabe n1
  onbeklemtoond is. Dit segment is dan
  ambisyllabisch.
• Vb. /t/ in letter, maar niet /t/ in latex ( 2e ?
  beklemtoond)
• R5 Associeer het finale segment van syllabe n
  ook aan syllabe n1, als syllabe n1 met een
  vocaal begint. Dit segment is dan ambisyllabisch.
• vb. /t/ in beat it. Michael Jackson
• vb. /d/ in nooduitgang Het Goede Doel
• vb. /t/ in any time at all Beatles

54
Flapping volgens Kahn

• Een ambisyllabische /t/ kan flapping ondergaan
  als de linker context een -consonantisch
  segment is en de rechter context een syllabisch
  segment, m.a.w. stress speelt op zich geen rol
  meer in de beregeling van het proces
  (uiteraard wel in de syllabificatieregel R3)
• -cons t syll

?1 ?2
flapping data
55
Flapping Context 4

• Flapping context
• nieuwe regel? ambisyllabische /t/ ???? /
  -cons __ syl
• echter linker context kan ook liquid r zijn.
• vb. Traffic (1968) forty
• vb. Lesley Gore (1963) Ricky Nelson (1972) party

56
Flapping Context 5

• Flapping context
• ambisyllabische /t/ ???? / -cons __ syl
• linker context kan wel liquid r zijn, maar
  niet liq. l.
• vb. Rolling Stones (1969) shelter
• vb. Joan Armatrading (1977) shelter

57
Flapping Context 6

• Flapping context
• linker context wel liquid r, maar niet liquid
  l.
• Misschien behoort (Am.) Engelse /r/ tot de
  natuurlijke klasse van de glijders.
• cf. intervocalische r-insertie the idea-r-is...

58
Flapping Context 7

• Flapping context
• linker context ook n?
• Vb. Mamas Papas (1966) winter
• Vb. Connells (1995) seventy
• vgl. Gronings we moetn die kandop

59
Conclusie

• Flapping context
• linker context nasaal /n/ liquid(?) /r/
  glijders /j,w/ of V
• een vreemde natuurlijke klasse!!

Major Class Features
60
Problematische beregelingenw.b. indeling
natuurlijke klassen2. intrusive stop formation
61
Intrusive Stop Formation

• Winsum prince cf. prints
• hens sense cents
• hemd dreamt tempt
• hangt false faults
• nimf else
• wals warmth
• soms Thomson Thompson

62
Intrusive Stop Formation

• Probleem in de autosegmentele fonologie wil men
  eigenlijk af van insertieprocessen. Processen
  moeten verantwoord worden door een herschikking
  van aanwezig materiaal (dubbele associaties)

63
ISF Wetzels anticipatory denasalisation

• segment n s
• nasal
• -

64
ISF Wetzels anticipatory denasalisation

• segment n s
• nasal
• -

65
ISF Wetzels anticipatory denasalisation

• segment n s
• nasal
• -

probleem sendse ?, else, false, wals
66
ISF Clements perseveratie -continuant

• segment n s
• contin.
• -

67
ISF Clements perseveratie -continuant

• segment n s
• contin.
• -

68
ISF Clements perseveratie -continuant

• segment n s
• contin.
• -

probleem Thomtson ?, hemd, dreamt
69
ISF Clements perseveratie -continuant

• segment l s
• contin.
• -

kan alleen als /l/ -continuant
70
Intrusive Stop Formation

• SPE approach insertion
• C C ? C C C
• son -son son -son
  -son
• -cont -cont -cont
• place? place? place?

71
Intrusive Stop Formation

• FG approach
• C C

supralar.node
supralar.node
lar. node
sonorant
lar. node
sonorant
manner
place
manner
place
72
Intrusive Stop Formation

• FG approach
• C C C

supralar.node
supralar.node
lar. node
sonorant
lar. node
sonorant
manner
place
manner
place
73
Intrusive Stop Formation

• FG approach
• C C C

supralar.node
supralar.node
lar. node
sonorant
lar. node
sonorant
manner
place
manner
place
probleem insertie
74
Intrusive Stop Formation

• FG approach
• C C C

supralar.node
supralar.node
sonorant
lar. node
lar. node
sonorant
manner
place
manner
place
Coleman Local processes involve rearrangement
of material rather than insertion
75
Feature Geometry Padgett

son
laryngeal place nas vce spg cg
cor dors lab -cont-cont
-cont
76
Intrusive Stop Formation

• /n/ /s/
• son -son
• nas cor cor -nas
• -contin contin

77
Intrusive Stop Formation

• /n/ /s/
• son -son
• nas cor cor -nas
• -contin contin

78
Intrusive Stop Formation

• /n/ /s/
• son -son
• nas cor cor -nas
• -contin contin

sentse affricaat
79
Intrusive Stop Formation

• /l/ /s/
• son -son
• lat cor cor -nas
• -contin contin

80
Intrusive Stop Formation

• /l/ /s/
• son -son
• lat cor cor -nas
• -contin contin

81
Intrusive Stop Formation

• /l/ /s/
• son -son
• lat cor cor -nas
• -contin contin

faltse affricaat
82
Intrusive Stop Formation

• /m/ /t/
• son -son
• nas lab cor -nas
• -contin -contin

83
Intrusive Stop Formation

• /m/ /t/
• son -son
• nas lab cor -nas
• -contin -contin

84
Intrusive Stop Formation

• /m/ /t/
• son -son
• nas lab cor -nas
• -contin -contin

dreampt stop met dubbele plaatskenmerken
85
Intrusive Stop Formation

• /m/ /s/
• son -son
• nas lab cor -nas
• -contin contin

86
Intrusive Stop Formation

• /m/ /s/
• son -son
• nas lab cor -nas
• -contin contin

87
Intrusive Stop Formation

• /m/ /s/
• son -son
• nas lab cor -nas
• -contin contin

Thompson obstruent met dubbele
plaatskenmerken
88
Feature Geometry Padgett

son
laryngeal place nas vce spg cg
cor dors lab -cont-cont
-cont
89
Feature Geometry Padgett

• nadelen
• elk plaatsfeature heeft contin als dependent
• vgl. criterium C.
• beknoptheid?

90
Feature Geometry Padgett

• nadelen
• elk plaatsfeature heeft contin als dependent
• vgl. criterium C.
• beknoptheid?
• lat juist vaak afhankelijk van cor
• argument alle lat zijn cor
• vgl. Model McCarthy

91
Feature Geometry Padgett

• nadelen
• elk plaatsfeature heeft contin als dependent
• vgl. criterium C.
• beknoptheid?
• lat juist vaak afhankelijk van cor
• argument alle lat zijn cor
• vgl. Model McCarthy
• analyse kan alleen als /l/ -continuant is

92
Problematische beregelingenw.b. indeling
natuurlijke klassen3. Frisian nasalisation
93
Nasalisatie in het Fries

• nasalisatie geen nasalisatie
• ynjean ynpakke
• ynswart yngean
• oanstean oannimme
• ynfalle oantrekke
• ynwenje oankomme
• oanroppe
• oanfleane
• ynlizze

94
Problematische beregelingenw.b. indeling
natuurlijke klassen4. S-palatalisatie in het
Sanskrit
/s/ ? ? / r,u,k,i
95
Sonoriteitshierarchie

• vocalen
• j
• w
• r
• l
• m
• n
• fricatieven
• stops

flapping
?-insertie
nasalisatie
dim.
ISF
flapping
nasalisatie
96
Conclusie

• Het lijkt erop dat per proces een andere indeling
  van features noodzakelijk is
• Als je bij een proces een bepaalde indeling van
  de features veronderstelt, ga dan na of dezelfde
  indeling ook opgaat voor een ander proces